با شکست اقدامات دیپلماتیک آمریکا در جهت منصرف ساختن محمود عباس از تسلیم تقاضای عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد، از جمله دیدار روز چهارشنبه اوباما با رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در مقر سازمان ملل، تقاضای یاد شده در هر حال تسلیم شورای امنیت و مجمع عمومی خواهد شد. در عین حال بحث پیرامون طرح تقاضا، و اخذ رأی نسبت به آن، در دستور کار اجلاس جاری مجمع عمومی قرار نخواهد گرفت.
بنا بر تصمیم اتخاذ شده، تقاضای عضویت کامل تشکیلات خودگردان فلسطین روز جمعه ۲۳ سپتامبر، ساعت ۱:۳۰ بعد از ظهر به وقت نیویورک، رسماً تسلیم سازمان ملل خواهد شد.
بر اساس هماهنگی و توافق انجام شده مابین واشنگتن و بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، و به منظور پرهیز از یک رویارویی جنجالی، تقاضای عضویت فلسطین بعد از دریافت، طی اجلاس جاری مجمع عمومی به بحث گذاشته نشده و تنها در صف نوبت قرار داده خواهد شد.
آمریکا به عنوان تأمین‌کننده اصلی اعتبارات جاری سازمان ملل، که به تنهایی معادل نیمی از مجموع هزینه‌های آن است، از امتیازهای اعلام نشده‌ای نیز برخوردار است. مشورت پیرامون تعیین دستور کار رسمی شورای امنیت و مجمع عمومی، پیش از قطعیت یافتن آن‌ها، از جمله این امتیازات به شمار می‌رود.
اجلاس فوق‌العاده
از این لحاظ، یارگیری برای کسب اکثریت ۹ رأی در شورای امنیت، به منظور رد یا قبول پیشنهاد عضویت فلسطین، و یا استفاده آمریکا از حق وتو علیه آن، بعد از کسب اکثریت، طی زمان برگزاری اجلاس جاری مجمع عمومی عملی نخواهد شد. پذیرفتن عضویت کامل هر کشور در سازمان ملل ابتدا می‌باید مورد تصویب شورای امنیت قرار گیرد.
با این وجود اقدامات سیاسی برای نزدیک ساختن انتظارات فلسطینیان و اسرائیل، از جمله تعیین تکلیف مسائل و نگرانی‌های امنیتی دو طرف، تا دست یافتن به توافقی قابل قبول مابین دو طرف، پیش از به رأی گذاشتن تقاضای عضویت فلسطین، همچنان ادامه خواهد یافت.
در صورتی که پیشنهاد سرکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه، برای تغییر ماهیت تقاضای عضویت فلسطین در سازمان ملل مورد قبول تشکیلات خودگردان قرار می‌گرفت، و فلسطینیان تنها به ارتقای سطح «عضویت ناظر» در سازمان قناعت می‌کردند، هدف یاد شده تأمین و شاید زمینه مساعدتری برای قبول عضویت کامل فلسطین در یک اجلاس فوق‌العاده مجمع عمومی فراهم می‌شد، ولی دولت عباس یا به امید بهره‌گیری حداکثر از فرصت کنونی، و یا تحت تأثیر گروه‌های تندرو‌تر فلسطینی، تصمیم اعلام شده خود را تغییر نداد.
محدوده پیش از جنگ ۶۷
دولت خودگردان فلسطین تقاضای عضویت در سازمان ملل را بر اساس محدوده پیش از جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ و سرزمین‌های اشغال شده توسط اسرائیل طی جنگ یاد شده قرار داده است. از این رو، در صورت پذیرفته شدن تقاضای عضویت فلسطین در سازمان ملل بر این اساس و در هر زمان، استفاده از لفظ «سرزمین‌های مورد منازعه»، که مورد علاقه اسرائیل است، جای خود را عملاً با لفظ «سرزمین‌ها اشغالی» عوض خواهد کرد.
اسرائیل نگران آن است که پس عضویت یافتن در سازمان ملل، دولت فلسطین با رجوع به دادگاه جنایی بین‌المللی خواستار خروج ۵۰۰ هزار اسرائیلی ساکن در اراضی اشغالی اورشلیم شرقی و ساحل غربی رود اردن بشود. هر دو منطقه یاد شده طی جنگ سال ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل درآمده و در آن‌ها اتباع اسرائیل سکونت داده شده‌اند.
