حملات موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی ایران و شبه‌نظامیان وابسته به ایران طی بامداد یکشنبه ۲۶ فروردین به حریم هوایی اسرائیل که حدود شش ساعت به درازا کشید، واکنش‌های جهانی درپی داشت.
این حملهٔ نیروی هوافضای سپاه پاسداران در واکنش به حمله هوایی منتسب به اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق انجام شد.
از زمان حمله به کنسولگری ایران در دمشق در ۱۳ فروردین که در آن هفت افسر ارشد سپاه پاسداران شامل محمدرضا زاهدی، فرمانده مسئول حوزه سوریه و لبنان در نیروی قدس، کشته شدند، گزارش‌ها از احتمال حمله مستقیم ایران به خاک اسرائیل در تلافی این حمله قوت گرفته بود.
تقریباً تمامی حدود ۳۰۰ موشک و پهپاد پرتاب‌شده از سوی سپاه پاسداران و گروه‌های نیابتی‌اش در منطقه به خاک اسرائیل در هوا رهگیری و منهدم شد و سخنگوی ارتش اسرائیل تنها از وارد آمدن خسارت «بسیار بسیار جزئی» به یک پایگاه نیروی هوایی در جنوب اسرائیل خبر داد.
در واکنش به این وضعیت، نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل به درخواست اسرائیل برای بررسی حمله ایران به اسرائیل قرار است عصر یکشنبه، ساعت چهار بعدازظهر به وقت نیویورک، برگزار شود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، تشدید شدید تنش ناشی از حمله گسترده جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل را محکوم کرد. وی افزود: «از خطر بسیار واقعی تشدید تنش ویرانگر در سطح منطقه عمیقاً نگران هستم». او از طرف‌ها خواست «از هر اقدامی که می‌تواند منجر به درگیری‌های نظامی بزرگ در جبهه‌های متعدد در خاورمیانه شود، اجتناب کنند».
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز خبر داده است که برای هماهنگی در مورد واکنش «دیپلماتیک واحد به حمله گستاخانه ایران به اسرائیل» با رهبران گروه ۷ طی روز یکشنبه تشکیل جلسه خواهند داد. نخست وزیر ایتالیا به عنوان رئیس دوره‌ای این گروه برگزاری نشست در بعدازظهر را تأیید کرده است.
بایدن تصریح کرد: «به دستور من و برای حمایت از دفاع از اسرائیل، ارتش ایالات متحده هواپیماها و ناوشکن‌های دفاع موشکی بالیستیک را در طول هفته گذشته به منطقه منتقل کرد. به لطف استقرار این نیروها و مهارت فوق‌العاده سربازانمان، ما به اسرائیل کمک کردیم تا تقریباً همه پهپادها و موشک‌های شلیک شده را رهگیری و منهدم کند.»
در جریان این تحولات، وزارت دفاع روسیه نیز روز یکشنبه اعلام کرد یک ناوچه نیروی دریایی روسیه مجهز به موشک‌های سوپرسونیک «کِنژال» از طریق کانال سوئز وارد دریای مدیترانه شده است.
به نوشته خبرگزاری رویترز، این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشتی «مارشال شاپوشنیکوف» به انجام وظایف محول‌شده در طرح اعزامی ادامه خواهد داد اما جزئیات دیگری ارائه نکرد.
در همین حال وزارت خارجه چین خواستار خویشتن‌داری طرفین شد و حمله موشکی ایران به اسرائیل را «آخرین سرریز درگیری‌های غزه» توصیف کرد و خواستار اجرای قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد شد که خواستار آتش‌بس در غزه شده بود و گفت: «درگیری باید اکنون پایان یابد».
در این بیانیه آمده است: چین از جامعه بین‌المللی به ویژه کشورهای دارای نفوذ می‌خواهد که نقش سازنده‌ای برای صلح و ثبات منطقه ایفا کنند.
نگرانی بایدن از «واکنش بی‌پروای» نتانیاهو به حمله ایران
با وجود اختلاف نظرهای اخیر بین جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در مورد شیوه ادامه جنگ در نوار غزه، آقای بایدن به دنبال حمله هوایی ایران به اسرائیل بار دیگر بر تعهد واشینگتن به تامین امنیت اسرائیل تاکید کرده و آن را «آهنین» خوانده است.
