سینمای ایران فیلمسازان زن زیادی را در خود جای داده و حتی در تبلیغ یکی از بانک‌های جهانی در اروپا، در اشاره به ویژگی‌های مختلف ناشناخته کشورها، اشاره شده بود که درصد حضور فیلمسازان زن در ایران چندین برابر هالیوود است؛ این در حالی است که کمتر کسی در اروپا و آمریکا نام اولین فیلمساز زن سینمای ایران را شنیده است: شهلا ریاحی.
ریاحی که روز سه‌شنبه دهم دی در سن ۹۳ سالگی از دنیا رفت، در سال ۱۳۳۵ فیلم «مرجان» را با بازی خودش کارگردانی کرد و عنوان اولین فیلمساز زن سینمای ایران را به خود اختصاص داد، در حالی که در فضای فیلمفارسی، حضور یک زن در پشت دوربین به عنوان کارگردان و تهیه کننده، کار ساده‌ای نبود. اما تجربه سال‌ها بازیگری در تئاتر و سینما، این فرصت را به او داد تا نامش را به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده این فیلم ثبت کند.
«مرجان» داستان عاشقانه ساده‌ای را روایت می‌کند: دختری کولی به نام مرجان (با بازی شهلا ریاحی) با معلم مدرسه‌ای در یک روستا که پدر مرجان را به خاطر دزدی در مدرسه نگه داشته است، آشنا می‌شود و آنها به یکدیگر دل می‌بازند. سال بعد معلم مدرسه به شهر منتقل می‌شود، اما مرجان هم به امید یافتن او به شهر می‌رود. مدت‌ها بعد که مرجان به عنوان پرستار در یک بیمارستان مشغول به کار است، معلم که ازدواج کرده برای زایمان همسرش به بیمارستان می‌آید.
فیلم پایان تلخی دارد و از یک شکست عشقی خبر می‌دهد، اما کماکان نتیجه‌گیری‌های اخلاقی فیلمفارسی را به نوعی در دل دارد و شخصیت اصلی‌اش از تصمیم خبیثانه‌اش برای انتقام دست می‌کشد.
این فیلم از هجدهم شهریور ۱۳۳۵ در سینماهای پارک، خورشید و دیانا اکران شد. هرچند ریاحی پس از این فیلم، اثر دیگری را کارگردانی نکرد، اما با همین یک فیلم، نام یک فیلمساز زن را بر یکی از صد فیلم ابتدایی تاریخ سینمای ایران ثبت کرد.
شهلا ریاحی (با نام اصلی قدرت‌الزمان وفادوست) در سال ۱۳۲۲ در سن هفده سالگی وارد دنیای تئاتر شد و در سال ۱۳۳۰ در اولین نقش سینمایی‌اش ساخته معزالدیوان فکری به نام «خواب‌های طلایی» ظاهر شد. فکری که اولین نقش اول ریاحی در یک نمایش را هم در تئاتر «سیاست هارون‌الرشید» به او داده بود، در دو فیلم دیگری هم که در دهه سی کارگردانی کرد («دختر سرراهی» و «دختر چوپان») نقش اول را به شهلا ریاحی سپرد.
شهلا ریاحی فعالیت ممتد خود را تا سال‌های منتهی به انقلاب بهمن ۵۷ ادامه داد. در دهه چهل در فیلم‌های پرفروشی چون «گدایان تهران» (که بازسازی فیلم شناخته شده فرانک کاپرا، «جیبی پر از معجزه» بود که در ایران به نام «معجزه سیب» معروف است) در کنار محمدعلی فردین و رضا بیک ایمانوردی مورد توجه تماشاگران قرار گرفت و در فیلم‌های همسرش، اسماعیل ریاحی (نظیر «جاده مرگ» و «شیطان در می‌زند») ظاهر شد.
یکی از ماندگارترین بازی‌های او در فیلم «درشکه‌چی» (۱۳۵۰) ساخته تحسین شده نصرت کریمی است که در آن نقش زن خانه‌داری را ایفا می‌کند که پس از مرگ شوهرش می‌خواهد با یک درشکه‌چی ازدواج کند اما پسرش به شدت مخالفت است.
با وقوع انقلاب، شهلا ریاحی جایی در سینمای «انقلابی» نداشت، اما در سال ۱۳۶۵، با بازی در یک سریال تلویزیونی به نام «در خانه» به تلویزیون بازگشت و تا اوایل دهه هشتاد در سریال‌های مختلفی بازی کرد.
فعالیت سینمایی او هم از نیمه دوم دهه شصت دوباره از سر گرفته شد و در فیلم‌های مختلفی از جمله چندین فیلم از فیلمسازان زن (نظیر «پرنده کوچک خوشبختی» ساخته پوران درخشنده و «بچه‌های طلاق» ساخته تهمینه میلانی) ظاهر شد.
«در مسیر تندباد» (مسعود جعفری جوزانی)، «دو فیلم با یک بلیت» (داریوش فرهنگ) و «دلشدگان» (علی حاتمی) از دیگر بازی‌های او در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد است.
آخرین حضور سینمایی او، حضوری افتخاری بود در فیلم «نهنگ عنبر ۲» ساخته سامان مقدم که در سال ۱۳۹۵ ساخته شد.
