شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن محکوم کردن گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران، با صدور قطعنامه‌ای خواستار همکاری فوری ایران با این نهاد شد و از مدیرکل آژانس خواست که یک «گزارش جامع» درباره ایران تهیه کند.
این قطعنامه که دومین قطعنامه شورای حکام علیه ایران طی شش ماه اخیر به شمار می‌رود شامگاه پنجشنبه اول آذر به تصویب رسید.
قطعنامه توبیخی ایران با ۱۹ رای موافق و ۱۲ رای ممتنع به تصویب رسید و چین، روسیه و بورکینافاسو سه کشوری بودند که به آن رای منفی دادند. ونزوئلا نیز به دلیل عدم پرداخت حق عضویت خود اجازه رای دادن نداشت.
پیش‌نویس این قطعنامه از سوی فرانسه، آلمان و بریتانیا پیشنهاد شده بود و با حمایت ایالات متحده ارائه شد. این سه کشور اروپایی ساعاتی پیش از تصویب قطعنامه شورای حکام، در بیانیه‌ای مشترک خواستار کاهش فوری ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا سطح ۶۰ درصد شده بودند.
به گزارش رویترز، در قطعنامه جدید شورای حکام آژانس بار دیگر از ایران خواسته شده است تا فورا برای سوالات طولانی‌مدت آژانس درباره کشف آثار اورانیوم در مکان‌های اعلام‌نشده توضیح معتبر ارائه کند.
در دو قطعنامه توبیخی قبلی نیز که در نوامبر ۲۰۲۲ و ژوئن امسال تصویب شد بر «ضرورت و فوریت» پاسخگویی ایران به پرسش‌های باقی‌مانده تاکید شده بود.
همچنین در این قطعنامه از مدیرکل آژانس خواسته شده است تا یک «گزارش جامع» درباره وضعیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران تهیه و آن را برای بررسی به نشست بعدی شورای حکام [ماه مارس ۲۰۲۵] ارائه کند.
بر اساس این قطعنامه، گزارش مدیرکل آژانس باید «یک ارزیابی جامع و به روز در مورد وجود یا استفاده احتمالی از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در ارتباط با مسائل باقی‌مانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته‌ای ایران، از جمله گزارش کامل همکاری ایران با آژانس در این موضوعات» باشد.
قطعنامه جدید در آستانه بازگشت ترامپ به کاخ سفید
به نوشته خبرگزاری رویترز قدرت‌های غربی امیدوارند که قطعنامه جدید بتواند ایران را برای مذاکره درباره توافق جدید هسته‌ای تحت فشار بگذارد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که بر توافق هسته‌ای قبلی، موسوم به برجام، صحه گذاشت در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ میلادی (۲۶ مهر ۱۴۰۴) به انقضا می‌رسد و محدودیت‌های هسته‌ای علیه ایران پایان می‌یابد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، چندی پیش هشدار داد که اگر تا پیش از این تاریخ مذاکراتی برای توافق جدید انجام نشود «ممکن است کشورهای اروپایی که هنوز در برجام هستند دنبال کار اسنپ‌بک [یا مکانیسم ماشه به معنای بازگشت خودکار تحریم‌های قبل] بروند».
از سوی دیگر خبرگزاری رویترز افزوده است که با وجود تلاش فعلی برای بازگرداندن ایران به مذاکرات هسته‌ای، معلوم نیست که دونالد ترامپ در دوره جدید ریاست جمهوری خود از چنین مذاکراتی حمایت کند.
دونالد ترامپ اردیبهشت ۱۳۹۷ خروج آمریکا از برجام را رسما اعلام کرد و سیاست فشار حداکثری علیه ایران را به اجرا گذاشت.
پس از آن نیز مقام‌های جمهوری اسلامی فعالیت‌های هسته‌ای را طی چند مرحله افزایش دادند و درجه خلوص غنی‌سازی اورانیوم را تا ۶۰ درصد، یعنی نزدیک به سطح تولید جنگ‌افزار اتمی، بالا بردند.
اولین واکنش ایران به قطعنامه جدید
ایران در نخستین واکنش خود به صدور قطعنامه توبیخی از سوی شورای حکام آژانس اعلام کرد سانتریفیوژهای پیشرفته راه‌اندازی می‌کند.
رسانه‌های ایران بلافاصله پس از انتشار خبر صدور قطعنامه شورای حکام آژانس، متنی را به عنوان «بیانیه مشترک وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران» منتشر کردند.
به نوشته این بیانیه مشترک، رئیس سازمان انرژی ایران «دستور انجام اقدامات موثر، از جمله راه‌اندازی مجموعه معتنابهی از سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته از انواع مختلف را صادر کرد».
این بیانیه مشترک با انتقاد شدید از سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان، آنها را به اتخاذ «رویکرد سیاست‌زده، غیر واقع‌بینانه و مخرب» در قبال ایران متهم کرده و مدعی شده است که قطعنامه پیشنهادی آنها در زمانی ارائه شد که «ایران و آژانس در مسیر تعامل سازنده قرار داشتند».
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، حدود ده روز پیش به ایران سفر کرد و پس از بازگشت از این سفر اعلام کرد که ایران قصد دارد ذخیره اورانیوم تا ۶۰ درصد غنی‌شده خود را بیش از میزان فعلی افزایش ندهد.
به گزارش رویترز، سه کشور اروپایی پیشنهاد دقیقه آخر ایران برای محدود کردن ذخایر اورانیوم خود را «ناکافی و غیر صادقانه» خواندند.
رویترز همچنین به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داده که پیشنهاد ایران مشروط به عدم صدور قطعنامه بود.
پیش از این رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در گزارش خود اعلام کرده بود که مقدار ذخایر تا ۶۰ درصد غنی‌شده ایران در ماه‌های اخیر نسبت به سه ماه پیشتر حدود ۱۸ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۸۲ کیلوگرم رسیده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی همواره بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران تاکید داشته‌اند اما در ماه‌های اخیر از احتمال «تغییر دکترین هسته‌ای و نظامی» سخن گفته‌اند.
