نتایج یک تحقیق تازه، که در مجله پیشگیری از آلزایمر منتشر شده است، نشان میدهد که بازیهای فکری میتواند سرعت اضمحلال طبیعی مغز را که در اثر بالا رفتن سن رخ میدهد، کم کرده یا حتی بخشی از قدرت مغز را به حال اولیه باز گردانند.
به گزارش مجله تایم، دکتر مجید فتوحی، مدیر یک مرکز ویژه طراحی بازیهای فکری میگوید از اینکه میشود با برخی مداخلههای ساده، مغز را بزرگتر، قویتر و هوشیارتر کرد، بسیار شگفتزده شده است. این مداخلهها هم شامل ورزشهای فیزیکی و هم ورزشهای فکریاند.
به گزارش بالتیمور سان، دکتر فتوحی، که یکی از بزرگترین مراکز تحقیق در خصوص مغز را در ایالت ویرجینیای آمریکا راهاندازی کرده است، میگوید مغز یک سازه ثابت، مثل یک ساختمان یا یک کامپیوتر نیست. بلکه همیشه در حال تغییر است...مغز این قابلیت را دارد که اندازهاش را افزایش دهد و حتی با بالارفتن سن، کارآییاش بهتر شود.»
به گزارش مجله تایم، افرادی که در میانسالی به طور منظم ورزش میکنند، مغز بزرگتر، و سالمتری، از همسن و سالانشان در زمان سالخوردگی خواهند داشت. همینطور مراقبه و تمرکز میتواند باعث سالم نگاه داشتن مغز شود. دکتر فتوحی میگوید «بعد از اینکه متوجه شدم مغز میتواند همچنان در سالهای میانی زندگی به رشد خود ادامه دهد، به این فکر کردم که چرا از این رشد به عنوان جایگزین مغزی که در اثر بالارفتن سن تحلیل میرود، استفاده نکنیم؟»
فتوحی و تیمش روی ۱۲۷ نفر از سالخوردگانی که همه آنها بالای ۷۰ سال سن داشتند مطالعه کردند. همه این افراد دچار نوع خفیفی از اختلالات شناختی که بر اثر بالارفتن سن بهوجود میآید بودند؛ اما همه آنها هنوز میتوانستند کارهای روزمره خود را انجام دهند. اختلالات شناختی خفیف میتواند یکی از علایم ابتلا به آلزایمر باشد.
قبل از انجام آزمایشها، مغز این افراد ام آر آی شد و همینطور حافظه کوتاهمدت، حافظه طولانیمدت، قدرت حساب و ریاضیات و همینطور قدرت جهتیابی این افراد اندازهگیری شد.
بعد از اینکه مشخصات مغز هر فرد مشخص شد، این افراد تحت یک برنامه سه ماهه فشرده تمرین و بازی فکری قرار گرفتند. بخشی از این برنامه شامل بخشهای آموزشی بود: این افراد یاد گرفتند که چطور مراقبه و تمرکز کنند. از آنها خواسته شد که رژیم غذایی مدیترانهای را دنبال کنند. چطور استرسهای زندگی روزمره را کم کنند و چطور خوابشان را بهبود بخشند. بخش دیگری از این برنامه انجام بازیهای فکری بود که محققان برای هر فرد، بر اساس نقاط ضعف مغز آنها، به طور جدا طراحی کرده بودند. این افراد تحت یک نوع روانکاوی به نام روانکاوی شناختی-رفتاری قرار داشتند و همینطور در جلساتی با متخصصان مغز، با تمرکز یاد گرفتند که چطور امواج مغزیشان را رصد کنند و آنها را تغییر دهند. دکتر فتوحی میگوید که ما هر فرد را به طور جدا در نظر گرفتیم و برای آنها برنامه مخصوصی طراحی کردیم.
بعد از پایان این سه ماه تمرینات فشرده، تستهای شناختی که در ابتدا از این افراد گرفته شده بود، تکرار شد. به طور متوسط میزان قدرت شناختی این افراد پنج تا ده درصد افزایش پیدا کرده بود. بیش از هشتاد درصد افراد حاضر در این گروه، پیشرفت قابل ملاحظهای حداقل در سه بخش از عملکرد شناختیشان داشتند.
با اینکه این تحقیق و مشاهده در نوع خود کوچک به حساب میآید و تیم تحقیق نتوانسته مشخص کند که کدام یک از تغییرات اعمال شده در طول سه ماه تاثیر بیشتری بر رشد مغزی این افراد داشته، اما دکتر فتوحی امیدوار است که نتایج این تحقیق بتواند پزشکان را تشویق کند که غیر از راهحلهای دارویی، به روشهای متفاوتی هم برای سالم نگاهداشتن مغز سالخوردگان روی بیاورند.