مدیریت توفان‌زده با بحرانی چون زلزله چه خواهد کرد؟

پنج شهروند کشته شدند. درختان از ریشه کنده شدند و بر سر شهروندان فرود آمدند. در تهران توفان آمده است. رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران گفت: همه غافلگیر شدیم، حتی سازمان هواشناسی که پیش‌بینی توفان را نکرده بود.

توفان اما آیا همیشه همین طور غافلگیرانه و ناگهانی و پیش‌بینی ناپذیر است؟ آیا راهی برای باخبر شدن نیست؟ توفان آیا همیشه مهمان ناخوانده است؟ ناصر کرمی کارشناس محیط زیست می‌گوید آنچه از آن به عنوان توفان تهران یاد می‌شود دست کم از چند ساعت قبل از وقوع قابل پیش بینی بوده است:

آقای کرمی می‌گوید نه تنها توفان قابل پیش‌بینی بوده بلکه کاملا‌ً ممکن بوده است که مدیریت شهری برای شهروندان از همه جا بی‌خبر پیامک‌های اطلاع‌رسانی بفرستد:

مسئولان بعد از غافلگیری اولیه برای مدیریت شهر توفانی وارد میدان شدند. بیشتر این گزارش‌ها از فروریختن نمای ساختمان‌های شهر بود و شکستن و کمر خم کردن درختان خیابان‌ها. ناظرانی گفته‌اند تهران شهری است که اگر باد هم شما را با خود نبرد درختان بر سرتان می‌شکنند. فقط هم همین نبود. ناگهان شهروندان به چشم خود دیدند که تهران چه شهر بی‌دفاعی می‌تواند باشد. چه شهر بزرگ و مدرن و مرگ‌آوری.

کابل‌های برق و تلفن مهار نشده، تیرهای برق و روشنایی ایمن نشده، بافت‌های فرسوده، فضاهای پرشده با نخاله‌های ساختمانی بلاتکلیف اینجا و آنجای شهر، دیوارهای آماده فروریزی و نماهای چسب‌کاری شده و نه چندان محکم ساختمان‌ها. حتی برج‌های مسکونی و تجاری. چیزی که به گفته مریم سخایی خبرنگار پیشین شهری در ایران،‌ خود مسئولان هم بارها بر آن تاکید کرده اند:

ناصر کرمی، کارشناس شهر و محیط زیست می‌گوید این ناامنی تهران از خسارت تولید کرده نه گرد و غبار محلی:

سازمان آتش‌نشانی شهر تهران می‌گوید بیشترین حجم مأموریتش در روزهای توفان تهران رسیدگی به شکستگی درختان بوده است. درختان عظیم شهر که سرهنگ تیمور حسینی رئیس پلیس راهبر تهران افتادنشان را مسبب ترافیک سنگین بعضی معابر شهری و یا خسارت وارد کردن به جان و مال شهروندان دانسته است.

شاخه‌های بلند و هرس نشده درختان در معابر شهری تاب و توان‌شان را در برابر باد سهمگین از دست داده بودند. درختان هرس نشده در برابر باد کم خم کردند و شکستند. در جنوب تهران حتی یکی از شهروندان دقیقا‌ً به همین دلیل جان خود را از دست داد. و تازه پس از آن بود که خبرنگاران و ناظران شهری پرسیدند مسئولیت هرس و رسیدگی به درختان شهر با کیست؟

ناصر کرمی می‌گوید شهرداری پایتخت. نهادی که مردم حتی به اندازه قطع کردن ضروری درختان پیر هم به آن اعتماد نمی‌کنند:

چه باید کرد؟ آیا شهرداری پایتخت یا شورای شهر تهران یا مجموعه مدیریت شهری در این ابرشهر ایرانی می‌توانند بحران ناامنی در پایتخت را حل کنند؟ مریم سخایی خبرنگار پیشین شهری پاسخ می‌دهد:

و زلزله تهران، خطری که سایه آن سال‌هاست که بالای شهر است. بعد از توفان محلی خیلی‌ها پرسیدند با زلزله چه بر سر تهران خواهد آمد. ناصر کرمی از همین احتمال سخن می‌گوید:

و مریم سخایی از استان‌های معینی می‌گوید که در صورت وقوع زلزله در تهران برای کمک فوری به پایتخت در نظر گرفته شده اند.

توفان تهران پای رئیس سازمان هواشناسی را به مجلس شورای اسلامی باز کرد. هفته آینده قرار است رئیس این سازمان به کمیسیون اجتماعی مجلس برود. اما اینها اغلب، کارهایی است که بعد از اتفاقات انجام می‌شود نه قبل از آن.