باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا روز سهشنبه هشتم تیرماه در گفتوگویی رادیویی با شبکه «ان پی آر» در یک هشدار جدی، از جامعه جهانی خواست تا از هیجان و تشنج ناشی از رای مردم بریتانیا برای جدایی از اتحادیه اروپا پرهیز کنند.
آقای اوباما گفت: «در پی همهپرسی هفته گذشته در بریتانیا، مقداری هیجان و آشفتگی بروز کرد، گویی که به گونهای ناتو از بین رفته، پیمان آتلانتیک شمالی از هم پاشیده و هریک از کشورها هم به خلوتگاه خود خزیدهاند، ولی چنین چیزی روی نداده و باید از دچار شدن به هیجان و تشنج پرهیز کرد».
رئیسجمهور آمریکا در همان حال از تشابه احتمالی همهپرسی بریتانیا موسوم به «برگزیت» با دونالد ترامپ ظهور سیاسی کاندیدای جمهوریخواه برای کسب مقام ریاست جمهوری آمریکا خودداری ورزید.
خبرنگار «ان پی آر» خطاب به آقای اوباما میگوید که آقای ترامپ اظهار داشته که رأیدهندگان آمریکایی در انتخابات آینده شانس این را خواهند داشت تا نخبگان جهان را برکنار کنند. باراک اوباما که خود از فرهیختگان سیاهپوست جامعه نخبگان جهان محسوب میشود، خندهای سر میدهد و میگوید: «آقای ترامپ هم خود را مظهر نخبگان جهان میداند و در تمام عمر خود از این بابت سود برده؛ بنابراین او مشکل میتواند یک سخنگوی مشروع برای طبقه سختکوش کارگر در دو سوی آتلانتیک (اروپا و آمریکا) باشد».
با این حال برخی از تحلیلگران تأکید میکنند که تغییر و تلون روحیات امروز جامعه آمریکا، و وضع و حالت حاکم بر آن را نباید از نظر دور داشت و آن را دست کم گرفت.
روزنامه واشینگتن پست در فردای همهپرسی بریتانیا با آن نتایج شگفتآور و غیرقابل پیشبینی در مقالهای توصیه کرد که هیچکس نباید احتمال پیروزی دونالد ترامپ را بیاهمیت جلوه دهد؛ نتیجه «برگزیت» نشان داد که او میتواند آرای مردم را به سوی خود جلب کند.
مقاله واشینگتن پست میگوید هنگامی که شما در تمامی جنجالها و آسیبهایی را که خود کاندیدای جمهوریخواه به خود وارد آورده اندیشه کنید، با شگفتی درمییابید که به رغم این جنجالها و درشتگوییها و نابردباریها حتی در برابر هممسلکان حزبی، باز هم در نظرخواهیها به رقیب دمکرات خود بسیار نزدیک است.
در بریتانیا هم آتش تبلیغات طرفداران و مبلغان خروج از اتحادیه اروپا، مانند کمپین دونالد ترامپ با هیزم شکوه و نارضایی و تظلمخواهی شعلهور شد و این در حالی است که شعارهای اردوی طرفداران جدایی از اروپا در بریتانیا، به نسبت کمپین دونالد ترامپ کمتر مهیج بود و خود آنها هم سازماندهی بسیار ضعیفتری داشتند ولی در نهایت هیچیک از این عوامل اهمیت نیافتند، چرا که فضای حاکم علیه وضع موجود بود.
دونالد ترامپ پس از اعلام نتیجه همهپرسی، روز آدینه چهارم تیرماه بیدرنگ در یک بیانیه مطبوعاتی چنین گفت: «مردم بریتانیا، در رفراندوم روز گذشته، استقلال خود را از اروپا اعلام کردند و بر کنترل امور خود، اقتصاد و سیاستهای خود تأکید کردند. در نوامبر آینده (آبان ماه) آمریکائیان هم فرصت خواهند داشت تا بار دیگر استقلال خود را اعلام کنند و به سیاستهای مربوط به تجارت، مهاجرت و سیاست خارجی که شهروندان [آمریکا] را در صدر و اولویت بگذارد، رأی بدهند».
در بیانیه مطبوعاتی آقای ترامپ همچنین تأکید شده بود که: «مردم آمریکا [در انتخابات آینده] این شانس را خواهند داشت تا حاکمیت نخبگان جهانی را مردود بشمارند و دگرگونی واقعی را در آغوش بگیرند و دولتی برخاسته از مردم و برای. مردم تشکیل دهند. به آمریکا باوری دوباره داشته باشید».
