مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید توافق او با مقامهای جمهوری اسلامی در اسفندماه گذشته برای افزایش امکانات نظارتی آژانس بر برنامه هستهای ایران «بسیار کند» پیش میرود.
رافائل گروسی در گفتوگوی تلویزیونی با شبکه فرانس ۲۴ که شامگاه هشتم تیر روی آنتن رفت تصریح کرد اجرای توافق افزایش نظارت بر برنامه هستهای ایران با سرعت مورد نظر پیش نمیرود، بلکه به شکل «بسیار بسیار پراکنده» و بهعبارتی، «بسیار محدود» در جریان است.
به گفته مدیرکل آژانس، اجرای آهستۀ این توافق در شرایطی است که ایران همچنان «به افزایش متمادی ذخایر اورانیوم با غلظت بالا ادامه میدهد».
آقای گروسی اسفند پارسال طی سفری به تهران، از توافق با مقامهای جمهوری اسلامی برای افزایش همکاریها برای شفافسازی برنامه هستهای ایران خبر داده بود. طبق توافق صورت گرفته قرار بود برخی فعالیتهای هستهای ایران محدود شود و امکانات نظارتی بیشتری در اختیار آژانس قرار داده شود.
ایران بیش از دو سال است که اجازه نمیدهد آژانس به اطلاعات دوربینهای نصب شده در سایتهای هستهای دسترسی داشته باشد و تهدید کرده است که تا زمان احیای برجام و برچیده شدن تحریمها، این اطلاعات را تحویل نخواهد داد.
ایران همچنین تابستان پارسال اعلام کرد که ۲۹ دوربین آژانس در تأسیسات تهران و اصفهان خاموش شده است.
با این حال، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران ۲۵ خرداد امسال اعلام کرد ده دوربین برچیدهشده در تأسیسات صنعتی اصفهان دوباره فعال شدهاند، اما آژانس اجازه دسترسی به اطلاعات دوربینها را ندارد.
ادامه خودداری حکومت ایران از تحویل دادههای دوربینهای نظارتی به آژانس و منوط دانستن آن به احیای برجام در شرایطی است که آقای گروسی در گفتوگو با فرانس۲۴ تأکید کرد مذاکرات هستهای وین «متوقف» مانده است.
مدیرکل آژانس در عین حال افزود از هرگونه توافق میان ایران و آمریکا استقبال میکند، اما نتیجه آن باید به «شفافسازی» برنامه هستهای ایران و «راستیآزماییهای فنی» آژانس کمک کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز اخیراً اعلام کرد مذاکرات هستهای با ایران متوقف مانده، اما مذاکرات پیرامون آزادی شهروندان آمریکایی از زندانهای ایران در جریان است.
در این میان، برخی گزارشهای منتشر شده در رسانههای اسرائیلی و آمریکایی از نزدیک شدن تهران و واشینگتن به «توافق محدود و شفاهی» در برنامه هستهای خبر دادهاند؛ دولت جو بایدن این گزارشها را «غیردقیق» خوانده است.
آخرین گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان از افزایش چشمگیر ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در بهار امسال داشت.
بر اساس این گزارش، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران «۲۳ برابر حد مجاز» است.
طبق توافق برجام، ایران تنها مجاز بود ۲۰۲.۸ کیلوگرم ذخیره اورانیوم ۳.۵ درصدی داشته باشد، اما اکنون نه تنها اورانیوم ۲۰ درصدی تولید میکند، بلکه ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی کشور نیز به بیش از ۱۱۴ کیلوگرم رسیده که ۲۷ کیلوگرم بیشتر از ماه فوریه است.
در پی ارائه گزارش اخیر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای به شورای حکام این نهاد بینالمللی، سه کشور اروپایی عضو برجام اعلام کردند که اقدامات ایران در توسعه برنامه اتمی خود هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
بر اساس بیانیه مشترک آلمان، بریتانیا و فرانسه که روز ۱۶ خرداد منتشر شد وضعیت ذخایر اورانیوم ایران در کنار توسعه چشمگیر فعالیتهای هستهای، از جمله نصب سانتریفوژهای پیشرفته جدید در سایتهای اتمی و تولید اورانیوم فلزی که در ساخت بمب هستهای کاربرد دارد، «سوال جدی» درباره ماهیت و مقاصد برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایجاد میکند.