حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران، از افزایش یک میلیون و هفتصد هزار نفری شاغلان کشور در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ خبر داد اما همزمان اذعان کرده که در این مدت رقم بیکاری هم افزایش داشته و تنها در تابستان امسال یک میلیون و ۲۰۰ هزار متقاضی شغل وجود داشته‌اند.
در گفت‌وگویی زنده و مستقیم، که یکشنبه شب ۱۲ دی همزمان از شبکه یک تلویزیون دولتی و شبکه سراسری رادیوی ایران پخش شد، آقای روحانی گفت که در سال ۹۲، زمان شروع به کار دولتش، آمار کل شاغلان ۲۱ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بود و این آمار امسال به ۲۳ میلیون نفر رسیده است.
او در عین حال گفت که در فاصله سال‌های ۸۵ تا ۹۰، سالانه حدود ۱۴ هزار شغل ثابت ایجاد شده و آمار بیکاران نیز در این سال‌ها افزایش داشته است.
آقای روحانی همچنین اعلام کرد که از زمان شروع به کار دولتش، «رقم بیکاری و تعداد متقاضیان شغل اضافه شده است» و میزان تقاضای اشتغال در تابستان ۹۵ با به جای گذاشتن «یک رکورد» به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسیده است.
در این زمینه رئیس‌جمهور ایران تأکید کرد که از «حرکت به سمت اشتغال‌زایی» خوشحال است اما همزمان «به خاطر فاصله‌ای که با آمار افراد جویای کار وجود دارد» احساس نگرانی می‌کند.
به گفته او در شرایط کنونی سالانه یک میلیون نفر وارد بازار کار می‌شوند، با وجود ایجاد «سالانه ۷۰۰ هزار شغل» در دو سال گذشته، همچنان «در هر سال ۳۰۰ هزار بیکار» وجود دارند.
در مورد دو نهاد دولتی، یعنی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، هر ساله آمارهایی را منتشر می‌کنند، و اغلب گزارش‌های جهانی در این زمینه هم مستند به همین آمارهاست و به طور متداول امکان راستی‌آزمایی آنها وجود ندارد.
به طور مثال در مورد آمارهای اشتغال در زمان دولت محمود احمدی‌نژاد، منتقدان می‌گفتند که دولت او با تغییر در تعریف اشتغال، کسانی که ۴۸ ساعت در ماه کار می‌کنند را شاغل به حساب می‌آورد و به این ترتیب آمار مربوط به اشتغال و بیکاری مخدوش می‌شد.
در این میان برخی از اقتصاددانان از جمله مسعود نیلی با مقایسه نتایج سرشماری‌های سال‌های ۸۵ و ۹۰، نتیجه‌گیری کرده بودند که رقم خالص اشتغال در این سال‌ها، سالانه ۱۴ هزار و ۲۰۰ مورد بوده است.
نتایج سرشماری سال ۹۵ که امکان چنین مقایسه را برای سال‌های اخیر فراهم می‌کند، هنوز منتشر نشده است.
«پایه محاسبات رشد اقتصادی متفاوت است»
حسن روحانی در ادامه گفت‌وگوی یکشنبه شب خود در پاسخ به سؤالی در مورد اعلام رشد اقتصادی بیش از هفت درصدی از سوی مقام‌های دولت خود نیز اذعان کرد که در مورد محاسبه رشد اقتصادی، حتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران هم تفاوت‌هایی دارد، که به تفاوت در مبنای محاسبه بر می‌گردد.
او گفت که هدف‌گذاری دولتش برای رشد اقتصادی در سال ۹۵، رشدی پنج درصدی بوده، و «پیش‌بینی بانک جهانی» هم رشدی ۶.۶ درصدی برای ۹۵ است.
آقای روحانی در عین حال گفت که در شرایطی که طبق محاسبات بانک مرکزی، رشد شش ماه اول امسال ۷.۴ بوده، مرکز آمار این میزان را ۶.۴ درصد اعلام کرده است.
به گفته او دلیل این اختلاف آمار آن است که یکی از این نهادها محاسبات خود را بر پایه سال ۷۶ صورت داده، و پایه محاسبات نهاد دیگر سال ۸۳ بوده است.
رئیس‌جمهور ایران تأکید کرد که از بانک مرکزی و مرکز آمار خواسته است تا پایه محاسبات‌شان را یک سال واحد قرار دهند، اما نگفت که «پیش‌بینی بانک جهانی» بر پایه چه سالی صورت گرفته است.
در زمینه رشد اقتصادی کشور، آقای روحانی همچنین گفته است که ارزیابی دولتش در این مورد تنها مرتبط با تولید و صادرات نقت نیست و در شش ماهه اول امسال «این رشد اقتصادی در بخش کشاورزی هم ملموس بوده است».
پیش از این اعلام رشد بیش از هفت درصدی برای شش ماه اول سال جاری از سوی حسن روحانی و رئیس کل بانک مرکزی‌اش، انتقادهایی را در داخل و خارج از ایران برانگیخته بود، و در این زمینه احمد علوی، اقتصاددان مقیم سوئد به رادیو فردا گفته بود که در مورد آمار نرخ رشد اقتصادی ایران ابهام وجود دارد.
آقای علوی این گونه استدلال کرده بود که در حالی که میانگین رشد اقتصادی ایران در ۱۰ سال گذشته ۲.۴ درصد اعلام شده، «توان رشد اقتصادی ایران محدود است و نمی‌تواند به سرعت و شدت به ۷ درصد یا بالاتر برسد، و نیل به رشدی چنین و آنهم پایدار، مستلزم زمان طولانی‌تر و فراهم بودن امکانات اقتصادی و شرایط سیاسی خاص خود است».
«قیمت ارز به سمت افزایش نمی‌رود»
حسن روحانی در بخش دیگری از گفت‌وگوی زنده یکشنبه‌شب، به موضوع افزایش قیمت ارز پرداخته و به مردم اطمینان داده است که به رغم فراز و نشیب بهای ارز، «قیمت ارز به سمت افزایش نخواهد رفت».
او فرضیه افزایش عامدانه بهای ارز برای افزایش درآمد دولت را رد کرده و افزایش بهای دلار در این را با رشد بهای آن در ماه‌های اخیر در مقابل سایر ارزها مرتبط دانسته است.
رئیس‌جمهور ایران پس از آن وعده تعادل در نرخ ارز را داده و گفته است که «نرخی که در روزهای اخیر بود، جتماً به یک نرخ متعادل برمی‌گردد».
در یکی دو هفته گذشته ارزش برابری دلار در برابر ریال در بازار آزاد ارز، در روزهایی پیاپی رکوردهایی را به جای گذاشت و روز دوشنبه ششم دی ماه به ۴۱۵۰ تومان هم رسید. در همان روز خبرگزاری به نقل از محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نوشتند که «افزایش بیش از ۱۰۰ تومانی بهای دلار در یک روز، غیرطبیعی است».
با این حال در روزهای اخیر ارزش برابری دلار در بازار آزاد ارز به زیر چهار هزار تومان سقوط کرده و به گزارش ایسنا روز یکشنبه ۱۲ دی، هر دلار سه هزار و ۸۶۶ تومان به فروش رفته است.
آقای روحانی در گفت‌وگوی یکشنبه شب همچنین به مسائل منطقه‌ای و نیز دستاوردهای دولتش در توافق هسته‌ای هم اشاره کرده، و از جمله از انعقاد قرارداد خرید نزدیک به ۲۰۰ فروند هواپیما با «بازپرداختی ۱۸ سال» به عنوان بازگشت اعتماد دنیا به ایران یاد کرده است.