تأثیر بهار عربی
سال گذشته اوباما پیش‌بینی کرد که تشکیل دولت مستقل فلسطین در سال بعد تحقق خواهد یافت. بهار عربی در کشور‌های عرب مسلمان و تغییر سریع حکومت‌های تونس، مصر و لیبی بار دیگر نشان داد که شش ماه برای تجربه کردن تغییرات بزرگ سیاسی در جهان، زمان بسیار کوتاهی است.
امکان گسترش «بهار عربی» به سوریه و تغییر حکومت بشار اسد در دمشق، اینک موضوع استقلال فلسطین را از ابعاد تازه‌ای برخوردار ساخته است. چنانچه تاکنون داشتن فرودگاه آزاد و یا تجهیز نیروی نظامی با سلاح‌های سنگین توسط کشور مستقل فلسطین برای اسرائیل در ردیف ملاحظات بزرگ امنیتی قرار داشت، این ملاحظات در صورت گسترش بهار عربی در منطقه خاورمیانه بسیار جدی‌تر از پیش خواهد شد.
دولت اوباما نیز با وجود استقبال از تشکیل دولت مستقل فلسطین در گذشته، بعد از تغییرات سیاسی در شمال آفریقا، اینک معادلات منطقه‌ای تازه‌ای را در برابر خود می‌بیند.
تغییر وضعیت برای اوباما
علاوه بر تغییرات شکل گرفته در منطقه که در هر حال وضعیت امنیتی اسرائیل را تحت تأثیر قرار داده است، حامیان اسرائیل در آمریکا و تأثیرگذاری آن‌ها در انتخابات سال آینده ریاست جمهوری نیز از جمله عواملی محسوب می‌شوند که اوباما خود را به آسانی قادر به عبور از کنار آن نمی‌بیند.
از این جهت پذیرفتن سریع کشور فلسطین، به عضویت کامل سازمان ملل، رویدادی نیست که در وضعیت کنونی دولت آمریکا بتواند از آن مانند یک سال گذشته استقبال به عمل آورد.
بی‌شک بعد از انجام سخنرانی روز جمعه توسط نتانیاهو و محمود عباس در مقر سازمان ملل، بحث رسمی پیرامون رد و یا قبول تقاضای عضویت دولت فلسطین نه در شورای امنیت و نه در مجمع عمومی آغاز نخواهد شد، هرچند که دولت‌های دیگری، مانند دولت آفریقای جنونی، حمایت خود را از پذیرفتن دولت فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل متحد به صورت یک جانبه اعلام خواهند داشت.
در روز ۱۹ ماه مه سال جاری اوباما خواستار آن شد که دولت فلسطین بر اساس مرزهای پیش از جنگ سال ۶۷ تشکیل شود. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین از خواسته اسرائیل دایر برای محروم ساختن فلسطین از داشتن ارتش دفاع نکرد. بعد از پنج ماه اینک اوباما در برابر مجموعه سیاسی تازه‌ای در منطقه قرار گرفته و دولت خود را ناگزیر می‌بیند که شتاب تغییرات سیاسی در کشور‌های مسلمان را بمنظور حفظ قدرت اعمال کنترل بر نتایج آن‌ها، کاهش دهد.
پذیرفتن درخواست فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل، به خصوص، از جمله موارد حساسی است که آمریکا ترجیح می‌دهد در نوبت قرار داده و رسیدگی به آن را در فرصتی دیگر مورد بررسی قرار دهد.
دور از ذهن نیست که علی رغم پشتیبانی قابل انتظار ۱۴۰ تا ۱۶۰ کشور جهان از پذیرفتن فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل، شورای امنیت موضوع در خواست را در یک اجلاس فوق‌العاده، و شاید در فاصله شش ماه آینده به بحث بگذارد.
به این ترتیب شکل گرفتن احتمالی تغییرات سیاسی در دمشق، قبل از قطعیت یافتن عضویت کامل دولت فلسطین در سازمان ملل، در شرایط فعلی، به هیچ وجه مردود نیست.
علاوه بر آمریکا، آرام ساختن موج تغییرات در خاورمیانه مسلمان حتی مورد حمایت مسکو نیز قرار دارد. به این دلیل اعلام مخالفت مسکو با تصویب قطعنامه‌ای علیه سوریه در شورای امنیت اینک بسیار آشکار‌تر از اعلام مراتب پشتیبانی کرملین از طرح درخواست عضویت فلسطین در سازمان ملل دیده می‌شود.
