مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید که سازوکار ویژه مالی برای تجارت غیردلاری شرکت‌ها با ایران تا پایان سال جاری میلادی آماده خواهد شد.
فدریکا موگرینی روز دوشنبه ۱۹ آذر گفت: «انتظار دارم که این ابزار ظرف هفته‌های آینده، تا پیش از پایان سال، به عنوان راهی برای حفاظت و ترویج تجارت مشروع با ایران آماده شود».
وی که در پایان نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل سخن می‌گفت، جزئیات بیشتری بیان نکرد ولی افزود که «کارها خوب پیش می‌رود».
سال میلادی روز دهم دی‌ماه به پایان می‌رسد.
سازوکار اتحادیه اروپا که «وسیله برای هدفی ویژه» (اس‌پی‌وی) نام دارد، برای پیشدستی نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه بانک‌هایی است که به نقل‌‌وانتقال پول صادرات نفت ایران می‌پردازند.
اس‌پی‌وی که می‌تواند با یک نظام مبادله پایاپای پیوند بخورد از یک نهاد واسطه در اتحادیه اروپا برای انجام تجارت با ایران بهره می‌برد.
این سازوکار تضمین می‌کند که برای مثال پول صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی با فروش کالاها و خدمات اروپا به ایران جبران شود.
به رغم گذشت شش ماه از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، سازوکار ویژه اتحادیه اروپا برای ادامه تجارت با ایران هنوز صورت اجرایی به خود نگرفته است.
کشورهای اروپایی درصدند که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کنند و در همین راستا در تلاشند یک کانال مالی برای برای ادامه مبادلات مالی و بانکی با ایران ایجاد کنند.
مشکل اصلی که برای این تاخیر بر شمرده می‌شود، خودداری کشورهای اروپایی از میزبانی این سازوکار ویژه به دلیل «فشار سنگین» آمریکا است. این احتمال مطرح شده است که تحریم‌های آمریکا به کشور میزبان این سازوکار تسری پیدا کند.
اتریش و لوگزامبورک از جمله کشورهایی هستند که از زیر بار مسئولیت میزبانی این سازوکار شانه خالی کرده‌اند.
با این حال، امیرحسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل، روز ۲۸ آبان با اشاره به اقدامات آمریکا برای مقابله با راه‌اندازی نهاد اروپایی سازوکار ویژه گفت که احتمالا فرانسه میزبان این کانال مالی خواهد بود.
در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از دو دیپلمات گزارش داده که ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، در نشست بروکسل که پشت درهای بسته برگزار شد اعلام کرد پاریس و برلین در حال کار روی این طرح هستند که تا پایان سال عملی شود.
مقام‌های جمهوری اسلامی بارها تهدید کرده‌اند که اگر ایران از منافع برجام بهره‌مند نشود دلیل برای ماندن در برجام ندارد.
در این زمینه، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز ششم آذر به اتحادیه اروپا هشدار داد که صبر تهران در مورد وعده‌های این اتحادیه به ادامه معاملات نفتی با وجود تحریم‌های آمریکا رو به اتمام است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، نیز دوم آذرماه به کشورهای اروپایی کنایه زد و گفت که «نمی‌شود بدون اینکه خیس شد، شنا کرد».
تحریم‌های آمریکا اثرات شدیدی روی اقتصاد ایران برجای گذاشته است و بر اساس گزارشهای مختلف، تاکنون بیش از یک میلیون از تولید نفتی ایران کاسته است. همزمان قیمت انواع ارزهای خارجی به شدت بالا رفت و گرانی دامن بسیاری از کالاها و خدمات در ایران را گرفته است.
دولت دونالد ترامپ در آمریکا می‌گوید که به دنبال توافقی جامع با ایران است که علاوه بر مسئله هسته‌ای، برنامه موشکی و نقش «مخرب» تهران در خاورمیانه را نیز در برگیرد.
مقام‌های جمهوری اسلامی هرگونه مذاکره با واشینگتن را رد کرده و از ایالات متحده خواسته‌اند که به برجام بازگردد.
بحث «دست داشتن ایران در توطئه بمبگذاری» پاریس و دانمارک
همزمان با موضوع سازوکار ویژه که در نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا مورد بحث قرار گرفت، احتمال تحریم جمهوری اسلامی ایران به خاطر توطئه بمبگذاری در پاریس و دانمارک نیز مطرح شد.
خانم موگرینی در بخش دیگری از سخنان روز دوشنبه خود گفت: «حمایت قاطع ما از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به معنای نیست که چشم خود را روی سایر مسائل خواهیم بست».
وی به حمایت اتحادیه اروپا از فرانسه و دانمارک که به گفته وی شاهد «فعالیت‌های غیرقانونی زیرمجموعه‌های ایرانی» بوده‌اند اشاره کرد و گفت که در نشست وزیران اتحادیه اروپایی روی این مسئله تاکید شد.
خانم موگرینی در عین حال نگفت که آیا در این نشست درباره تحریم ایران به دلیل این فعالیت‌ها تصمیمی گرفته شد یا نه.
مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمنا گفت‌وگوهای مستقیم با ایران درباره مسائل منطقه را مهم دانست و اظهار داشت که این گفت‌وگوها بین ایران و چهار کشور ایتالیا، آلمان، فرانسه و بریتانیا جریان دارد و نقطه شروع آن بحران یمن بوده است.
در حال حاضر حوثی‌های مورد حمایت ایران که کنترل پایتخت یمن را به دست دارند در سوئد در حال مذاکره با دولت قانونی مورد حمایت سازمان ملل و ائتلاف عربی به رهبر عربستان هستند تا راهی برای حل‌وفصل بحران این کشور که چند سال است درگیر جنگ داخلی پیدا کنند.
میزبانی این مذاکرات را سوئد بر عهده دارد.
