صادرات فرش ایران با کاهش چشمگیری روبرو شده و از ۴۲۶ میلیون دلار در سال ۱۳۹۶ به کمتر از ۴۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
مرتضی حاجی‌آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، روز یکشنبه ۲۷ آبان با اعلام این ارقام، به خبرگزاری کار ایران، ایلنا، گفت که اکنون هند جای ایران را در بازار جهانی فرش گرفته و بازار آمریکا را که ۴۴ درصد واردات فرش جهان را دارد، در دست گرفته است.
او تحریم‌ها و سیاست‌های نادرست ارزی، به ویژه «پیمان‌سپاری ارزی» را از دلایل اصلی این سقوط عنوان کرد.
این سیاست باعث شده تا صادرکنندگان نتوانند ارز حاصل از فروش فرش را به موقع برگردانند و در نتیجه از بازار جهانی عقب بمانند.
بر اساس ارزیابی مرتضی حاجی‌آقامیری، آسیب‌های برآمده از پیمان‌سپاری ارزی، صادرات فرش ایران را به زیر ۱۰۰ میلیون دلار کاهش داد و این در حالی است که ۴۴ درصد از سهم کل صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۷۳ به فرش اختصاص داشته است.
با وجود لغو پیمان‌سپاری ارزی برای فرش دستباف، صادرات همچنان با مشکل روبروست. رقابت هند، ترکیه و افغانستان نیز مزید بر علت شده است.
کاهش صادرات فرش، مشاغل مرتبط با این صنعت را به شدت تحت تأثیر قرار داده و به بیکاری در روستاها دامن زده است.
پیش از این فیصل مرداسی، رئیس اسبق سازمان ملی فرش نیز گفته بود که زنجیره تولید فرش در مناطق روستایی و عشایری قرار دارد و مشکل بیکاری در این مناطق از «مرحله بحران» عبور کرده است.
فرش‌های قاچاق افغانستان در بازار ایران
مرتضی حاجی‌آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگوی روز یکشنبهٔ خود، ترکیه و افغانستان را دیگر رقبای ایران در بازار جهانی فرش عنوان کرده و گفت: «ایالات متحده آمریکا در زمان حضور در افغانستان در صنعت فرش این کشور سرمایه‌گذاری کرده است و حالا فرش‌های قاچاق افغانستان با کیفیت و قیمتی پایین‌تر در بازار ایران عرضه می‌شود.»
بر اساس گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران سهم ایران از صادرات فرش دستباف در جهان در دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته و از ۲۵.۵ درصد به ۷.۴ درصد رسیده است و در همین دوره زمانی سهم رقبای ایران از جمله هند، چین، نپال و پاکستان در حال افزایش بوده است. در این گزارش چهار کشور آمریکا، آلمان، انگلیس و ژاپن به عنوان مهم‌ترین واردکنندگان فرش دستباف در جهان معرفی شده‌اند.
آمار گمرک همچنین نشان می‌دهد، آلمان با سهم حدود ۱۷.۶ درصد، امارات متحده عربی با سهم حدود ۱۷.۲ درصد، چین با سهم ۱۶.۲ درصد و پاکستان با سهم حدود شش درصد از ارزش کل صادرات فرش دستباف، عمده‌ترین مقاصد صادراتی فرش بوده‌اند. در حال حاضر ۸۰ درصد فرش دستباف ایرانی صادر و تنها ۲۰ درصد آن در داخل فروخته می‌شود.
