مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی شمار بی‌سوادان مطلق کشور را نزدیک ۹ میلیون نفر ارزیابی کرده است، اما آمار نهادهای جهانی بالاتر از این رقم است.
مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید با وجود سه برنامه راهبردی در راستای ريشه‌كنی بي‌سوادی، هم‌اكنون نزديك به ۹ ميليون بي‌سواد در كشور وجود دارد.
اما بانک جهانی و سازمان یونسکو، شمار بی‌سوادان مطلق ایران را بیشتر از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس ارزیابی کرده‌اند.
بر اساس آمارهای بانک جهانی، نسبت افراد دارای سواد به کل جمعیت ایران در ابتدای انقلاب حدود ۶۵ درصد بود (همتراز با ترکیه)، اما در سال ۲۰۱۶ این رقم به ۸۵.۵ درصد رسیده است، در حالی که در ترکیه، این رقم به ۹۶ درصد رسیده است.
بدین ترتیب، در واقع بر اساس برآورد بانک جهانی شمار بی‌سوادان ایران ۱۱.۶ میلیون نفر است.
آمارهای یونسکو نیز نشان می‌دهد ۲ درصد از جوانان زیر ۲۴ سال ایران هنوز بی‌سواد مطلق هستند، در حالی که میزان بی‌سوادی در همسایه‌های شمالی ایران (روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان)، همچنین ترکیه تقریبا صفر، در عربستان، کویت و عمان حدود یک درصد و قطر حدود ۵ درصد است.
البته آمارهای پاکستان، افغانستان و عراق نیز برای سالهای قبل ۲۰۱۳ به روز رسانی شده و این کشورها به ترتیب ۲۷ درصد، ۵۳ درصد و ۴۸ درصد بی‌سوادی میان جوانان دارند.
این آمارها تنها درباره بی‌سوادی مطلق است، در حالی که آمارهای کم‌سوادی در ایران نیز بالاست.
فروردین پارسال، علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، شمار بی‌سوادان مطلق کشور را ۸.۸ میلیون نفر و شمار افراد کم‌سواد را ۱۱ میلیون نفر اعلام کرد.
چنانچه از نمودار دوم دیده می‌شود، بیشترین نرخ بی‌سوادی در ایران مربوط به استان‌های مرزی کشور است. این میان استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و اردبیل به ترتیب بالاترین آمار بی‌سوادی را دارند.
