ایرج مصداقی، زندانی سابق سیاسی و پژوهشگر، روز سهشنبه ۵ مرداد از تحویل رسمی کیفرخواست حمید نوری به دادگاه استکهلم سوئد خبر داد.
حمید نوری، دادیار سابق در قوه قضائیه جمهوری اسلامی که متهم به مشارکت در اعدامهای ۶۷ ایران است، نزدیک به دو سال است که در سوئد در بازداشت بهسر میبرد.
تحویل رسمی کیفرخواست حمید نوری به دادگاه به این معنی است که برای نخستین بار یکی از متهمان به کشتار ۶۷ در دادگاهی محاکمه میشود.
آقای مصداقی که خود از شاکیان پرونده حمید نوری به حساب میآید روز سهشنبه در پیامی توئیتری نوشت که «دقایقی پیش کیفرخواست حمید نوری توسط دادستان رسماً تحویل دادگاه استکهلم شد. این پیروزی بزرگ را به جنبش دادخواهی تبریک میگویم. این آغاز راهی طولانی است. رسانههای مهم سوئد خبر را انتشار دادهاند.»
حمید نوری که گزارش شده «با نام مستعار حمید عباسی، دادیار سابق در قوه قضائیه جمهوری اسلامی بوده» آبانماه سال گذشته با حکم دادگاهی در سوئد بازداشت شد.
آقای مصداقی همان زمان در گفتوگو با رادیوفردا، حمید نوری را معاون قاضی محمد مقیسهای و ایفاگر «نقشی فعال» در اعدامهای سال ۶۷ معرفی کرد.
در ماههای مرداد و شهریور ۱۳۶۷، شمار زیادی از زندانیان سیاسی با دستور آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی مخفیانه اعدام و در گورهای دستهجمعی دفن شدند.
سازمان مجاهدین خلق که هدف اول این اعدامها بود میگوید که شمار کشتهشدهها حدود ۳۰ هزار نفر است اما نهادهای مدافع حقوق بشر آن را چهار تا پنج هزار نفر برآورد میکنند. این اعدامها مشمول گروههای چپگرا نظیر فداییان خلق هم شد.
در اطلاعیه دادگستری سوئد در این باره آمده است که در فاصله ۳۰ ژوئیه تا ۲۵ اوت ۱۹۸۸ در زندان گوهردشت کرج، شمار بسیار زیادی از زندانیان اعدام شدند و حمید نوری در آن زمان دادیار در زندان گوهردشت بوده است.
بر اساس متن کیفرخواست، «وی به همراه دیگر عاملان این زندان در اعدامهای جمعی شرکت کرده و مظنون است که عمداً جان شمار زیادی از زندانیانی را که با مجاهدین همدردی میکردند، گرفته و بر زندانیان رنجهای سختی تحمیل کرده است که دادستانها [در دادگاه استکهلم] آن را مصداق شکنجه و رفتار غیرانسانی میدانند.»
با پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران، بحثهای مربوط به نقش او در اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ نیز دوباره مطرح شده است.
دادگاه حمید نوری قرار بود روز ۱۸ خرداد ۱۴۰۰ (هشتم ژوئن ۲۰۲۱) برگزار شود که به درخواست وکیل او و با موافقت دادستان و دادگاه دو ماه به تعویق افتاد.
بنابر گزارشها، حمید نوری قرار است از تاریخ ۱۹ مرداد جاری ( ۱۰ اوت ۲۰۲۱) به اتهام قتل، جرایم سنگین و نقض قوانین بینالمللی در دادگاه استکهلم محاکمه شود که این محاکمه ۹ ماه به طول خواهد انجامید.
پیش از این آنیس کالامار، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اعدامهای خودسرانه و ناعادلانه، بازداشت حمید نوری در ارتباط با اعدامهای ۶۷ را نخستین گام مهم درباره اجرای عدالت درباره این اعدامها دانسته بود.