ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در نشست سران سازمان همکاری شانگهای با انتقاد از خروج آمریکا از برجام، این اقدام را عاملی در بیثباتی خاورمیانه دانست.
رئیسجمهور روسیه روز یکشنبه ۲۰ خرداد در نشست سازمان همکاری شانگهای در شهر چینگدائوی چین، خروج دولت آمریکا از برجام را موجب نگرانی اعضای ایت سازمان خواند و افزود که این تصمیم میتواند «وضعیت خاورمیانه را بیثبات کند».
روسی، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان اعضای سازمان همگاری شانگهای هستند و ایران، مغولستان، افغانستان و بلاروس به عنوان عضو ناظر در نشستهای آن شرکت میکنند.
از اعضای سازمان همکاری شانگهای چین و روسیه در گفتوگوهای هستهای که منجر به توافق برجام در سال ۱۳۹۴ شد، حضور داشتند.
در نشست شانگهای حسن روحانی رئیس جمهور ایران، نیز به دعوت شی جین پینگ رئیسجمهور چین، حضور دارد.
آقای روحانی در سخنرانی خود در این نشست گفت تهران از دیگر اعضای امضاکننده برجام انتظار دارد برای حفظ این توافق تضمینهای لازم را بدهند.
او «تحریمهای یکجانبه» را مغایر «قوانین و مقررات بینالمللی» دانست و «تلاش ایالات متحده برای تحمیل سیاستهای خود بر دیگران» را، «خطری در حال گسترش» خواند.
رئیسجمهور ایران با اشاره به اینکه آژانس بیناالمللی انرژی اتمی ۱۱ مرتبه پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده، گفت: «تمامی طرفین برجام در قبال تعهدات رفع تحریمی پذیرفته شده در برجام مسؤولیت دارند و سایر اعضای ملل متحد نیز بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و ماده ۲۵ منشور ملل متحد موظفند که به اجرای کامل برجام کمک نموده و از هر اقدامی که مانع اجرای برجام شود خودداری نمایند».
آقای روحانی بار دیگر تأکید کرد که اگر اعضای امضاکننده توافق «در عمل بتوانند نسبت به اجرای تمامی موارد توافق شده در برجام تضمین لازم را ارائه نمایند»، ایران به حضور خود در این توافق ادامه میدهند.
در همین زمینه رئیسجمهور چین نیز که در نشست امروز پس از حسن روحانی سخنرانی میکرد، از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام ابراز تأسف کرد.
با خروج آمریکا از توافق هستهای ایران، تحریمهای بانکی و نفتی ایالات متحده در بازههای ۹۰ و ۱۸۰ روزه، علیه ایران اجرایی خواهد شد، و در این زمینه آمریکا از شرکتهای بینالمللی خواسته است که همکاری با ایران را قطع کنند.
در روزها و هفتههای اخیر شرکتهای بزرگی نظیر توتال، مرسک، پژو، جنرال الکتریک، هانی ول، بوئینگ، لوک اویل، ریلاینس، داور کورپوریشن و زیمنس، از بیم تحریمها اعلام کردهاند همکاری با ایران را متوقف میکنند.
از سوی دیگر اتحادیه اروپا در تلاش است با توسل به «مقررات انسداد»، شرکتهای اروپایی را در مقابل تحریمهای آمریکا، زیر چتر حمایتی خود قرار دهد.
با این حال رهبران اروپایی خود اذعان کردهاند که احتمالاً تنها شرکتهای کوچک و متوسط که ارتباطی با آمریکا ندارند، میتوانند در ایران فعالیت کنند.
از سوی دیگر با وجود توصیه کمیسیون اروپا به بانک سرمایهگذاری اروپا جهت تعامل با ایران، این بانک گفته است که نمیتواند تحریمهای آمریکا را نادیده بگیرد.