عاموس عوز، نویسنده نامی چپ‌گرای اسرائیل، در سخنرانی در آیین خاکسپاری شیمون پرز گفت که «صلح دست یافتنی است؛ صلح نه تنها امکان‌پذیر، بلکه الزامی و حتی اجتناب‌ناپذیر است... باید این سرزمین را تقسیم کرد».
این نویسنده برجسته و برنده ده‌ها جایزه ادبی جهانی این سخنان را روز جمعه در حضور باراک اوباما و ده‌ها تن از رهبران کشورهای مختلف بیان داشت.
رهبران جهان، از جمله محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، رؤسای جمهور کنونی و پیشین آمریکا، رؤسای جمهور و نخست‌وزیران و هیئت‌های خانواده‌های سلطنتی از ده‌ها کشور جهان جمعه نهم مهر برای بدرقه شمیون پرز به سوی خانه ابدی‌اش در اورشلیم گرد آمده بودند.
شیمون پرز هفتم مهر در سن ۹۳ سالگی، دو هفته بعد از خونریزی مغزی، درگذشت.
عاموس عوز مراسم خاکسپاری پرز را که در سال‌های قبل جهان کمتر شاهد آن بود، به صحنه انتقاد از بدخواهان صلح و مخالفان آن مبدل کرد.
در حالی که بیل کلینتون و باراک اوباما رؤسای جمهور پیشین و حال آمریکا، سخنرانی‌های خود در خاکسپاری پرز را به رویای صلح او اختصاص دادند، سخنان عاموس عوز در انتقاد از نبود روند صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها صریح و بی‌پرده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر راستگرای اسرائیل، که در دوران او صلح با فلسطینی‌ها دچار رکود شدید شده و گفت‌وگوهای سیاسی کج دار و مریز پیشین اسرائیل با فلسطینی‌ها هم متوقف شده است، شنونده این سخنرانی صریح آقای عوز بود.
آقای عوز گفت که «ما یهودیان از اینجا نمی‌رویم؛ جایی نداریم که برویم اما باید بدانیم که فلسطینی‌ها نیز از اینجا به هیچ جای دیگری نخواهند رفت؛ چاره‌ای نیست؛ باید این خانه را به دو قسمت مبدل کنیم؛ باید اینجا خانه‌ای برای دو فامیل ما باشد؛ خانه‌ای با دو آپارتمان برای دو فامیلی که باید کنار هم باشند».
عاموس عوز گفت: «در درون عمق قلب خود، همه طرف‌ها این حقیقت را می‌دانند؛ تقسیم این سرزمین اجتناب‌ناپذیر است».
این نویسنده اسرائیلی افزود که «اما از خود می‌پرسیم کجایند دیگر آن رهبران شجاعی که برخیزند و این رویا را محقق کنند؟ دنباله‌روهای شیمون پرز کجا هستند؟».
این نویسنده مخالف اشغالگری اسرائیل بر سرزمین‌های فلسطینی گفت که ۴۲ سال دوست نزدیک شیمون پرز بوده و افزود: «می‌دانید از چه زمان من دوست نزدیک او شدم؟ زمانی که به سربسته‌ترین راز او پی بردم».
عاموس عوز گفت، «۴۲سال پیش در یک شب در ورودی اتاق غذاخوری کیبوتص "خولدا"، ساعت‌های طولانی با پرز بر سر آینده اسرائیل و سرزمین‌ها (بعد از اشغال کرانه باختری و غزه توسط اسرائیل) مباحثه داشتیم و درک کردم که او می‌داند باید چه کرد؛ تشکیل کشوری برای فلسطینی‌ها در جوار اسرائیل».
عاموس عوز افزود، از آن شب که اولین بار مهم‌ترین راز او را فهمیدم تا دو هفته پیش که پرز دچار خونریزی مغزی شد، گفت‌وگوهای عمیق من با پرز بخش مهمی از زندگی هر دوی ما بود.
این نویسنده مدافع صلح افزود، درک کردم که «فکر پرز برای سرزمین‌ها (لزوم وجود کشوری برای فلسطینی‌ها) بسیار مهم‌تر از راز کارهای پرز در مورد دیمونا (کوره اتمی اسرائیل) بود».
آقای عوز ادامه داد «۴۲ سال است که هر روز جمعه ساعت پنج عصر قبل از آنکه "شبات" شروع شود، من و شیمون پرز با یکدیگر گفت‌وگوی طولانی داشتیم؛ اکثراً تلفنی. بعد از مرگ او نیز این دیالوگ میان من و دنیای فکری او ادامه خواهد یافت».
او گفت، «دیالوگ کشور اسرائیل در دنیای فکری شیمون پرز برای همیشه زنده خواهد بود».
این نویسنده این را نیز یادآوری کرد که بسیاری در خود اسرائیل شیمون پرز را به خاطر خوش‌بینی بی‌مرز در راه صلح با وجود تمامی فضای خشونت بار دهه‌های گذشته «ساده لوح» می‌نامیدند.
آقای عوز گفت «اما تقریباً تمامی انسان‌های بزرگی که فراتر از زمان خود بودند و برای دنیای آینده رویاپردازی می‌کردند، ساده‌لوح و حتی مجنون به نظر می‌رسیدند تا آنکه آینده رسید و صداقت آنها را ثابت کرد؛ این امر در مورد دانشمندان علوم، هنرمندان و نویسندگان و همینطور در مورد سیاستمداران بارز جهانی مصداق داشته و دارد».
این نویسنده اسرائیلی گفت، «من امروز از دوست نزدیک خود، که بزرگ‌تر از رویا بود، و یک سیاستمدار برجسته، و انسانی که عمیقاً دوست داشتم، جدا می شوم».
عاموس عوز، نویسنده و روشنفکر ۷۷ ساله، از ده‌ها سال پیش در صدر اردوی صلح‌خواهان در اسرائیل قرار داشته، و از زمان وجود دولت نتانیاهو یکی از صریح‌الهجه‌ترین منتقدان او بوده است.
آقای عوز به تازگی از حضور در مراسمی که وزارت خارجه اسرائیل ترتیب داده بود، خودداری کرد و گفت این دولت را قبول ندارد.
عاموس عوز افراطی‌های یهودی را که به محل زندگی فلسطینی‌ها حمله می‌کنند، «نئونازی‌های عبری» توصیف کرده بود.
