وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه تلویزیونی با شبکه سیانان که روز یکشنبه هشتم مهر پخش شد، دخالت تهران در حمله به کنسولگری آمریکا در شهر بصره عراق را رد کرد.
محمد جواد ظریف که در برنامه «جیپیاس فرید زکریا» شرکت کرده بود، با تاکید بر اینکه «ایران در عراق نفوذ دارد»، ادامه داد: «اما این بدین معنا نیست که ما مردم عراق را کنترل میکنیم، همانطور که ایالات متحده نیز مردم را در کشورهایی که روابط خوبی با آنها دارد، نمیتواند کنترل کند».
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران از شبهنظامیان تحت نفوذش در عراق برای تهدید نیروهای آمریکایی استفاده کرده است، گفت: «خیر، فکر میکنم که آمریکا باید سیاست تهدید را کنار بگذارد. این سیاست جواب نمیدهد».
وزیر خارجه ایران هشدارهای اخیر مایک پومپئو و جان بولتون، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی آمریکا، علیه جمهوری اسلامی را «غیرسازنده» خواند.
آقای ظریف، این دو مقام آمریکایی را به «ایرانستیزی» متهم کرد و گفت که آنها «باید به جای تهدیدهای بیربط علیه ایران که همیشه بینتیجه بوده است، به سیاست خودشان نگاه کنند».
آمریکا روز ششم مهر اعلام کرد که به خاطر تهدیدات امنیتی از جانب ایران و گروههای تحت حمایت آن، کنسولگریاش در شهر بصره را تعطیل خواهد کرد و دیپلماتهای مستقر در آنجا را از بصره خارج میکند.
هدر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اظهار داشت که مایک پومپئو، وزیر خارجه این کشور، دستور داده که کنسولگری به طور موقت بسته شود.
آقای پمپئو نیز به ایران هشدار داد که در صورت وارد آمدن هر گونه صدمهای به آمریکاییها و اماکن آمریکایی در عراق یا هر جای دیگری پاسخگو خواهند بود، خواه این عمل را مستقیما نیروهای ایرانی مرتکب شوند، خواه از طریق گروههای نیابتی.
تلویزیون سیانان روز ششم مهر به نقل از مقامهایی در پنتاگون گزارش داده بود که ارزیابیهای اطلاعاتی در روزهای اخیر نشان میدهد گروههای نیابتی تحت حمایت ایران احتمالا در فکر حمله یا حملاتی علیه نظامیان یا منافع آمریکا در خاورمیانه هستند.
وزیر خارجه ایران در مصاحبه روز یکشنبه خود گفته است: «دو هفته پیش کنسولگری ایران در بصره به آتش کشیده شد و سریعا به جای دیگر نقل مکان کرد. پس اگر ما در کنسولگری خودمان با چنین مشکلی روبرو شدهایم، (معنایش این است) که نمیتوانیم مردم بصره را کنترل کنیم».
وی در ادامه به دیدارهایش با جان کری، وزیر خارجه سابق، آمریکا اشاره کرد که مورد انتقاد دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، قرار گرفته است.
آقای ظریف اظهار داشت: «من مجبور نیستم که از قوانین آمریکا پیروی کنم. اما اینکه کری با من ملاقات کند، فکر میکنم که برای او مشکلی ندارد. من با سناتورها و وزیران خارجه پیشین و مشاوران امنیت ملی پیشین و بسیاری از جمهوریخواهان دیدار کردهام».
وزیر خارجه ایران درباره ماهیت این دیدارها گفت: «کری تلاش کرده تا وی را متقاعد کند که ایران با وجود خروج ترامپ از برجام، پایبندی خود به این توافق حفظ کند».
دونالد ترامپ روز ۲۲ شهریور در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: «جان کری جلسات غیرقانونی با رژیم بسیار متخاصم ایران داشته است و این اقدام تنها میتواند کار بزرگ ما را و به زیان مردم آمریکا تحت تاثیر قرار دهد. او به آنها گفته است تا رفتن دولت ترامپ صبر کنید! آیا او بر اساس قانون ثبت نام عوامل خارجی فعالیت خود را ثبت کرده است؟»
مایک پومپئو نیز با اعتراض به جان کری، دیدارهای او با محمدجواد ظریف را «ناشایست و بیسابقه» توصیف کرد.
سخنگوی جان کری در این زمینه واکنش نشان داد و گفت که وزیر خارجه سابق آمریکا شرح دیدارهای خود با وزیر خارجه ایران را با آقای پومپئو در میان گذاشته بود.