چهار روز بعداز انتشار این بیانیه، روزنامه پولیتیکو چاپ واشینگتن، روز دوشنبه ششم تیرماه جاری، نتایج تازهترین نظرخواهیها در باره میزان محبوبیت و مقبولیت دو کاندیدای مقام ریاست جمهوری آمریکا را منتشر کرد.
در این نظرخواهی گفته میشود که کمتر از نیمی از جمهوریخواهان (۴۵ درصد) از نامزدی دونالد ترامپ راضی هستند و ۵۲ درصد گفته اند که ترجیح میدهند فرد دیگری میراثدار حزب جمهوریخواه باشد.
این ارقام در برابر ۵۲ درصد اعضای حزب دمکرات است که گفتهاند از نامزدی هیلاری کلینتون برای رقابت در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری حمایت میکنند.
نتایج این نظرخواهی که از سوی والاستریت جورنال و شبکه خبری ان بی سی انجامشده بازگوکننده تفاوتهای ایدئولوژیک و میزان آموزش افرادی است که در صفوف حمایت از کاندیداها جای دارند.
۶۰ درصد جمهوریخواهانی که شخص دیگری را بر دونالد ترامپ ترجیح میدهند، دارای دانشنامه دانشگاهی هستند.
۵۸ درصد جمهوریخواهان راضی از نامزدی آقای ترامپ، تنها دارای تحصیلات دبیرستانی و یا کمترند.
تفاوتهای کاندیداها از نظر رأیدهندگان
شرکتکنندگان در نظرخواهی وال استریت جورنال و ان بی سی در مورد مسائل زیر دونالد ترامپ را برتر از هیلاری کلینتون قرار دادهاند:
* ترامپ در تغییر وضع موجود موفقتر از کلینتون خواهد بود (۵۳ درصد به ۲۳ درصد)
* ترامپ در مدیریت عرصه اقتصاد بهتر از کلینتون خواهد بود (۴۷ درصد به ۳۷ درصد)
* ترامپ در دفاع از آمریکا قویتر از کلینتون عمل خواهد کرد (۴۵ درصد به ۳۷ درصد)
* ترامپ در امنیت داخلی و مقابله با تروریسم قاطعتر خواهد بود (۴۴ درصد به ۳۹ درصد)
* در مسائل دیگری مانند کنترل اسلحه (۴۳ درصد به ۳۵ درصد) انجام بهتر امور (۴۲ درصد به ۳۹ درصد) و روراست بودن (۴۱ درصد به ۲۵ درصد) دونالد ترامپ نسبت به رقیب خود در جایگاه بهتری قرار دارد.
و موقعیت برتر کاندیدای دمکرات
* خانم کلینتون در مدیریت بحرانها تواناتر است (۴۸ درصد به ۳۴ درصد)
* خانم کلینتون در متحد ساختن کشور تواناتر است (۴۰ درصد به ۲۶ درصد)
* خانم کلیینتون در مدیریت سیاست خارجی بهتر است (۵۴ درصد به ۳۰ درصد)
* خانم کلیینتون در فرماندهی کل قوای آمریکا شایستهتر است (۴۴ درصد به ۳۲ درصد)
آنچه در این ارقام باید مد نظر باشند تشابه آنها با آمارهای پیش از برگزاری رفراندوم بریتانیاست که بیشتر بر پیروزی هواخواهان ماندن در اتحادیه دلالت میکرد ولی آنچه سرانجام سرنوشت کشور و مردم بریتانیا را رقم زد، درست خلاف آن ارقامی بود که پیش از رأیگیریها منتشر شده بودند.
در انتخابات نوامبر آینده آمریکا نیز رأیدهندگان آمریکایی میتوانند نتیجه شگفتانگیزی را رقم بزنند و برخلاف انتظار بسیاری، تاج پیروزی را برسر دونالد ترامپ بنشانند که به رغم سیاستها و سخنان جنجالآفریناش، همچنان مورد وثوق و قبول درصد قابل توجهی از رأیدهندگان این کشور است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز ممکن است بمانند همهپرسی بریتانیا نتیجه هیجانانگیز و تهییجکنندهای به بار آورد.