مسعود بارزانی رهبر سابق اقلیم کردستان عراق در گفتوگو با هفتهنامه نیوزویک اظهار داشت که آمریکا از پیش در جریان تصمیم بغداد برای کنترل کرکوک بود.
آقای بارزانی میگوید عملیات کرکوک با هدایت ایرانیها و با اطلاع مقامهای آمریکایی و بریتانیایی بوده است.
وی در بخشی دیگر از این گفتوگو اظهار داشت تصمیمگیریها در عراق به دست ایران صورت میگیرد و کردها به رویارویی یا رقابت با ایران نخواهد رفت.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با ایرانیها همکاری خواهد کرد گفت: «در این باره در آینده تصمیم گرفته خواهد شد.»
مسعود بارزانی بهرغم مخالفت بغداد، آمریکا، ایران و ترکیه روز سوم مهر همهپرسی استقلال اقلیم کردستان را برگزار کرد.
این همهپرسی منجر به ایجاد بحران عمیق میان بغداد و اربیل شد؛ با اوجگیری بحران، نیروهای کرد تسلط خود بر استان نفتخیز کرکوک را از دست داده و بغداد مستقیماً اداره این منطقه را بهدست گرفت.
شهر یک میلیون نفری کرکوک سالهاست که مورد مناقشه اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق است. اقوام کرد، عرب و ترکمان اکثر ساکنان این شهر را تشکیل میدهند.
مقامهای اقلیم کردستان عراق میگویند در پی تسلط نیروهای دولت مرکزی بر شهر نفتخیز کرکوک نزدیک به ۱۰۰ هزار کرد از این شهر گریختهاند.
با از دست دادن کرکوک، اقلیم کردستان عراق بیش از نیمی از تولید نفت خود را از دست داده و صادرات نفت این اقلیم، از طریق ترکیه، به بازارهای جهانی نیز دو سوم حجم خود را از دست داده است.
در همین حال، حدود سه هفته بعد از کنترل دوباره میدانهای نفتی کرکوک توسط دولت مرکزی عراق، بغداد و تهران دور جدیدی از مذاکرات انتقال نفت کرکوک به ایران را آغاز کردهاند.
با کنترل دوباره کرکوک و گذرگاههای استراتژیک مرزی از سوی دولت مرکزی، و افزایش نارضاییها مسعود بارزانی مجبور به کنارهگیری از ریاست اقلیم کردستان و ریاست حزب دموکرات کردستان عراق شد.
بارزانی در گفتوگو با نیوزویک گفته است که تصمیم برای برگزاری همهپرسی یک تصمیم جمعی و «موفق» بود چراکه ۹۳ درصد مردم اقلیم کردستان عراق به آن رای آری داده بودند.
مسعود بارزانی میگوید معتقد است که این همهپرسی «آینده مردم کرد را تضمین کرده است.»
رهبر سابق اقلیم کردستان عراق میافزاید با وجود موانع پس از همهپرسی «تصمیم مردم کرد از بین نرفته است.»
وی میگوید زمان برگزاری همهپرسی هم به عقیده او مناسب بوده، چراکه به گفته او دولت عراق «حتی پیش از همهپرسی» برنامهای برای تغییر ترکیب جمعیتی آن منطقه داشته است و بغداد تنها همهپرسی را بهانه کرده تا «برنامه و توطئه» خود را اجرا کند.
بارزانی تاکید دارد که این همهپرسی حتی باید زودتر برگزار میشد و هدف از برگزاری این همهپرسی جلوگیری از درگیری و خونریزی بوده است.
بارزانی اظهار داشت: «آنهایی که با ما میجنگند،... میخواهند وضع موجود تازهای در این منطقه برقرار کنند. اشتباه ما این بود که ما میتوانستیم این همهپرسی را زودتر برگزار کنیم و نه دیرتر.»
بارزانی تاکید میکند که بدون پیشمرگهها داعش شکست نمیخورد و موصل آزاد نمیشد. وی دولت مرکزی عراق را متهم کرد که با سلاحهای آمریکایی به جنگ داعش نرفت بلکه این سلاحها را علیه شهروندان عراقی بهکار گرفت.رهبر پیشین کردستان عراق تصریح میکند که به باور مقامهای کرد، ورود نیروهای دولت مرکزی به کرکوک و دیگر مناطق تحت تسلط کردها با تایید ایالات متحده بوده است.
مسعود بارزانی همچنین ابراز امیدواری کرده است که جنگ و خونریزی پایان یابد و سیاست کردها را اتخاذ راههای مسالمتآمیز برای حل مناقشات و جلوگیری از ایجاد مناقشه عنوان کرده است.
مخالفان بارزانی وی را متهم میکنند که با برگزاری همهپرسی اهداف شخصی خود را دنبال میکرده که وی در این گفتوگو به آن پاسخ داد. بارزانی گفت این تصمیم در سال ۲۰۱۴ با از سوی کمیسیون انتخابات و پارلمان اتخاذ شد و تصمیم جمعی همه احزاب و نهادهای کرد بود. به گفته بارزانی با حمله داعش، تاریخ برگزاری همهپرسی به تعویق افتاد و این هم تصمیم جمعی بود.
دولت مرکزی عراق، با رد همهپرسی اقلیم کردستان آن را مغایر قانون اساسی دانسته و از دیگر همسایههای این اقلیم و کشورهای جهان خواسته ارتباط خود را با این اقلیم قطع کنند.
در همین حال بانک مرکزی عراق تا روز سهشنبه به بانکهای خصوصی مهلت داده است که شعبههای خود را در اقلیم کردستان عراق تعطیل کنند.
منابع عراقی به رویترز گفتهاند که این اقدام برای جلوگیری از ورود پول نقد و دلار به کردستان عراق است.