اما در عین حال، شبکه ان‌بی‌سی آمریکا روز یکشنبه ۲۶ فروردین گزارش داد جو بایدن نگران است که بنیامین نتانیاهو با نشان دادن «واکنش بی‌پروا» به حمله نظامی ایران به اسرائیل، در تلاش برای «کشاندن آمریکا به یک درگیری گسترده باشد».
بر پایه این گزارش، مقامات دولت بایدن در گفت‌وگوهای خصوصی خود از حمله اسرائیل در روز ۱۳ فروردین در دمشق که به کشته شدن محمدرضا زاهدی انجامید ابراز سرخوردگی کردند.
یک مقام ارشد دولت بایدن به ان‌بی‌سی گفت «فکر نمی‌کنم اسرائیل استراتژی داشته باشد؛ اسرائیلی‌ها همیشه بهترین تصمیمات راهبردی را نمی‌گیرند».
این گزارش افزود که نگرانی واشینگتن ناشی از رویکرد اسرائیل در جنگ این کشور علیه گروه افراطی حماس است.
ان‌بی‌سی افزود کاخ سفید ارزیابی می‌کند که اسرائیل علاقه‌ای به جنگ مستقیم با ایران ندارد اما از این امر «مطمئن نیست».
گزارش ان‌بی‌سی در حالی منتشر شده که جو بایدن در بحبوحه حمله نظامی ایران به اسرائیل به مدت ۲۵ دقیقه با بنیامین نتانیاهو گفت‌وگوی تلفنی داشت.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نیز در اوج حملات پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل، در تماس تلفنی با یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل خواهان آن شد که اسرائیل قبل از هر گونه واکنش احتمالی خود به حمله ایران، مراتب را به آمریکا اطلاع دهد.
واشینگتن پیشتر تأکید کرده بود که در جریان حمله اسرائیل به دمشق که به مرگ محمدرضا زاهدی و شش افسر ارشد دیگر سپاه پاسداران منجر شد، قرار نگرفته بود.
در این اثنا، جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ایالات متحده در دونالد ترامپ خواستار اقدام نظامی نظامی جدی علیه ایران از جمله مراکز هسته‌ای ایران شده است.
آقای بولتون در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان عنوان کرد که حمله ایران به اسرائیل نشان می‌دهد که قدرت بازدارندگی آمریکا و اسرائیل ناکام مانده است.
وی همچنین در گفت‌وگوی دیگری با شبکه تلویزیونی نیوزمکس دولت بایدن را مقصر در حمله ایران به اسرائیل دانست و گفت که اساسا حمله روز ۷ اکتبر گروه افراطی حماس به اسرائیل نیز بخشی از راهبرد کلان برای ایجاد «حلقه آتش» به دور اسرائیل بوده است.
نانسی پلوسی، عضو مجلس نمایندگان آمریکا و رئیس سابق این مجلس نیز در پیامی ضمن محکوم کردن حملات «وحشتناک» ایران بر حمایت آمریکا از امنیت اسرائیل تأکید کرد و نوشت: «تعهد ما به حمایت از مردم اسرائیل و حفاظت از آنها تزلزل‌ناپذیر است.»
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا هم گفت که اتاوا «به صراحت حملات هوایی ایران را محکوم می‌کند» و افزود: «ما در کنار اسرائیل هستیم.»
واکنش‌ها در اروپا
رئیس‌جمهور فرانسه با محکوم کردن قاطع حمله مستقیم نظامی و بی‌سابقه جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل گفت این رویداد، بی‌ثبات کردن خاورمیانه است.
امانوئل مکرون ضمن ابراز همبستگی با اسرائیل افزود: «فرانسه به امنیت اسرائیل، شریکان خود و به ثبات منطقه متعهد است و برای کاهش تنش در تماس با متحدین خود و خواهان خویشتن‌داری است.»
سخنگوی ارتش اسرائیل گفته است که فرانسه از جمله کشورهایی بود که در دفاع از اسرائیل در برابر حملات شبانه ایران ایفای نقش کرد.
به گفته این سخنگو، فرانسه دارای فناوری، جت‌ها و رادارهای قوی است و در گشت‌زنی هوایی در ساعات اخیر مشارکت کردند اما هنوز نمی‌توان گفت که آیا فرانسه هم شماری از موشک‌های شلیک شده ایران را شکار کرده یا خیر.
از سوی دیگر، وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد، آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه این کشور روز یکشنبه ریاست جلسه مرکز واکنش به بحران دولت در برلین را برای بحث در مورد حمله هوایی شبانه ایران به اسرائیل به اسرائیل خواهد داشت.
ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، حملات «بی پروا»ی ایران را محکوم کرد که به گفته وی «خطر ایجاد تنش و بی‌ثباتی در منطقه را با خود دارد. او گفت که «ایران بار دیگر نشان داد که قصد دارد در حیاط خلوت خود آشوب بپا کند.»
جوزپ بورل، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا در پیامی در شبکه ایکس گفت که این حملات «تشدید بی‌سابقه تنش و تهدیدی جدی برای امنیت منطقه» است.
بنا به گزارش‌ها، سران هفت کشور صنعتی دموکراتیک بعدازظهر یکشنبه برای گفت‌وگو در مورد حمله تهران در یک کنفرانس ویدئویی گفت‌وگو خواهند کرد. ایتالیا در حال حاضر ریاست گروه هفت را بر عهده دارد.
اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا روز یکشنبه در پیامی نوشت: «من حمله آشکار و غیرقابل توجیه ایران به اسرائیل را به شدت محکوم می‌کنم... و اکنون همه طرف‌ها باید از تشدید تنش خودداری کنند و برای بازگرداندن ثبات در منطقه تلاش کنند.»
پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، خواستار خویشتن‌داری شد و گفت مادرید «همیشه هرگونه خشونتی را که امنیت و رفاه غیرنظامیان بی گناه را تهدید می‌کند، محکوم خواهد کرد.»
وی گفت: «پاسخ از سوی همه رهبران بین‌المللی مستلزم مسئولیت و خویشتن‌داری است. ما باید از تاریخ درس بگیریم و راهی برای حل و فصل مناقشات از طریق دیپلماتیک پیدا کنیم و از تشدید بیشتر به هر قیمتی اجتناب کنیم.»
سوئد نیز حمله ایران به اسرائیل را به شدت محکوم کرده و گفت که «این عواقب بسیار جدی برای وضعیت امنیتی رو به وخامت منطقه به دنبال دارد و ما شرایط را از نزدیک دنبال می‌کنیم.»
وزارت امور خارجه اوکراین نیز گفت که کی‌یف «به شدت حمله هوایی گسترده ایران را محکوم می‌کند» و این حمله «نشان می‌دهد که چرا ضروری است همه نیروهای جهان آزاد برای دفاع از مرزهای جهانی دموکراسی متحد شوند.»
جهان عرب
وزارت خارجه عربستان روز یکشنبه با ابراز نگرانی از «تشدید تنش نظامی» از «همه طرف‌ها خواست حداکثر خویشتن‌داری را به خرج دهند و منطقه و مردم آن را از خطرات جنگ در امان نگه دارند.»
عربستان در ادامه این بیانیه از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست تا مسئولیت خود را در قبال حفظ صلح و امنیت بین‌المللی اجرا کند.
قطر نیز در پی این حملات «نگرانی عمیق» خود را ابراز کرد و از «همه طرف‌ها خواست تا تشدید تنش را متوقف کنند» و «حداکثر خویشتن‌داری را به کار گیرند».
قطر که هفته‌ها با اسرائیل و حماس گفت‌وگو کرده و در ماه سپتامبر گذشته تبادل گروگان بین تهران و واشینگتن را میانجی‌گری کرده است، از جامعه بین‌المللی خواست تا «اقدامی فوری برای کاهش تنش انجام دهد».
وزارت خارجه مصر نیز «نگرانی عمیق» خود را از تشدید خصومت‌ها ابراز کرد و خواستار «حداکثر خویشتن‌داری» شد.
بیانیه این وزارتخانه همچنین نسبت به «خطر گسترش منطقه‌ای این مناقشه» هشدار داد و افزود که مصر «در تماس مستقیم با همه طرف‌های درگیر برای تلاش برای مهار اوضاع» خواهد بود.
گروه افراطی فلسطینی حماس که هفت ماه است در غزه درگیر جنگ با اسرائیل بوده، از حمله ایران به اسرائیل دفاع کرد و در بیانیه‌ای نوشت: «ما عملیات نظامی انجام شده توسط جمهوری اسلامی ایران را حق طبیعی و پاسخی شایسته به جنایت هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق و ترور چند تن از رهبران سپاه پاسداران می‌دانیم.»
گروه حماس که با حمله ۱۵ مهر سال گذشته به جنوب اسرائیل دست به کشتار وسیع غیرنظامیان زد، از سوی آمریکا و اتحادیه اورپا گروهی تروریستی به‌شمار می‌آید.
