لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۲:۵۵

اوباما، مرزهای ۱۹۶۷ و حمایت یهودیان ایالات متحده


حضور اوباما در نشست سال ۲۰۰۸ آیپک
حضور اوباما در نشست سال ۲۰۰۸ آیپک
در حالی که اختلافات سیاسی نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا بر سر راهکار پیشبرد صلح اسرائیلی- فلسطینی در جریان دیدار جمعه گذشته دو رهبر در کاخ سفید، روشن‌تر از گذشته شد، رهبران یهودیان آمریکا که حامیان مهم باراک اوباما در انتخابات ۲۰۰۸ بودند، گفته‌اند که ممکن است حمایت خود را از اوباما در انتخابات ۲۰۱۲ مورد بازنگری قرار دهند.

عمیق‌تر شدن اختلافات سیاسی میان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، درحالی است که همایش سالیانه «ایپک»، کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا، از یکشنبه ۲۲ مه، اول خرداد، کار خود را در واشینگتن آغاز کرده است.

باراک اوباما درحالی سخنران روز نخست همایش «ایپک» است که بنیامین نتانیاهو نیز شنونده نطق وی خواهد بود؛ جایی که آقای نتانیاهو با استقبال بسیار گرم رهبران «ایپک» روبه‌رو شده درحالی که سران این نهاد پرقدرت طرفدار اسرائیل، امسال چندان روی خوشی به باراک اوباما نشان نداده‌اند.

بحران سیاسی جدید میان دولت‌های اسرائیل و آمریکا پس از آن در گرفت که باراک اوباما پنجشنبه گذشته در سخنرانی سالیانه در وزارت خارجه کشورش، بازگشت مرزهای سال ۱۹۶۷ را با پاره‌ای تغییرات جزیی و ضمن در نظرگرفتن مبادله زمین، راهکار حل نزاع دیرینه اسرائیلی- فلسطینی عنوان کرد در حالی که در تاریخ مداخلات دولت‌های آمریکا در خاورمیانه، هیچیک از دولت‌های آمریکا صریحاً از اسرائیل نخواسته بودند که به مرزهای ۱۹۶۷ بازگردد.

وزارت خارجه آمریکا تأیید کرده است که ساعاتی پیش از این سخنرانی اوباما، هیلاری کلینتون، وزیرخارجه، تلفنی با نخست‌وزیر اسرائیل که هنوز در اورشلیم بود و سفر سیاسی خود به آمریکا را آغاز نکرده بود، سخن گفت.

رسانه‌های اسرائیل نوشته‌اند که آقای نتانیاهو در آن مکالمه تلفنی روز پنجشنبه، قویاً از آمریکا درخواست کرد که اوباما از اشاره به مرزهای سال ۱۹۶۷ خودداری کند اما در نطقی که چند ساعت بعد، رئیس‌جمهور آمریکا ایراد کرد، هیچ تغییری داده نشده بود.

نخست‌وزیراسرائیل نه تنها بلافاصله پس از سخنرانی پنجشنبه اوباما، در بیانیه‌ای، درخواست او را برای بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ رد کرد، بلکه روز جمعه نیز در پایان دیدار خود با اوباما در کاخ سفید، در برابر دوربین‌های تلویزیونی، بنا به توصیف خبرگزاری‌های غربی، به دادن درس تاریخ به اوباما پرداخت و تأکید کرد که مرزهای ۱۹۶۷ دیگر برای اسرائیل قابل دفاع نیست.

آقای نتانیاهو به پرزیدنت اوباما گفت مرزهای پیش از سال ۱۹۶۷ تنها ۱۶ کیلومتر عرض برای اسرائیل باقی می‌گذارد و در چنین محدوده کوچکی، اسرائیل نمی‌تواند در برابر خطرهای عظیمی که متوجه این کشور است، از خود دفاع کند، و تأکید کرد که شرایط جمعیتی منطقه در ۴۴ سال اخیر کاملاً تغییر کرده و بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ امکان‌پذیر نیست.

آقای نتانیاهودر ملاقات جمعه با اوباما، به «رنج یهودیان در طول چهار هزار سال تحت تعقیت بودن و آزار و رانده شدن همیشگی از سرزمین‌های مختلف و قتل‌عام‌های پی درپی علیه جوامع یهودی» اشاره کرد.

نخست‌وزیر اسرائیل به اوباما گفت که «تاریخ به یهودی اجازه نمی‌دهد که فرصت آزمون و خطا داشته باشد»، و افزود که او به عنوان کسی که «مسئولیت این بار تاریخی در این مقطع پرتلاطم خاورمیانه بر دوشش نهاده شده، نمی‌تواند تصمیم‌هایی بگیرد که بعداً معلوم شود که اشتباه بوده و به نابودی اسرائیل منجرشود».

