در پی انتقاد تعدادی از وکلا به فهرست «وکلای مورد اعتماد» قوه قضائیه برای پرونده‌های سیاسی و امنیتی، یک مقام این قوه روز جمعه ضمن اشاره به اصلاح قانون مربوطه در آینده نزدیک، اعلام کرد که پس از اصلاح قانون، دیگر نیازی به اعلام این فهرست نخواهد بود.
محمدرضا ساکی، مشاور معاون حقوقی قوه قضاییه، روز جمعه، ۱۸ خرداد، در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، همچنین اظهارات تعدادی از وکلا را مبنی بر این که اعلام این فهرست به معنای ممنوعیت حضور دیگر وکلا در پرونده‌های سیاسی و امنیتی است رد کرد.
به گفته آقای ساکی، «در آخرین اصلاحات قانون که به زودی در مجلس بررسی خواهد شد این ماده قانونی اصلاح شده و دیگر لازم نیست لیستی از وکلا به تایید قوه قضاییه برسد».
بر اساس تبصره ماده ۴۸ قانون جدید آیین دادرسی کیفری در «جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور… در مرحله تحقیق مقدماتی، طرفین دعوی وکیل یا وکلای خود را از میان وکلای رسمی دادگستری که مورد تأیید رئیس قوه قضائیه باشند انتخاب می‌کنند».
در همین حال رئیس قوه قضائیه فهرستی از«وکلای مورد اعتماد» این قوه را به دادگاه‌ها ابلاغ کرده و فهرست ۲۰ نفره این وکلا در استان تهران در رسانه‌ها منتشر شده است.
با این حال مشاور معاون حقوقی قوه قضاییه گفت که این فهرست «نهایی نیست و احتمال افزایش یا اصلاح در آن وجود دارد».
به گفته آقای ساکی، فهرست منتشر شده تنها مربوط به تهران است و دیگر استان‌ها نیز هر یک فهرست جداگانه‌ای خواهند داشت.
وی همچنین گفت که اعلام این اسامی «به هیچ وجه به این معنی نیست که سایر وکلا صلاحیت ندارند، کما این که برای تعیین وکلای تسخیری و معاضدتی نیز تعداد خاصی به مراجع قضایی معرفی می‌شوند».
آقای ساکی اضافه کرد: «تخصصی بودن امر وکالت اقتضا می‌کند که هر امری به متخصص آن ارجاع داده شود.»
او با این حال از این که تخصص افراد در فهرست ۲۰ نفره «رعایت شده است یا خیر» ابراز بی‌اطلاعی کرد.
انتشار فهرست وکلای «مورد اعتماد» قوه قضائیه انتقاد تعدادی از وکلا و اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری را به دنبال داشت.
علاوه بر این انتقادات، به گزارش وبسایت جماران، غلامحسین الهام، عضو سابق حقوقدان شورای نگهبان، نیز «تبصره ماده ۴۸ و ابلاغ اسامی خاص» را «نفی اعتبار» کانون وکلا و «اهانت به خیل عظیم وکلا» دانست.
آقای الهام تاکید کرد که دخالت قوه قضاییه در تعیین وکیل «خلاف اصول دادرسی منصفانه و اصل بی‌طرفی و استقلال وکالت است».
پیشتر غلامحسین اسماعیلی، رئیس کل دادگستری استان تهران، گفته بود که انتخاب وکلای «مورد اعتماد قوه قضائیه» تنها برای مراحل تحقیقات مقدماتی است، مرحله‌ای که پیش از این «اصلاً وکیل پذیرفته نمی‌شود».
با این حال برخی از وکلا از جمله نسرین ستوده اعلام کرده‌اند که قوه قضائیه این قانون را «به دادگاه‌های بدوی، دادگاه انقلاب و حتی دادگاه‌های تجدیدنظر تعمیم داده» است.
در همین حال امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، روز یک‌شنبه، ۱۳ خرداد، خبر داده بود که قوه قضائیه ضمن اعلام فهرست ۲۰ نفره وکلای «مورد اعتماد» این قوه برای وکالت پرونده‌های سیاسی و امنیتی در تهران، به برخی وکلا اعلام کرده که «مطلقاً حق پذیرش وکالت» در این پرونده‌ها را ندارند.
بر اساس اصل ۳۵ قانون اساسی ایران، «در همه دادگاه‌ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل» انتخاب کنند.
با این حال بر اساس یک روال معمول در کشور که وکلا آن را «غیرقانونی» می‌خوانند، فعالان سیاسی و مدنی و دیگر افرادی که توسط وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، حفاظت اطلاعات قوه قضائیه و دیگر نهادهای امنیتی بازداشت می‌شوند، در مدت بازداشت موقت و بازجویی به وکیل دسترسی ندارند.
اشکال یا انتقاد دیگری که به این فهرست وارد شده این است که تعدادی از وکلای معرفی شده در فهرست ۲۰ نفره وکلای «مورد اعتماد» قوه قضائیه در تهران، پیش از این قاضی بوده و پس از بازنشستگی وکیل شده‌اند.
به گفته امیر رئیسیان، وکیل دادگستری، از فهرست وکلای اعلام شده در یکی از استان‌ها، «۷۰ درصد پیش از این سابقه مسئولیت قضایی داشته یا کارمند حقوقی نهادهای حاکمیتی بوده‌اند».
حسن تردست از جمله وکلای مورد اعتماد قوه قضائیه در دوره قضاوت خود در ۸۰۰ پرونده حکم قصاص صادر کرده که برخی از آن‌ها از جمله پرونده ریحانه جباری بحث برانگیز شده است.
عبدالرضا محبتی یکی از دیگر وکلای این فهرست، سال ۸۸ نماینده سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران، در دادگاه دسته جمعی فعالان سیاسی و بازداشت‌شدگان اعتراض‌ها به انتخابات بود.
در همین حال نعمت احمدی، وکیل دادگستری، در مصاحبه با رادیوفردا گفته بود که ده نفر از این وکلا عضو کانون وکلای مرکز و ده نفر عضو مرکز مشاوران قوه قضائیه بوده‌اند.
بر اساس ماده ۱۸۷ برنامه سوم توسعه، به قوه قضائیه اجازه داده شده که تعدادی از فارغ التحصیلان رشته حقوق را به عنوان مشاور استخدام کند و این وکلا وابسته به قوه قضائیه هستند.
نعمت احمدی همچنین گفت که به دلیل وجود انبوهی از زندانیان سیاسی و امنیتی در تهران و به دلیل معرفی تنها ۲۰ وکیل، تعداد زیادی از متهمان بدون وکیل خواهند ماند.
بر اساس گزارش خبرگزاری ایسنا، وبسایت های جماران و زیتون و رادیوفردا/ ا. م./ ف. دو.
