سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد میگوید سیاستهای دولت دونالد ترامپ سبب شده تا حکومت ایران «احساس ضعف کند». نیکی هیلی میگوید تا زمانی که جمهوری اسلامی دست به اصلاح و تغییر رفتار خود نزند، چیزی تغییر نخواهد کرد.
نیکی هیلی، ۲۱ شهریور ماه در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی فاکس، گفته جمهوری اسلامی «احساس ضعف میکند و ما چنان آنها را در تنگنا قرار میدهیم که به مسئله موشکهای بالیستیک خود توجه کنند، به مسئله حمایت از تروریسم توجه کنند».
دولتهای ایالات متحد چند سال است حکومت ایران را در صدر فهرست دولتهای حامی تروریسم قرار میدهند. تهران اتهام حمایت از تروریسم را رد کرده و در عین حال میگوید برنامه موشکی آن جنبه دفاعی دارد و در حالیکه از نظر نظامی با تحریمهای مختلف روبهرو است، دست از آن بر نمیدارد.
خانم هیلی با اشاره به خروج دولت ترامپ از توافق اتمی صورتگرفته در زمان دولت باراک اوباما، میگوید «نقش ایران در سوریه نقشی قطعا مخرب است. شاهد بودهایم که تلاش کردهاند اسرائیل را تهدید کنند و در سراسر خاورمیانه جنگهای نیابتی راه انداختهاند. اینها همان دلایلیست که سبب شد ما (ایالات متحده) از توافق (اتمی با) ایران خارج شویم».
خروج دولت ترامپ از برجام در حالی انجام شده که طیفی از سیاستمداران ایالات متحده، و نیز اروپا، روسیه و چین، دیگر طرفهای مذاکرات اتمی، مخالفت خود را با این اقدام عنوان کردهاند. هیچ یک از طرفهای دیگر از این توافق خارج نشدهاست. اروپاییها اما در انتقاد از فعالیتهای ایران در منطقه و برنامه موشکی تهران با آمریکا همصدا شدهاند.
نیکی هیلی میگوید «برجام» این امکان را برای جمهوری اسلامی فراهم میکرد «به فعالیتهای بد خود ادامه دهد و ما جلوی منابع مالی آنها را گرفتیم… ولی در نهایت هیچچیزی به کمک ایران نخواهد آمد تا وقتی [حکومت ایران] خود دست به اصلاح نزند».
مقامهای دولت ترامپ، در ماههای گذشته تاکید کردهاند که هدف آنها تغییر رفتار جمهوری اسلامیست. دونالد ترامپ خود در موارد مختلف گفته حاضر است بدون پیششرط با رئیس جمهوری اسلامی به مذاکره بنشیند، هرچند تاکید کرده در نهایت تصمیمگیری در این مورد به خود آنها باز میگردد.
رهبر جمهوری اسلامی اما میگوید «جمهوری اسلامی هر وقت به آن اقتداری برسد که فشار و هوچیگری آمریکا رویش تأثیری نگذارد، میتواند با آمریکا مذاکره کند. و امروز چنین چیزی نیست». وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز زمانی پرسیده بود اگر مقامهای جمهوری اسلامی با دولت ترامپ به توافق تازهای برسند، چه اطمینانی به بقایای آن وجود دارد.
نیکی هیلی در بخشی دیگر از مصاحبه خود تاکید کرده «تمرکز ما اکنون بر مردم ایران است». خانم هیلی میگوید «آنها تظاهرات کردهاند، آنها اعتراض کرده و گفتهاند خواستار زندگی بهتری هستند… [حکومت ایران] باید در نهایت تصمیم بگیرد. ولی در نهایت ما نمیتوانیم اجازه بدهیم آنها هیچگونه برنامه اتمی داشته باشند».
طی ماههای اخیر اعتراضات و تظاهرات مختلفی در شهرهای ایران صورت گرفتهاست. پس از خروج آمریکا از برجام دور نخست تحریمها بازگشته و تحریمهای نفتی نیز قرار است در آبانماه اجرایی شوند. در این زمان ارزش پول ملی ایران، بهای ارز، طلا، و کالاهای دیگر دستخوش تغییراتی بیسابقه شدهاست. هرچند جرقه اولیه تظاهرات اعتراضی نیز مسائل اقتصادی بود، اما در آنها شعارهایی علیه رهبر جمهوری اسلامی و دیگر نهادها و مقامهای ارشد ایران، علیه اقدامات و فعالیتهای خارجی ایران و یا در حمایت از حکومت پهلوی سر داده شدهاست.
سفیر آمریکا در سازمان ملل در بخشی از مصاحبهاش به وضعیت سوریه نیز پرداخته و میگوید «همانطور که گفتهایم، سوریه، روسیه و ایران… دو بار گفتیم از سلاحهای شیمیایی استفاده نکنید، دو بار استفاده کردید و رئیسجمهوری ترامپ دوبار دست به اقدام زد؛ مجددا ما را آزمایش نکنید».
در یکی دو هفته اخیر مقامهای آمریکایی گفتهاند شواهد و مدارکی دارند که نشان میدهد نیروهای دولتی برای استفاده از جنگافزار شیمیایی در جریان حمله به ادلب آماده میشوند. آمریکا چند بار در مورد استفاده از سلاحهای شیمیایی هشدار داده و تاکید کرده همانطور که قبلا اقدام کرد این بار هم دست به واکنش خواهد زد. در عین حال وضعیت ادلب و حمله احتمالی اسد و متحدانش به آن، با نگرانی جدی سازمان ملل و نهادهای فرادولتی روبهرو است.
دولت سوریه همواره استفاده از سلاحهای شیمیایی را رد کرده یا میگوید مدارک در این مورد «ساختگی» است. سفیر روسیه در آمریکا اوایل شهریور ماه خواستار «ارائه فوری مدارک» در مورد استفاده از سلاحهای شیمیایی توسط دولت سوریه شده بود و گفته بود «ما در مورد پیامهایی که طرف آمریکایی ارسال میکند و ظاهرا حاکی از آمادهسازی حملات تازهای به بهانه «استفاده از سلاحهای شیمیایی» توسط [دولت] سوریه است، جدیترین نگرانی خود را ابراز کردهایم».
پیش از این سازمان ملل اتهامهایی را در مورد استفاده از سلاح شیمیایی متوجه دولت سوریه و گروه حکومت اسلامی کرده بود؛ از جمله حملات سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ و یا گزارشی دیگر از آبان ماه سال پیش که حکومت بشار اسد را متهم به حمله شیمیایی به خان شیخون کرده بود.