وزیر خارجه فرانسه روز چهارشنبه ۲۷ بهمن ماه هشدار داد که ایران «فقط چند روز دیگر» برای پذیرش توافق بر سر برنامه هسته‌ای خود در وین فرصت دارد، در غیر این صورت «بحرانی جدی» آغاز خواهد شد.
ژان ایو لودریان که در مجلس سنا سخن می‌گفت، تصریح کرد: «ما نیازمند تصمیمات سیاسی از سوی ایرانی‌ها هستیم. آن‌ها یک انتخاب بسیار روشن دارند».
وزیر خارجه فرانسه تاکید کرد که شکست مذاکرات وین به آغاز «بحرانی بزرگ» منجر خواهد شد.
او با اشاره به تشدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران که دستیابی هر چه سریع‌تر تهران به سلاح اتمی را به دنبال خواهد داشت، افزود: «لحظه حقیقت» شتاب گرفته است و دیگر مسئله «هفته‌ها» مطرح نیست، بلکه «چند روز» بیشتر فرصت باقی نمانده است.
آقای لودریان در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد که مذاکره‌کنندگان ایرانی «یا در روزهای آینده بحران جدی ایجاد می‌کنند» و یا «توافقی را می‌پذیرند که به منافع همه طرف‌ها به‌ویژه منافع ایران احترام بگذارد».
مقام بلندپایه فرانسوی همچنین افزود که «اگر می‌خواهیم ایران به تعهدات خود در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پایبند بماند و در ازای آن، آمریکا تحریم‌ها را لغو کند، باید توجیهی برای انجام این کار باقی مانده باشد».
وزیر خارجه فرانسه یادآور شد که توافق «در دسترس» است و قدرت‌های غربی به همراه چین و روسیه در باره طرح کلی توافق اتفاق نظر دارند.
از سوی دیگر، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در ساعات پایانی روز چهارشنبه به وقت تهران اعلام کرد که ایالات متحده در «مراحل واقعا نهایی» مذاکرات غیرمستقیم با ایران با هدف نجات توافق هسته‌ای سال ۱۳۹۴ موسوم به برجام است.
آقای پرایس به خبرنگاران گفت: «در دوره‌ای واقعا تعیین‌کننده به سر می‌بریم و (بالاخره) مشخص می‌شود که بازگشت متقابل به برجام امکان‌پذیر است یا نیست».
او افزود انتظار نمی‌رود که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، بین وزیران خارجه آمریکا و ایران دیداری برگزار شود.
در همین حال، برخی از مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله رئیس هیات مذاکره‌کننده ایرانی در وین نیز در مورد روند پیشرفت مذاکرات اظهار نظر کرده‌اند.
علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین، اواخر شامگاه چهارشنبه در توئیتی مدعی شد که سرانجام پس از هفته‌ها مذاکرات فشرده، احتمال دستیابی به توافق افزایش یافته است.
او نوشت: «بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم اما تا وقتی درباره همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است».
باقری کنی در عین حال افزود اکنون، «زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکرات ما فرا رسیده است».
این اظهارات در حالی است که وزیر خارجه فرانسه، دستیابی به توافق هسته‌ای نهایی در وین را در گرو «تصمیمات سیاسی» طرف ایرانی و پذیرش برجام دانسته است.
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایرانی، نیز شامگاه چهارشنبه در توئیتی به زبان انگلیسی مدعی شد که ممکن است ظرف چند روز آینده توافقی حاصل شود.
او نوشت: «داریم به توافق در مذاکرات وین نزدیک می‌شویم. اگرچه هنوز مسائلی باقی مانده که نیازمند تصمیم از سوی آمریکا و طرف‌های اروپایی برجام است».
در همین زمینه، وانگ کوان، رئیس هیات مذاکره‌کننده چین، شامگاه چهارشنبه به خبرنگاران گفت که در جریان دور اخیر مذاکرات، «گام‌هایی به سوی یکدیگر برداشته شده» اما همچنان لازم است تا برای دستیابی به توافق نهایی، «گام‌های بیشتری برداشته شود».
این دیپلمات چینی با تاکید بر این‌که همه طرف‌ها در مذاکرات جدی هستند، «دو روز آینده» را در مشخص شدن سرنوشت برجام «حیاتی» خواند.
رایزنی روسای جمهوری فرانسه و چین در مورد توافق هسته‌ای با ایران
در همین حال، در پی تماس تلفنی امانوئل مکرون و شی جین پینگ، روسای‌جمهوری فرانسه و چین در روز چهارشنبه ۲۷ بهمن، دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد که رهبران دو کشور در مورد «لزوم افزایش تلاش‌های مشترک برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران» اتفاق نظر دارند.
گفت‌وگوی روسای جمهوری این کشورها در حالی صورت گرفت که تیم مذاکره‌کننده ایران در وین، پایتخت اتریش، مشغول چانه‌زنی است و وزیر خارجه جمهوری اسلامی پیشنهادی تازه‌ای را برای خروج از بن‌بست مذاکرات مطرح کرده است.
حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه‌ای تصریح کرد که تهران علاوه بر لغو تحریم‌ها، خواستار «تضمین» آمریکا و اروپا مبنی بر محدود نبودن عمر توافق اتمی به دوره ریاست جمهوری جو بایدن است.
وزیر خارجه ایران، صدور «بیانیه سیاسی» از طرف روسای مجالس غربی را یک شکل این تضمین دانست.
پیشتر در همین روز، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، با انتشار توئیتی توافق اتمی موسوم به برجام را «پوسته‌ای خالی» توصیف کرده بود.
او گفته که «با آمریکای بدعهد و اروپای بی‌عمل هیچ‌گونه مذاکره فرابرجامی صورت نخواهد گرفت».
از محتوای توئیت دبیر شورای عالی امنیت ملی چنین بر می‌آید که طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران همچننی خواستار گفت‌وگو درباره برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای تهران شده‌اند که از مدت‌ها پیش زمزمه آن مطرح بوده است.
جمهوری اسلامی ایران متهم است که با توسعه برنامه موشکی خود و دخالت در امور کشورهای خاورمیانه، ثبات در منطقه را برهم می‌زند. تهران این ادعا را رد کرده است.
با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۹۷، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بار دیگر تحریم شد و ایران نیز در مقابل، بسیاری از محدودیت‌های این توافق را زیر پا گذاشت و از آن‌ها فراتر رفت.
مذاکرات غیرمستقیم دو طرف بر سر این‌که اول بخشی از تحریم‌ها رفع شود یا نخست ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد بیش از یکسال است که ادامه دارد.
پافشاری بر «دیپلماسی» برای حل بحران اوکراین
گزارش‌ها حاکی است که بحران اوکراین از دیگر محورهای گفت‌وگوی تلفنی دو رئیس‌جمهوری فرانسه و چین در روز چهارشنبه بود.
بنابر اعلام دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه، هر دو طرف بر سر ضرورت تداوم گفت‌وگو و پشتیبانی از کاهش تنش در بحران اوکراین نیز اتفاق نظر داشتند.
بر اساس بیانیه کاخ الیزه در جریان این گفت‌وگو، شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، بر پشتیبانی تمام‌قد خود از اجرای «معاهده مینسک» تاکید کرد.
توافق یاد شده در سال ۲۰۱۴ میان مسکو، کی‌یف و سازمان همکاری و امنیت اروپا برای پایان دادن به درگیری در شرق اوکراین امضا شده بود.
درگیری‌ها در این منطقه که به صحنه درگیری بین ارتش اوکراین و شورشیان جدایی‌طلب هوادار روسیه شناخته می‌شود، تاکنون بیش از ۱۳ هزار کشته برجای گذاشته است.
در تازه‌ترین دور تنش میان دو کشور، مسکو خواهان عدم پیوستن اوکراین به ائتلاف نظامی ناتو شده است اما ناتو از پذیرفتن این درخواست خودداری کرده و وزیران دفاع کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در این‌باره موضعی متحد به نمایش گذاشته‌اند.
تاکید بر لزوم پایبندی چین به کنوانسیون‌های بین‌المللی
رئیس‌جمهور فرانسه در بخش دیگری از گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهوری چین، به موضوع انتظارات فرانسه و اروپا از پکن در زمینه حمایت از حقوق کارگران پرداخت.
آقای مکرون بر لزوم پایبندی چین به «کنوانسیون‌های پایه بین‌المللی» در مورد حمایت از نیروی کار، به‌ویژه در مورد کار اجباری، تاکید کرد.
بر اساس گزارش نهادهای بین‌المللی و دولت‌های غربی، چین بیش از یک میلیون نفر از ترک‌های مسلمان اویغور ساکن منطقه سین‌کیانگ را در اردوگاه‌های کار اجباری بازداشت کرده و در تلاش برای «نسل‌کشی» ساکنان این منطقه است.
در همین حال، گزارش‌هایی از «عقیم» کردن اجباری زنان، شکنجه و شستشوی مغزی بازداشتی‌ها، همچنین استفاده از آن‌ها به عنوان «نیروی کار ارزان» در این منطقه منتشر شده است.
چین منکر وجود اردوگاه‌های اجباری است و آن‌ها را «مراکز آموزشی» برای مبارزه با «افراط‌‌گرایی» می‌خواند و مدعی است با افرادی که در این مراکز هستند بدرفتاری نمی‌شود.
فعالان حقوق بشر مهرماه امسال از دولت‌ها و قهرمانان رشته‌های ورزشی سراسر جهان خواستند المپیک ۲۰۲۲ زمستانی چین را به دلیل نقض حقوق بشر و «نسل‌کشی» اویغورها از سوی حکومت این کشور تحریم کنند.
چین در واکنش به انتقادها، از کشورهای غربی و نهادهای حقوق‌بشری خواسته است که در امور داخلی این کشور مداخله نکنند.
