بانک مرکزی ایران لیست افراد و شرکت‌هایی که تاکنون ارز دولتی (دلار به نرخ ۴۲۰۰ تومان و ارزهای ارزان دیگر) دریافت کرده‌اند را منتشر کرد.
بر اساس گزارشی که سایت رسمی بانک مرکزی روز شنبه ۱۴ اردیبهشت منتشر کرد، تاکنون بیش از ۱۰۷ هزار مورد پرداخت ارز دولتی به افراد حقیقی و حقوقی صورت گرفته است.
بر اساس آمارهای بانک مرکزی، در میان دریافت‌کننده‌های ارز دولتی، تنها «خيريه تعليماتی و تحقيقاتی علمی و دينی مكتب اميرالمومنين» موفق به دریافت دلار آمریکا به مبلغ هشت میلیون دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان شده و بقیه شرکت‌ها، ارزهای دیگری از یورو تا یوان و درهم و غیره دریافت کرده‌اند. این بنگاه خیریه به غیر از دلار همچنین میلیون‌ها یورو دریافت کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی خیریه‌های ایران، محدوده فعالیت موسسه خیریه مکتب امیرالمومنین، شهر تهران عنوان شده است و معلوم نیست برای چه فعالیت‌های اقتصادی میلیون‌ها دلار ارز دولتی دریافت کرده است.
در سایت رسمی این بنگاه، حوزه فعالیت آن امور نیکوکاری، مذهبی، تحقیقاتی، ورزشی و هنری معرفی شده است.
اطلاعات مندرج در این سایت حاکی از آن است که دانشگاه مفید از زیرمجموعه‌های آن است. آیت‌الله عبدالکریم موسوی اردبیلی، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی از سال ۱۳۶۰ تا ۶۸، بنیانگذار این دانشگاه بوده است. وی سوم آذر ۹۵ در ۹۰ سالگی فوت کرد.
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که تاکنون بیش از ۲۹ میلیارد معادل دلار ارز دولتی به شرکت‌ها و افراد پرداخت شده است که تقریبا نیمی از آن یورو و بیش از ۲۲ درصد آن هم یوان چین بوده است.
طیف زیادی از شرکت‌های خودروسازی، داروسازی، هواپیمایی، سازمان حج و زیارت، همچنین برخی سازمان‌های دینی، شرکت‌های تجاری و غیره ارز دولتی از بانک مرکزی دریافت کرده‌اند که تنها بخشی از آن برای واردات کالاهای ضروری بوده است.
بر اساس این گزارش، شرکت‌های خودروسازی بیش از یک میلیارد دلار و
شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ارز دولتی گرفته‌اند.
ایران اخیرا اعلام کرده بود که تنها در سال ۹۷ حدود ۱۳ میلیارد دلار ارز دولتی به نرخ ۴۲۰۰ تومان برای واردات کالاهای اساسی تخصیص داده شده است.
در مجموع ۲۷ میلیارد دلار ارز نیمایی (هم اکنون نرخ ارز نیمایی حدود ۹۰۰۰ تومان است) و دولتی طی سال گذشته تنها برای واردات کالا تخصیص یافته است.
البته اخیرا محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از «ناپدید شدن» حدود ۳.۵ میلیارد دلار منبع ارزی دولتی خبر داده و گفته بود که با وجود اختصاص این رقم برای واردات کالاهای اساسی، تاکنون هیچ کالایی تحویل داده نشده است.
وی در گفت‌و‌گوی دیگری نیز گفت: «حدود ۱۰ و نیم میلیارد دلار از منابع حساب ارزی که در قالب تسهیلات به فعالان اقتصادی داده شده، هنوز تسویه نشده است».
خبر دریافت مبالغ کلان به عنوان ارز برای واردات کالاهای اساسی و سوء‌استفاده از آن در حالی منتشر می‌شود که آذرماه پارسال، دو نماینده مجلس ایران اعلام کردند که با وجود اختصاص حدود ۱۴ میلیون دلار ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی نرخ این کالاها نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد افزایش یافته است.
از طرفی خبرگزاری ایسنا نیز گزارش داد که به رغم گذشت یک سال از راه‌اندازی سامانه نیما، ۷۵ درصد از ارز صادراتی به این سامانه واریز نمی‌شود.
صادرکننده‌های کالا باید درآمدهای ارزی خود را در خارج از کشور به سامانه نیما که تقریبا شبیه بنگاه حواله پول است، تحویل دهند تا واردکننده‌ها از همین منبع بتوانند از خارج کالا خریداری کنند. اما نرخ دلار در سامانه نیما هم اکنون حدود ۹ هزار تومان، اما در بازار آزاد ایران حدود ۱۵ هزار تومان است. لذا، بسیاری از صادرکننده‌ها، از تحویل درآمدهای صادراتی به این سامانه سر باز می‌زنند.
