در آستانه نشست وزرای عضو اوپک و کشورهای همپیمان آن به رهبری روسیه، بیژن نامدار زنگنه خروج ایران از سازمان کشورهای صادرکننده نفت را رد کرده و در عین حال گفته این کشور «باید از هر تصمیمی درباره سطح تولید اوپک مستثنی باشد».
خبرگزاری ایرنا ۱۵ آذر ماه از بیژن نامدار زنگنه نقل کردهاست که او در پاسخ به پرسشی در مورد «خروج» ایران از اوپک، پاسخ دادهاست: ایران از بنیانگذاران اوپک است و از این سازمان خارج نمی شود.
این پرسش در حالی مطرح شده که کشور قطر چندی پیش از نشست پیشرو در وین اعلام کرد از اوپک خارج میشود.
آقای زنگنه به این موضوع نیز واکنش نشان داده و گفته کشورش از دلیل این تصمیم «بیخبر است» و از بابت آن «خوشحال نیست».
بسیاری از تحلیلگران میگویند دلیل خروج قطر از اوپک، تنشها میان این کشور، و عربستان سعودی و متحدان ریاض است. هرچند قطر دلیل خروج خود را را «تمرکز بر گاز و صادرات آن» عنوان کرده است.
«ایران باید از تصمیم اوپک در مورد سطح تولید مستثنی باشد»
وزیر نفت ایران در بخشی دیگر از سخنان خود گفته «ایران همیشه از اوپک و مواضع آن برای ثبات بازار حمایت کرده، اما در این مقطع، تا زمانی که ایران با تحریم روبهروست در هیچ توافقی برای تولید شرکت نمیکند».
از سخنان آقای زنگنه اینطور برمیآید که تهران وارد تصمیمگیری در مورد کاهش سطح تولید دیگر کشوها نیز نمیشود: «پیشنهادهای زیادی درباره کاهش تولید مطرح است و اعضایی که میخواهند تولیدشان را کاهش دهند باید درباره آن تصمیم بگیرند».
وزیر نفت جمهوری اسلامی در عین حال از بیان میزان تولید و صادرات نفت ایران نیز خودداری کرده و گفته «این موضوع سبب میشود فشار آمریکا بر روی ایران افزایش یابد».
دولت دونالد ترامپ در بهار گذشته از توافق اتمی صورتگرفته در دوره باراک اوباما، میان تهران، واشینگتن، قدرتهای اروپایی، روسیه و چین خارج شد و در دو نوبت نیز تحریمها علیه ایران را بازگرداند.
دومین دور تحریمهای ایران بهطور مشخص صادرات نفت را هدف گرفتهاند. دولت ترامپ گفته قصد دارد صادرات نفت ایران را «به صفر برساند».
همزمان روند نزولی بهای نفت نیز ادامه دارد و همین موضوع، محور نشست ۱۵ آذر ماه در وین، پایتخت اتریش است؛ جایی که وزرای کشورهای عضو اوپک و روسیه گرد میآیند تا در مورد کاهش تولید و در نتیجه افزایش احتمالی بهای نفت رایزنی کنند.
خبرگزاری رویترز هشتم آذرماه، به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود روسیه در زمینه لزوم کاهش تولید نفت «در حال دستیابی به توافقی» با عربستان است. این دو کشور در کنار آمریکا بزرگترین تولیدکنندگان فعلی نفت هستند.
این در حالیست که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا بهتاکید خواسته است تا تولید نفت اوپک کاهش پیدا نکند. ترامپ روز گذشته در توییتر خود نوشته بود: امیدوارم اوپک جریان (تولید) نفت خود را در همین سطح نگه دارد و آن را محدود نکند. جهان احتیاجی ندارد و نمیخواهد افزایش بهای نفت را ببیند.
با وجود اینکه وزیر نفت ایران اعلام کرده این کشور «باید از تصمیم در مورد سطح تولید مستثنی باشد» اما تهران از کاهش تولید برای افزایش بهای نفت حمایت کردهاست. نماینده ایران در اوپک روز دوشنبه گفته بود در صورتی که میزان تولید نفت کاهش پیدا نکند، بهای آن در بازارهای جهانی بیشتر سقوط خواهد کرد.
مجموع کل تولید اوپک در ماه گذشته به ۳۳ میلیون و ۱۱۰ هزار بشکه رسید که در مقایسه با ماه مه در حدود ۶۰۰ هزار بشکه افزایش نشان میدهد؛ بهای نفت از ۸۶ دلار در اوایل اکتبر به حدود ۶۱ دلار در حال حاضر افت کردهاست.
سفر هوک به وین
وزیر نفت ایران در عین حال به گزارشها در مورد سفر برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز واکنش نشان داده و گفته اگر او «میخواهد از طریق اوپک فشار بیشتری به تهران وارد کند، غیرحرفهای است».
آقای زنگنه گفته «اوپک سازمانی مستقل است و بخشی از وزارت انرژی آمریکا نیست که از واشینگتن دستور بگیرد».
گزارشها حاکیست که آقای هوک به وین سفر کردهاست.
در حالی که رویترز گفته بود او با وزیر نفت عربستان دیدار و گفتوگو کرده است اما بلومبرگ به نقل از یک سخنگوی وزارت نفت عربستان گفته «قطعا این خبر تکذیب میشود».
آقای هوک در میانه آبان ماه گفته بود ایالات متحده در مورد اعمال حداکثر فشار بر ایران، بسیار موفق و دقیق عمل کرده، بدون آنکه اجازه دهد تحریمهای ایران به جهشی در بهای نفت منجر شود.
نماینده آمریکا در امور ایران با اشاره به «افزایش قابل پیشبینی» تأمین نفت در سال آینده میلادی گفته بود: این موضوع به آمریکا کمک میکند که خواستار کاهش بیشتر واردات کشورهای واردکننده از ایران شود.
در حال حاضر هشت مشتری اصلی نفت ایران معافیتهایی از آمریکا برای واردات خود دریافت کردهاند؛ هرچند آمار و ارقام نشان میدهد که میزان واردات نفت از ایران بهطور چشمگیری کاهش پیدا کردهاست.