جرد کوشنر، مشاور ارشد دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، روز چهارشنبه ۲۸ فروردین خبر داد که طرح صلح موسوم به «معاهده قرن» تا کمتر از دو ماه دیگر به طرفین نزاع اسرائیلی- فلسطینی ارائه خواهد شد.
آقای کوشنر تاکید کرده که اجرای این طرح نیازمند «سازشهایی منطقی» از سوی هر دو طرف این نزاع است.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، جرد کوشنر در جمع گروهی از سفیران آمریکا در کاخ سفید گفت باید با «ذهن باز» با طرح تنظیم شده برخورد شود.
به گفته آقای کوشنر، این طرح شامل امتیازاتی برای هر دو طرف است که باید در روند مذاکرات رو در روی طرفین نهایی شود.
کاخ سفید موعد زمانی رونمایی از طرح صلح را به بعد از تشکیل دولت جدید اسرائیل و نیز پایان ماه رمضان موکول کرده است.
دونالد ترامپ از آغاز به کار دولتش، جرد کوشنر و هیاتی را مامور بررسی نزاع دهها ساله اسرائیل و فلسطینیان کرد.
آقای ترامپ که دو سال پیش از منطقه دیدار کرد و بعد از آن نیز بارها با رهبران اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی دیدارهای جداگانهای انجام داد، تاکید کرد که اگر دولتش بتواند این نزاع قدیمی را حل کند، توافق صلح آن «معاهده قرن» خواهد بود.
دونالد ترامپ هفته گذشته نیز در نخستین واکنش به انتخابات پارلمانی اسرائیل گفته بود که بقای بنیامین نتانیاهو در مسند نخستوزیری، «به سود صلح است».
آقای نتانیاهو، رهبر حزب لیکود، که چهارشنبه ۲۸ فروردین رسما مامور تشکیل دولت جدید اسرائیل شد، در مورد «معاهده قرن» سکوت کرده است.
سکوت نخستوزیر اسرائیل در حالی است که مجموعهای از گزارشهای انتشار یافته در رسانههای آمریکا و منطقه، تا حدی چشمانداز این طرح را روشن کرده است.
آقای نتانیاهو چند روز پیش از انتخابات ۲۰ فروردین اسرائیل، به حامیان جناح راستگرای کشورش قول داد که شهرکهای یهودینشین بزرگ کرانه باختری را به خاک اسرائیل منضم کند.
محمد الاشتیه، نخستوزیر تازه تشکیلات فلسطینی، که این هفته کار خود را آغاز کرد، چهارشنبه گفت، آنچه که آمریکا میخواهد ارائه کند، «صلح اقتصادی» است و فلسطینیان با آن همکاری نخواهند کرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آقای الاشتیه افزود، «(دونالد) ترامپ شریکِ فلسطینی برای این طرح ندارد؛ ما خواهان کشور هستیم نه (ادامه) خودگردانی».
مقامات ارشد فلسطینی گفتهاند این طرح، تحقق هیچیک از خواستههای دیرینه فلسطینیان نیست و «وطن جایگزین» را در خارج از سرزمینهای فلسطینی پیشنهاد میکند و «حق بازگشت» را که فلسطینیان ۷۰ سال است خواهان تحقق آن هستند، عملا باطل کرده است.
روزنامه واشینگتنپست این هفته گزارش داده بود که «معاهده قرن» شامل استقلال کشوری برای فلسطینیان نیست و شرق بیتالمقدس را نیز به عنوان پایتخت کشور فلسطین معرفی نکرده است.
به نوشته واشینگتن پست، طرحی که تنظیم شده، تثبیت وضع موجود در حکومت خودگردان فلسطینی را ضمن دادن مشوقهای اقتصادی به کشورهایی مانند لبنان، اردن و مصر با هدف اعطای تابعیت به چند نسل از آوارگان فلسطینی در این کشورها خواستار شده است.
بیشترین مشوقهای اقتصادی ظاهرا به اردن ارائه میشود که ۴۵ میلیارد دلار است.
گزارشهای رسانهای همچنین میگوید، مذاکرات برای اجرای «معاهده قرن» گفتوگو میان اسرائیل و کشورهای عربی، به رهبری عربستان سعودی را نیز در برمیگیرد.
جیسون گرینبلات، نماینده ویژه دونالد ترامپ در مذاکرات خاورمیانه، که در تنظیم «معاهده قرن» یار اصلی آقای کوشنر بوده، در واکنش به گزارش واشینگتنپست، در صفحه توئیترش نوشته بود، «گمانهزنی به کسی کمکی نمیکند؛ به تلاشها (برای صلح) لطمه میزند».
دهها تن از دولتمردان پیشین کشورهای اروپایی این هفته در نامهای در روزنامه بریتانیایی گاردین، با رد طرح «معاهده قرن»، از مسئولان کنونی دولتهایشان و از مجموعه اتحادیه اروپا خواستند نگذارند که دولت ترامپ این طرح را پیش ببرد.