اکبر هاشمی رفسنجانی، رييس مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخيص مصلحت نظام، در نماز جمعه اين هفته تهران، در مورد رويدادهای اخير ايران سخنرانی کرد.
آقای هاشمی رفسنجانی خواستار آزادی زندانيان سياسی شد و گفت: «رسانه ها نبايد محدود شوند.»
سعيد رضوی فقيه، روزنامهنگار و سخنگوی ستاد انتخاباتی مهدی کروبی؛ نامزد معترض انتخابات رياست جمهوری، در خصوص سخنان آقای هاشمی رفسنجانی به رادیو فردا میگويد:
همان طور که انتظار می رفت، آقای هاشمی در نماز جمعه اين هفته تهران موضع تقريبا ميانه ای در مورد حوادث يک ماه اخير ايران اتخاذ کرد، اما نکته قابل توجه اين بود که او پيشنهادهايی برای حل بحران به وجود آمده اخير ارائه داد، از جمله دراختيار نهادن رسانه های عمومی مانند صدا و سيما برای گفت وگوهای همه جانبه توسط دولت و معترضان.
آقای هاشمی همچنين به آزادی بازداشت شدگان اخير و دلجويی از خانواده های آسيب ديده در درگيری های يک ماه گذشته اشاره کرد.
به نظر من، صرف نظر از اينکه پيشنهادهای آقای هاشمی عملی شود يا نه، مطرح کردن اين مسايل در نماز جمعه به باز شدن فضای سياسی ايران منجر خواهد شد و در آينده نزديک شاهد پيگيری مطالبات معترضان با شکل های آرام تر در چهارچوب قانون خواهيم بود.
به نظر شما، آقای هاشمی انتظاراتی که در ميان اصلاح طلبان از او می رفت، با صحبت های خود برآورده کرد؟
شخصيت آقای هاشمی در تاريخ ۳۰ ساله انقلاب کمابيش غير قابل پيش بينی بوده است، اما من فکر می کنم اگر مصفانه بخواهيم قضاوت کنيم، می بينيم که معترضان به نتيجه انتخابات را خيلی مايوس نکرد.
در طرف مقابل چطور؟
به عقيده من، محافظه کاران افراطی از سخنان امروز آقای هاشمی خيلی عصبانی شدند و از فردا صبح بايد منتظر واکنش های رسانه ای و مطبوعاتی باشيم و روزنامه کيهان شايد به گله گزاری های تند عليه آقای هاشمی بپردازد. همچنين ممکن است بعضی نمايندگان در مجلس برای حمله به آقای هاشمی از تريبون آن استفاده کنند.
اما در مجموع، حضور و صحبت های آقای هاشمی با اعتماد به نفسی که در صدا و نحوه سخنرانی او مشاهده کرديم، نشان می دهد که وی زمينه سياسی را برای نقش آفرينی بيشتر و قدرتمندانه تر خود کاملا مساعد ديده و نکته کليدی اين ماجرا نيز حضور مردم است.
من فکر می کنم يکی از محورهای کليدی صحبت های آقای هاشمی، نقش مردم در مشروعيت بخشيدن به يک نظام سياسی بود و اينکه همه نهادهای جمهوری اسلامی را منبعث از رأی مردم دانست و با نقل يک روايت از پيامبر، حتی اسلامی بودن حکومت کشور را نيز مشروط به جمهوری بودن و مردمی بودن آن دانست.
مطابق با اين نکته کليدی که آقای هاشمی نقل کرد، حضور مردم در نماز جمعه امروز باعث ايجاد اعتماد به نفس او برای نقش آفرينی جديد بود.
بايد به اين نکته توجه کرد که آقای هاشمی در خطبه دوم خود به جز يک بار از رهبری جمهوری اسلامی نام نبرد و آن يک بار هم درباره تمديد مهلتی بود که آقای خامنه ای برای بررسی های مجدد صندوق های آرا و نتيجه انتخابات اعلام کرده بود.
آيا اين صحبت ها زمينه ساز وحدت و هماهنگی در درون نظام خواهد بود يا به اختلافات دامن خواهد زد؟
بستگی به عملکرد هر دو طرف دارد و بايد حوادث را در روزهای آينده پيگيری کنيم، اما برآورد شخصی من اين است که در روزهای آينده شاهد تحرک بيشتر معترضان به نتيجه انتخابات خواهيم بود، البته نه به اين معنا که به خيابان ها بريزند، بلکه به اين معنا که مردم با اعتماد به نفس بيشتری مطالبات خود را پيگيری خواهند کرد.
حضور مردم در نماز جمعه، شکستن انحصار ۳۰ ساله نماز جمعه توسط جناح حاکم بود که ممکن است در جايگاه های ديگر هم ادامه پيدا کند.
يعنی ممکن است به عنوان مثال، در کنار برگزاری مراسم رسمی دينی در مساجد، جمعيت معترض به نتيجه انتخابات هم به برگزاری مراسمی با شعارها و شيوه های خود بپردازد و بالطبع، فضا و عرصه عمومی را برای ظهور و نقش آفرينی خود مناسب ببيند.