دولت محمود عباس نیز به سهم خود به دشواری‌های داخلی و خارجی پذیرفته شده درخواست عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل، بدون هماهنگی با قدرت‌های بزرگ، به خصوص آمریکا، به خوبی واقف است.
بنا بر تصمیم اتخاذ شده، تقاضای عضویت کامل تشکیلات خودگردان فلسطین روز جمعه ۲۳ سپتامبر، ساعت ۱:۳۰ بعد از ظهر به وقت نیویورک، رسماً تسلیم سازمان ملل خواهد شد.
بر اساس هماهنگی و توافق انجام شده مابین واشنگتن و بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، و به منظور پرهیز از یک رویارویی جنجالی، تقاضای عضویت فلسطین بعد از دریافت، طی اجلاس جاری مجمع عمومی به بحث گذاشته نشده و تنها در صف نوبت قرار داده خواهد شد.
آمریکا به عنوان تأمین‌کننده اصلی اعتبارات جاری سازمان ملل، که به تنهایی معادل نیمی از مجموع هزینه‌های آن است، از امتیازهای اعلام نشده‌ای نیز برخوردار است. مشورت پیرامون تعیین دستور کار رسمی شورای امنیت و مجمع عمومی، پیش از قطعیت یافتن آن‌ها، از جمله این امتیازات به شمار می‌رود.
اجلاس فوق‌العاده
از این لحاظ، یارگیری برای کسب اکثریت ۹ رأی در شورای امنیت، به منظور رد یا قبول پیشنهاد عضویت فلسطین، و یا استفاده آمریکا از حق وتو علیه آن، بعد از کسب اکثریت، طی زمان برگزاری اجلاس جاری مجمع عمومی عملی نخواهد شد. پذیرفتن عضویت کامل هر کشور در سازمان ملل ابتدا می‌باید مورد تصویب شورای امنیت قرار گیرد.
با این وجود اقدامات سیاسی برای نزدیک ساختن انتظارات فلسطینیان و اسرائیل، از جمله تعیین تکلیف مسائل و نگرانی‌های امنیتی دو طرف، تا دست یافتن به توافقی قابل قبول مابین دو طرف، پیش از به رأی گذاشتن تقاضای عضویت فلسطین، همچنان ادامه خواهد یافت.
در صورتی که پیشنهاد سرکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه، برای تغییر ماهیت تقاضای عضویت فلسطین در سازمان ملل مورد قبول تشکیلات خودگردان قرار می‌گرفت، و فلسطینیان تنها به ارتقای سطح «عضویت ناظر» در سازمان قناعت می‌کردند، هدف یاد شده تأمین و شاید زمینه مساعدتری برای قبول عضویت کامل فلسطین در یک اجلاس فوق‌العاده مجمع عمومی فراهم می‌شد، ولی دولت عباس یا به امید بهره‌گیری حداکثر از فرصت کنونی، و یا تحت تأثیر گروه‌های تندرو‌تر فلسطینی، تصمیم اعلام شده خود را تغییر نداد.
محدوده پیش از جنگ ۶۷
دولت خودگردان فلسطین تقاضای عضویت در سازمان ملل را بر اساس محدوده پیش از جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ و سرزمین‌های اشغال شده توسط اسرائیل طی جنگ یاد شده قرار داده است. از این رو، در صورت پذیرفته شدن تقاضای عضویت فلسطین در سازمان ملل بر این اساس و در هر زمان، استفاده از لفظ «سرزمین‌های مورد منازعه»، که مورد علاقه اسرائیل است، جای خود را عملاً با لفظ «سرزمین‌ها اشغالی» عوض خواهد کرد.
اسرائیل نگران آن است که پس عضویت یافتن در سازمان ملل، دولت فلسطین با رجوع به دادگاه جنایی بین‌المللی خواستار خروج ۵۰۰ هزار اسرائیلی ساکن در اراضی اشغالی اورشلیم شرقی و ساحل غربی رود اردن بشود. هر دو منطقه یاد شده طی جنگ سال ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل درآمده و در آن‌ها اتباع اسرائیل سکونت داده شده‌اند.
تأثیر بهار عربی
سال گذشته اوباما پیش‌بینی کرد که تشکیل دولت مستقل فلسطین در سال بعد تحقق خواهد یافت. بهار عربی در کشور‌های عرب مسلمان و تغییر سریع حکومت‌های تونس، مصر و لیبی بار دیگر نشان داد که شش ماه برای تجربه کردن تغییرات بزرگ سیاسی در جهان، زمان بسیار کوتاهی است.
