یک نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی میگوید که بیست نماینده در نامهای به علی لاریجانی خواستار تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس به منظور بررسی موضوع استفاده ارتش روسیه از پایگاه نظامی نوژه در همدان شدهاند.
بر اساس اصل ۱۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اسقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است.
محمود صادقی روز پنجشنبه ۲۸ مرداد به خبرگزاری ایلنا گفته که این نامه روز چهارشنبه به رییس مجلس شورای اسلامی فرستاده شده است و «بر اساس اصل ۶۹ قانون اساسی درخواست کردیم که نسبت به برگزاری نشست غیرعلنی با حضور مسئولان ذیربط در این خصوص اقدام کند».
وی دلیل این درخواست را «لزوم اطلاع نمایندگان ملت از دلایل و پیامدهای این تصمیم» اعلام کرده است.
آقای صادقی احتمال داده است که این جلسه یکشنبه هفته آینده برگزار شود.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، علاوه بر محمود صادقی، نمایندگان دیگری از جمله علی مطهری، محمدجواد فتحی، علیرضا حیدری، مصطفی کواکبیان، سیدفرید موسوی، محسن علیجانیزمانی، سیده فاطمه ذوالقدر، احمد مازنی، قاسم میرزایینیکو، محمد بیرانوندی، علی وقفچی، حشمت الله فلاحت پیشه و داوود محمدی از امضاءکنندگان این نامه هستند.
وزارت دفاع روسیه روز ۲۶ مرداد برای نخستین بار اعلام کرد که جنگندههای این کشور برای بمباران مواضع مخالفان بشار اسد رییس جمهوری سوریه از پایگاه همدان استفاده کردهاند. ساعاتی بعد، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران این خبر را تایید کرد.
با این حال، مقامهای ایران میگویند که ایران پایگاه نظامی در اختیار روسها قرار نداده است. از جمله علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه در پاسخ به اخطار قانون اساسی حشمتالله فلاحتپیشه نماینده اسلام آباد غرب و دالاهو گفت: «اخطار شما ناظر به اصل ۱۴۶ قانون اساسی است که طبق آن استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است که بر این اساس پایگاهی در اختیار هیچ کسی قرار ندادیم».
علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز گفته که هواپیماهای روسی فقط برای سوختگیری در پایگاه هوایی نوژه توقف میکنند.
وی اظهار داشت: «آنچه انجام میشود این است که اجازه سوختگیری به جنگندههای روسی در چارچوب همکاری دو جانبه و چهارجانبه بین ایران، روسیه، سوریه و عراق صورت میگیرد که بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی است».
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سهشنبه این اقدام جمهوری اسلامی را «تاسفبار» خواند، اما تاکید کرد که تصمیم یاد شده «غیرمنتظره» نبوده است.
واشینگتن همچنین گفته که در حال بررسی نقص قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در زمینه استفاده روسها از یک پایگاه نظامی ایران است.
مارک تونر روز چهارشنبه بار دیگر از این خبر ابراز نگرانی کرد و گفت: «استفاده هواپیماهای روسیه از یک پایگاه نظامی ایران برای حمله به شبه نظامیان در سوریه کمکی به ترک مخاصمه در این کشور نخواهد کرد».
روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را «بیپایه» خوانده و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور، گفته است: «در این اقدام، بحث عرضه، فروش یا انتقال هواپیماهای جنگی به ایران مطرح نیست و جنگندههای روسی، با رضایت ایران، از پایگاه هوایی (همدان) برای عملیات ضد تروریستی در سوریه استفاده میکنند».
در همین حال، علی اکبر ولایتی مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی روز پنجشنبه استفاده ارتش روسیه از پایگاه نظامی ایران را در چارچوب «همکاریهای دفاعی» میان دو کشور برای «مبارزه با تروریسم» توصیف کرده و گفته که این «امر غیرمنتظرهای نیست».
به گفته وی، «نگاه ایران به رابطه با روسیه یک نگاه راهبردی است و همکاریهای سیاسی، اقتصادی و دفاعی طبیعی است».
این نخستین بار پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ است که ایران به طور رسمی تایید میکند یک کشور خارجی از پایگاههای نظامی آن استفاده کرده است.
همچنین از زمان جنگ جهانی دوم و اشغال خاک ایران به دست قوای متفقین، این نخستین بار است که روسها از خاک ایران برای عملیات نظامی استفاده میکنند.
ایران و روسیه دو متحد اصلی حکومت بشار اسد در سوریه محسوب میشوند که در جنگ داخلی این کشور دست به عملیاتهای متعددی علیه گروه «حکومت اسلامی» و برخی دیگر از مخالفان آقای اسد زدهاند که مورد حمایت غرب و کشورهای عربی هستند.