یک روز پس از انتشار گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وزارت خارجه ایران در پاسخ این گزارش را غیرمنصفانه توصیف کرد و اسرائیل را به دخالت در امور این نهاد بین‌المللی متهم کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه، ۹ خرداد، در گزارش جدید خود به شورای حکام این سازمان اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به بیش از ۱۸ برابر حد مجازِ مشخص‌شده در برجام رسیده است.
این افزایش در حالی است که بر اساس برجام، ایران تنها می‌تواند ۲۰۲ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در اختیار داشته باشد.
قدرت‌های غربی نگران هستند که ایران با نزدیک شدن به اورانیوم غنیشده در سطح ۹۰ درصد، مواد لازم برای ساخت بمب اتمی را به دست بیاورد. ایران هرگونه تلاش در این زمینه را رد می‌کند.
آژانس در گزارش روز دوشنبه خود همچنین تصریح کرد که ایران پاسخ‌های کمی به سوالات گذشته این نهاد در مورد منشاء ذرات اورانیوم پیدا شده در سه سایت هسته‌ای اعلام‌نشده خود داده است.
در واکنش به این گزارش آژانس، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز سه‌شنبه، ۱۰ خردادماه، گفت: «گزارش آژانس منصفانه نیست و بیم آن می‌رود که فضای فنی گزارش آژانس به واسطه‌ی فشارهای رژیم صهیونیستی به فضای سیاسی تبدیل شود.»
آقای خطیب‌زاده در ادامه به جای پاسخ روشن و مستقیم به ایرادات آژانس تکرار کرد: «متاسفانه عناصری مثل رژیم جعلی اشغالگر قدس [اسرائیل] همواره تلاش کردند هر گاه ابتکاری بوده و نزدیک به یک تحول شدیم، شاهد رفتارها و مداخلات آنها بودیم.»
این اتهامی است که ایران تاکنون بارها تکرار کرده، اما هرگز برای اثبات آن سند و مدرکی ارائه نکرده است.
بازرسان آژانس تاکنون سه محل «مشکوک» را در ایران شناسایی کرده‌اند که یک مورد آن در تورقوزآباد، حومه تهران، و یک مورد دیگر در اصفهان است و هر دو آنها «در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شده‌اند».
ایران اسفند ۱۴۰۰ تعهد کرد که در یک بازه زمانی سه‌ماهه به سوالات آژانس درباره منشاء اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده خود پاسخ شفاف بدهد. اما گزارش جدید آژانس نشان می‌دهد که ایران به تعهد خود عمل نکرده است.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه در این زمینه نوشته بود که عدم پیشرفت در کار پاسخگویی تهران می‌تواند منجر به جدال دیپلماتیک تازه‌ای بین ایران و قدرت‌های غربی در نشست هفته آینده شورای حاکم آژانس شود.
پاسخ به رابرت مالی: اظهارات او «با مصرف داخلی بیان شد»
سعید خطیب‌زاده روز سه‌شنبه در ادامه به اظهار نظر نومیدانه نماینده ویژه آمریکا در امور ایران واکنش نشان داده و گفته‌های او را دارای «مصرف داخلی» دانست.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز چهارشنبه، چهارم خرداد، به صراحت گفت که احتمال توافق اتمی با جمهوری اسلامی در بهترین حالت «ضعیف» است و واشینگتن آماده تشدید تحریم‌ها علیه تهران است.
آقای خطیب‌زاده به این گفته چنین پاسخ داد: «اصولاً ما در حوزه گفتگوها و اظهاراتی که با مصرف داخلی بیان می‌شود واکنش نشان نمی‌دهیم.»
او در ادامه دولت آمریکا را در عدم پیشرفت در مذاکرات احیای برجام مقصر دانست و گفت: «اگر ایالات متحده از این روش در گفتار و رفتار خودش فاصله بگیرد و به سمت تضمین سیاسی حرکت کند و ادامه دهد، می‌توان گفت که بن‌بستی وجود ندارد.»
این در حالی است که به گفته آقای مالی، برآورده شدن خواسته‌های خارج از چارچوب توافق برجام، مستلزم آن است که ایران قدم متقابل بردارد، اما تهران تاکنون این رویکرد را نپذیرفته است.
مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا برای بازگشت دو طرف به برجام از فروردین ۱۴۰۰ در وین آغاز شد، اما با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی در مرداد پارسال و طرح خواسته‌های تازه از سوی تهران، این مذاکرات از بیستم اسفند گذشته متوقف مانده است.
جمهوری اسلامی اصرار دارد که بازگشت کامل به برجام، باید با حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا همراه باشد، اما دولت جو بایدن از این کار سر باز زده است.