هرچند پس از دیدار طولانی اوباما- نتانیاهو در کاخ سفید و سپس حضور آنان در برابر دوربین‌ها، آن دو به صرف ناهار خصوصی با یکدیگرهم پرداختند و اوباما حتی برخلاف برخی از دفعات گذشته، شخصاً آقای نتانیاهو را در صحن چمن کاخ سفید و تا دم درب اتومبیل، بدرقه کرد و دقایق طولانی نیز آنجا ایستاد و باز با آقای نتانیاهو سخن گفت، اما نخست‌وزیراسرائیل اکنون اذعان می‌کند که اختلافات او و دولت واشینگتن عمیق‌تر شده است.

آقای نتانیاهو در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیل آن را یکشنبه منتشرکرده‌اند، نوشت که سخن از اختلاف دیدگاه است و نباید آن را به طرزی اغراق‌آمیز، یک بحران جلوه داد.

ناظران سیاسی در اسرائیل می‌گویند که باراک اوباما با حضور خود در «ایپک» و سخنرانی در آن، تلاش دارد تا اثرات بحران به وجود آمده در مناسبات شخصی خود با نتانیاهو را بزداید و از انتقادها از خود از سوی یهودیان آمریکا و جمهوریخواهان کشورش کم کند.

اوباما همواره در حضورش در برابر «ایپک» و در دیدارهایش با یهودیان آمریکایی، بر حفظ تعهد نسبت به امنیت اسرائیل تأکید زیادی کرده است.

در بهار ۲۰۰۸، هنگامی که اوباما هنوز نامزد حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری آن سال بود، با سخنرانی بسیار پرشوری نسبت به اسرائیل در «ایپک»، نظر محبت‌آمیز یهودیان آمریکا را چنان به خود جلب کرد که ۷۸ درصد از یهودیان آمریکایی در انتخابات نوامبر آن سال، او را بر سناتور جان مک‌کین، رقیب جمهوریخواهی که همیشه دوستدار بارز اسرائیل بود، ترجیح دادند.

اما اوباما در سال اولی که به کاخ سفید رسید، از حضور در نشست «ایپک» خودداری کرد زیرا مناسبات دولتش با نتانیاهو، بر سر ساخت و سازهای اسرائیلی در شرق اورشلیم و کرانه باختری، متشنج شده بود.

اوباما سال ۲۰۱۰ این موضوع را جبران کرد و به سوی بهبود مناسبات با اسرائیل گام برداشت و خود نیز به «ایپک» رفت و سخنرانی کرد.

امسال، در شرایط وجود تنش تازه در مناسبات دولت واشینگتن با دولت اسرائیل، آقای اوباما دوباره ترجیح داده است که در «ایپک» هم سخنرانی کند، به ویژه آنکه قرار است آقای نتانیاهو نیز سه‌شنبه، ۲۴ مه، سوم خرداد، سخنرانی مهمی در کنگره آمریکا ایراد کند، و به گفته ناظران سیاسی، نتانیاهو در حیاط خودی اوباما به او نشان خواهد داد که از محبوبیت زیادی در میان کنگره آمریکا برخورداراست.

بلافاصله پس از دیدارمتشنج اوباما- نتانیاهو در کاخ سفید، سران جمهوریخواه و حتی برخی از نیروهای دموکرات در کنگره، به اوباما هشدار دادند که «در فشار به اسرائیل زیاده‌روی کرده است».

سناتور جان مک کین در مصاحبه با «فاکس نیوز» ابراز تأسف کرد که اوباما راهکار حل نزاع خاورمیانه را بغرنج‌ترکرده است.

جمهوریخواهان دیگری، که حزب‌شان اکنون در کنگره دست بالا را دارد، تأکید کرده‌اند که اوباما به اسرائیل که مهم‌ترین همپیمان آمریکا در خاورمیانه است، لطمه زده است.

اریک کانتور، رهبر اکثریت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان، شنبه گفت که «از موضع اوباما درمورد مرزهای ۱۹۶۷ عمیقاً نگران شده‌ایم و نباید ایستادگی در کنار تنها متحد واقعی خود را رها کنیم».

جان بوینر، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان نیز با دعوت از نتانیاهو برای سخنرانی سه‌شنبه در کنگره، حمایت خود را از او نشان داده است.

اد کوچ، شهردار پیشین نیویورک، که خود سیاستمدار دموکرات یهودی است، شنبه گفت که «اوباما به مذاکرات اسرائیلی- فلسطینی ضربه‌ای جدی زده است».

رسانه‌های یهودی آمریکا و روزنامه‌های اسرائیل در روزهای شنبه و یکشنبه نوشته‌اند که بازنگری یهودیان آمریکایی در قبال حمایت از اوباما به طور جدی مورد بررسی است، این در حالی است که یهودیان آمریکا به طور سنتی، همیشه طرفدار نامزدهای این حزب در انتخابات دموکرات و سایر انتخابات دیگر آمریکا بوده‌اند.

ناظران در اسرائیل می‌گویند اینکه اوباما در نطق خود در برابر هشت هزار نفر حاضران همآیش مهم «ایپک» تنها به عبارت «مرزهای ۱۹۶۷» اشاره کند یا خیر، کافی است که نشان دهد که آیا او درصدد عمیق‌ترکردن بحران با دولت اسرائیل است یا با ریختن آب این شعله را فرو می‌نشاند؟!
XS
SM
MD
LG