آقای هاشمی رفسنجانی خواستار آزادی زندانيان سياسی شد و گفت: «رسانه ها نبايد محدود شوند.»
سعيد رضوی فقيه، روزنامهنگار و سخنگوی ستاد انتخاباتی مهدی کروبی؛ نامزد معترض انتخابات رياست جمهوری، در خصوص سخنان آقای هاشمی رفسنجانی به رادیو فردا میگويد:
همان طور که انتظار می رفت، آقای هاشمی در نماز جمعه اين هفته تهران موضع تقريبا ميانه ای در مورد حوادث يک ماه اخير ايران اتخاذ کرد، اما نکته قابل توجه اين بود که او پيشنهادهايی برای حل بحران به وجود آمده اخير ارائه داد، از جمله دراختيار نهادن رسانه های عمومی مانند صدا و سيما برای گفت وگوهای همه جانبه توسط دولت و معترضان.
آقای هاشمی همچنين به آزادی بازداشت شدگان اخير و دلجويی از خانواده های آسيب ديده در درگيری های يک ماه گذشته اشاره کرد.
به نظر من، صرف نظر از اينکه پيشنهادهای آقای هاشمی عملی شود يا نه، مطرح کردن اين مسايل در نماز جمعه به باز شدن فضای سياسی ايران منجر خواهد شد و در آينده نزديک شاهد پيگيری مطالبات معترضان با شکل های آرام تر در چهارچوب قانون خواهيم بود.
به نظر شما، آقای هاشمی انتظاراتی که در ميان اصلاح طلبان از او می رفت، با صحبت های خود برآورده کرد؟
شخصيت آقای هاشمی در تاريخ ۳۰ ساله انقلاب کمابيش غير قابل پيش بينی بوده است، اما من فکر می کنم اگر مصفانه بخواهيم قضاوت کنيم، می بينيم که معترضان به نتيجه انتخابات را خيلی مايوس نکرد.
در طرف مقابل چطور؟
به عقيده من، محافظه کاران افراطی از سخنان امروز آقای هاشمی خيلی عصبانی شدند و از فردا صبح بايد منتظر واکنش های رسانه ای و مطبوعاتی باشيم و روزنامه کيهان شايد به گله گزاری های تند عليه آقای هاشمی بپردازد. همچنين ممکن است بعضی نمايندگان در مجلس برای حمله به آقای هاشمی از تريبون آن استفاده کنند.
اما در مجموع، حضور و صحبت های آقای هاشمی با اعتماد به نفسی که در صدا و نحوه سخنرانی او مشاهده کرديم، نشان می دهد که وی زمينه سياسی را برای نقش آفرينی بيشتر و قدرتمندانه تر خود کاملا مساعد ديده و نکته کليدی اين ماجرا نيز حضور مردم است.
من فکر می کنم يکی از محورهای کليدی صحبت های آقای هاشمی، نقش مردم در مشروعيت بخشيدن به يک نظام سياسی بود و اينکه همه نهادهای جمهوری اسلامی را منبعث از رأی مردم دانست و با نقل يک روايت از پيامبر، حتی اسلامی بودن حکومت کشور را نيز مشروط به جمهوری بودن و مردمی بودن آن دانست.
مطابق با اين نکته کليدی که آقای هاشمی نقل کرد، حضور مردم در نماز جمعه امروز باعث ايجاد اعتماد به نفس او برای نقش آفرينی جديد بود.
بايد به اين نکته توجه کرد که آقای هاشمی در خطبه دوم خود به جز يک بار از رهبری جمهوری اسلامی نام نبرد و آن يک بار هم درباره تمديد مهلتی بود که آقای خامنه ای برای بررسی های مجدد صندوق های آرا و نتيجه انتخابات اعلام کرده بود.
آيا اين صحبت ها زمينه ساز وحدت و هماهنگی در درون نظام خواهد بود يا به اختلافات دامن خواهد زد؟
بستگی به عملکرد هر دو طرف دارد و بايد حوادث را در روزهای آينده پيگيری کنيم، اما برآورد شخصی من اين است که در روزهای آينده شاهد تحرک بيشتر معترضان به نتيجه انتخابات خواهيم بود، البته نه به اين معنا که به خيابان ها بريزند، بلکه به اين معنا که مردم با اعتماد به نفس بيشتری مطالبات خود را پيگيری خواهند کرد.
حضور مردم در نماز جمعه، شکستن انحصار ۳۰ ساله نماز جمعه توسط جناح حاکم بود که ممکن است در جايگاه های ديگر هم ادامه پيدا کند.
يعنی ممکن است به عنوان مثال، در کنار برگزاری مراسم رسمی دينی در مساجد، جمعيت معترض به نتيجه انتخابات هم به برگزاری مراسمی با شعارها و شيوه های خود بپردازد و بالطبع، فضا و عرصه عمومی را برای ظهور و نقش آفرينی خود مناسب ببيند.