نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران میگوید تحریمهای دولت دونالد ترامپ علیه تهران، از سال پیش تا کنون «بیش از ۱۰ میلیارد دلار از درآمد نفتی حکومت ایران کاسته است».
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، ۱۸ اردیبهشت سال پیش رسما اعلام کرد که دولت او از توافق اتمی با ایران خارج میشود و تحریمهای تعلیقشده علیه تهران را باز میگرداند.
تهران، دولت باراک اوباما و پنج کشور دیگر در تیر ماه ۱۳۹۴ به توافقی دست یافتند که به «برجام» موسوم است و در نتیجه آن برنامه هستهای ایران با محدودیت روبهرو شد و تحریمها لغو شدند.
ترامپ این توافق را «از بدترین توافقهایی» که دیده توصیف میکرد و پس از پیروزی در انتخابات نیز، آنطور که وعده داده بود، از «برجام» خارج شد.
به گزارش رویترز برایان هوک، نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، پنجم اردیبهشت ماه در مصاحبهای با خبرنگاران گفته است «پیش از تحریمها… ایران رقمی بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار از فروش نفت درآمد داشت. برآور ما حاکیست از ماه مه سال پیش (خروج آمریکا از برجام)، تحریمها بیش از ۱۰ میلیارد دلار از این درآمد کاسته است».
با خروج ایالات متحده، تحریمهای آمریکا علیه ایران در دو نوبت بازگشتند که دومین آن در آبان ماه شامل تحریمهای نفتی میشود.
آمریکا در زمان اجرای تحریمهای نفتی به هشت کشور معافیتهای شـش ماهه برای خرید نفت ایران داد که اکنون از تمدید آنها نیز خودداری کردهاست.
مهمترین خریداران نفت ایران، که از معافیتها نیز بهره بردند، چین، هند، ترکیه، کره جنوبی و ژاپن بودند.
در این میان چین و ترکیه با قطع مراودات مخالفت کرده و از تصمیم آمریکا برای تمدید نکردن معافیتها و تهدید به تحریم خریداران نفت ایران، انتقاد کردهاند.
ژاپن گفته پایان معافیتهای نفتی «پیامدهای محدودی» بر اقتصاد آن کشور دارد. شرکتهای کره جنوبی گفتهاند برای مقابله با پیامدهای توقف نفت ایران «آمادگی دارند»، هرچند خبرگزاری دولتی کره جنوبی میگوید نفت ایران برای تولیدات پتروشیمی کره جنوبی اهمیت دارد. هند گفته از دیگر فروشندگان نفت «منابع جایگزین» دریافت خواهد کرد.
مقامهای ایالات متحده تاکید کردهاند هدف آها «فشار حداکثری» بر حکومت ایران برای «تغییر رفتار» تهران است. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، ۱۲ شرط را تعیین کرده که گستره بزرگی از خواستهها، از اقدامات ایران در منطقه، حمایت از شبهنظامیان، آزمایشهای موشکی، برنامه هستهای و مسائل دیگر را در بر میگیرد.
واشینگتن میگوید برای تحقق «کارزار فشار حداکثری» میخواهد فروش نفت ایران را «به صفر برساند».
در واکنش، رهبر جمهوری اسلامی گفته «ما آن قدری که نیاز داریم و خودمان اراده میکنیم، میتوانیم نفت خود را صادر کنیم» و وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز گفته تهران در روشهای دور زدن تحریمها خبره شدهاست.
با این حال مقامهای آمریکایی میگویند اطمینان دارند خریداران نفت ایران، از جمله مهمترین خریدار نفت ایران یعنی چین، «جایگزینی برای نفت ایران پیدا خواهند کرد». آنها در عین حال در حال انجام مذاکراتی با سئول هستند تا جایگزینهایی را برای نفت ایران بیابند. بهنظر میرسد ژاپن در حال حاضر به خریداران دیگر روی آوردهاست.
پیش از تحریمهای گسترده علیه ایران که سالها پیش و در دوره ریاستجمهوری محمود احمدینژاد آغاز شدند، ایران تا چهار میلیون بشکه نفت صادر میکرد. پیش از انقلاب ۵۷ این رقم حتی به شـش میلیون بشکه در روز میرسید. برآورد میشود که در حال حاضر صادرات نفت ایران به حدود یک میلیون بشکه کاهش یافتهاست.