امکان گسترش «بهار عربی» به سوریه و تغییر حکومت بشار اسد در دمشق، اینک موضوع استقلال فلسطین را از ابعاد تازه‌ای برخوردار ساخته است. چنانچه تاکنون داشتن فرودگاه آزاد و یا تجهیز نیروی نظامی با سلاح‌های سنگین توسط کشور مستقل فلسطین برای اسرائیل در ردیف ملاحظات بزرگ امنیتی قرار داشت، این ملاحظات در صورت گسترش بهار عربی در منطقه خاورمیانه بسیار جدی‌تر از پیش خواهد شد.
دولت اوباما نیز با وجود استقبال از تشکیل دولت مستقل فلسطین در گذشته، بعد از تغییرات سیاسی در شمال آفریقا، اینک معادلات منطقه‌ای تازه‌ای را در برابر خود می‌بیند.
تغییر وضعیت برای اوباما
علاوه بر تغییرات شکل گرفته در منطقه که در هر حال وضعیت امنیتی اسرائیل را تحت تأثیر قرار داده است، حامیان اسرائیل در آمریکا و تأثیرگذاری آن‌ها در انتخابات سال آینده ریاست جمهوری نیز از جمله عواملی محسوب می‌شوند که اوباما خود را به آسانی قادر به عبور از کنار آن نمی‌بیند.
از این جهت پذیرفتن سریع کشور فلسطین، به عضویت کامل سازمان ملل، رویدادی نیست که در وضعیت کنونی دولت آمریکا بتواند از آن مانند یک سال گذشته استقبال به عمل آورد.
بی‌شک بعد از انجام سخنرانی روز جمعه توسط نتانیاهو و محمود عباس در مقر سازمان ملل، بحث رسمی پیرامون رد و یا قبول تقاضای عضویت دولت فلسطین نه در شورای امنیت و نه در مجمع عمومی آغاز نخواهد شد، هرچند که دولت‌های دیگری، مانند دولت آفریقای جنونی، حمایت خود را از پذیرفتن دولت فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل متحد به صورت یک جانبه اعلام خواهند داشت.
در روز ۱۹ ماه مه سال جاری اوباما خواستار آن شد که دولت فلسطین بر اساس مرزهای پیش از جنگ سال ۶۷ تشکیل شود. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین از خواسته اسرائیل دایر برای محروم ساختن فلسطین از داشتن ارتش دفاع نکرد. بعد از پنج ماه اینک اوباما در برابر مجموعه سیاسی تازه‌ای در منطقه قرار گرفته و دولت خود را ناگزیر می‌بیند که شتاب تغییرات سیاسی در کشور‌های مسلمان را بمنظور حفظ قدرت اعمال کنترل بر نتایج آن‌ها، کاهش دهد.
پذیرفتن درخواست فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل، به خصوص، از جمله موارد حساسی است که آمریکا ترجیح می‌دهد در نوبت قرار داده و رسیدگی به آن را در فرصتی دیگر مورد بررسی قرار دهد.
دور از ذهن نیست که علی رغم پشتیبانی قابل انتظار ۱۴۰ تا ۱۶۰ کشور جهان از پذیرفتن فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل، شورای امنیت موضوع در خواست را در یک اجلاس فوق‌العاده، و شاید در فاصله شش ماه آینده به بحث بگذارد.
به این ترتیب شکل گرفتن احتمالی تغییرات سیاسی در دمشق، قبل از قطعیت یافتن عضویت کامل دولت فلسطین در سازمان ملل، در شرایط فعلی، به هیچ وجه مردود نیست.
علاوه بر آمریکا، آرام ساختن موج تغییرات در خاورمیانه مسلمان حتی مورد حمایت مسکو نیز قرار دارد. به این دلیل اعلام مخالفت مسکو با تصویب قطعنامه‌ای علیه سوریه در شورای امنیت اینک بسیار آشکار‌تر از اعلام مراتب پشتیبانی کرملین از طرح درخواست عضویت فلسطین در سازمان ملل دیده می‌شود.
دولت محمود عباس نیز به سهم خود به دشواری‌های داخلی و خارجی پذیرفته شده درخواست عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل، بدون هماهنگی با قدرت‌های بزرگ، به خصوص آمریکا، به خوبی واقف است.
