محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در توییتی که روز سه‌شنبه، ۲۱ آبان، منتشر کرد خطاب به وزرای خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه انتقاد کرد که «فقط یک تعهد را نشان دهید که در ۱۸ ماه گذشته به آن عمل کرده‌اید».
این درخواست آقای ظریف واکنشی به تهدید این سه وزیر خارجه است که روز دوشنبه در بیانیه‌ای از تصمیم ایران برای از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ایش در تاسیسات فردو «شدیدا ابراز نگرانی کردند» و از تهران خواستند مفاد برجام را رعایت کند یا علیه تهران اقدام می‌کنند.
مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند اروپایی‌ها ۱۱ تعهد درباره فروش نفت ایران و بازگشت پول آن، سرمایه‌گذاری در ایران، حمل‌ونقل و هوانوردی و کشتیرانی داده‌اند، ولی به این وعده‌ها عمل نکرده‌اند.
وزیر خارجه ایران همچنین مقام‌های اروپایی را به «دفع‌الوقت» متهم کرده و نوشت که ایران «در حال استفاده از پاراگراف ۳۶ برجام» است.
جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت امسال، با استناد به این بند از برجام، از تعهداتش در زمینه سطح غنی‌سازی، افزایش ذخایر اورانیوم، به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته و راه‌اندازی سایت فردو عدول کرده است.
مقام‌های اروپایی می‌گویند که اقدامات ایران «با برجام ناسازگار» است و تلاش‌های این کشورها را برای کاهش تنش در منطقه خاورمیانه «به نحوه فزاینده‌ای» دشوار کرده است.
این کشورها همچنین تهدید کرده‌اند که در صورت ادامه این روند، همه مکانیسم‌ها از جمله «مکانیسم حل مسائل مربوط به اجرای تعهدات ایران در برجام» را مدنظر قرار دهند.
ابزار مکانیسم که این سه کشور و اتحادیه اروپا روی آن تاکید کرده‌اند در بند ۳۷ برجام گنجانده شده است و «مکانیسم ماشه» نیز خوانده می‌شود.
بر اساس این بند، در صورت نقض پایبندی ایران به برجام، قدرت‌های جهانی به طور خودکار می‌توانند تمام تحریم‌های بین‌المللی گذشته علیه تهران را فعال کنند.
اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاکننده توافق اتمی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) به این نتیجه برسند که ایران این توافق را نقض کرده است آنها می‌توانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسئله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این نهاد ممکن است از سرگیری سریع تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کند.
در واکنشی دیگر به تهدید کشورهای اروپایی، اسحاق آل حبیب سفیر ایران در سازمان ملل نیز گفت: «اگر اتحادیه اروپا برای حفظ برجام آن قدر جدی است، باید با اقدامات عملی مناسب کاری کند که ایران بهره‌مند شود.»
او گفت ایران به خاطر فشار حداکثری دولت آمریکا، «بهای سنگینی» برای حفظ برجام پرداخته و «نمی‌تواند به تنهایی تمام فشارها و هزینه‌ها را بر عهده بگیرد».
مقام‌های حکومت ایران بارها گفته‌‌اند که کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام باید منافع اقتصادی تهران در این توافق را برآورده سازند تا برجام باقی بماند.
