مجلس ایران در گزارشی اعلام کرد که ۹۵ درصد قاچاق به کشور از طریق ورودیها و روشهای قانونی و از طریق ۳۱ روش انجام میشود.
گزارش «تحقیق و تفحص از بررسی روند مبارزه با قاچاق و دلایل ناکارآمدی آن در دولتهای مختلف» روز سهشنبه ۲۳ اردیبهشت در جلسه علنی مجلس ایران قرائت شد.
بر اساس این گزارش، بر خلاف سخنان مقامات گمرک، ۹۵ درصد از قاچاق به ایران از طریق «مبادی و رویههای رسمی» انجام می شود.
تهیه کنندگان این گزارش میگویند که ۳۱ روش قاچاق کالا از طریق رویههای قانونی و از ورودیهای رسمی شناسایی شده است.
با این حال در گزارش هیات تحقیق و تفحص مجلس به این روشها اشاره نشده است.
پیش از این نیز تعدادی از نمایندگان مجلس اعلام کرده بودند که ۷۰ تا ۹۰ درصد قاچاق کالا از طریق ورودیهای رسمی و روشهای قانونی انجام میشود. با این حال این نمایندگان به جزئیات این روشها اشاره نکرده و روشی نیز برای مقابله با آن اعلام نکردهاند.
مقامات گمرک ایران اما این ادعاها را رد کردهاند.
موضوع دست داشتن ارکان دولتی و صاحبان قدرت در گسترش پدیده قاچاق کالا و ارز در ایران، سالهاست که در رسانهها و سخنرانیهای مختلف مقامهای جمهوری اسلامی مطرح میشود.
به جز موضوع قاچاق از طریق گمرک، پیش از این نیز موضوع قاچاق کالا از طریق اسکههای در اختیار نیروهای نظامی بارها مطرح شده است.
محمود احمدینژاد در دومین دوره ریاستجمهوری خود به طور تلویحی از سپاه پاسداران به عنوان «برادران قاچاقچی» نام برد.
حسن روحانی نیز بهمن سال ۹۴ بدون ذکر نامی از دستگاه یا نهاد خاصی گفته بود: «یک دستگاه فاسدی که… میتواند کالای قاچاق وارد کند، نمیگذارد کشور رشد کند».
در گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از قاچاق کالا نیز اعلام شده بود که «اسكلههای نامریی در اختیار نهادهای غیررسمی و فراقانونی» در قاچاق کالا نقش دارند. در این گزارش از سه اسکله سپاه پاسداران در چابهار، خور زنگی و هرمزگان و چند اسلکه متعلق به نیروی انتظامی سخن گفته بود. مهدی کروبی رئیس مجلس ششم که اکنون در حصر خانگی است، نیز از وجود ۴۱ اسلکه غیر مجاز سخن گفته بود.
در گزارش تحقیق و تفحص روز سهشنبه مجلس دهم همچنین اعلام شد که ۲۲ تا ۳۳ درصد کالای ورودی به کشور را قاچاق تشکیل میدهد.
بر اساس این گزارش، تنها یک تا درصد کالاهای قاچاق ورودی به ایران کشف میشوند.
به گفته تهیهکنندگان گزارش، برخلاف ادعای مقامات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره کاهش قاچاق به حدود ۱۳ میلیارد دلار، میزان قاچاق کالا همچنان ۲۱/۵ تا ۲۵/۵ میلیارد دلار بوده است.
مقامات دولت حسین روحانی پیش از این اعلام کرده بودند که میزان قاچاق کالا در ایران به نصف رسیده است.
درباره میزان کالای وارد شده به ایران از طریق کولبرها نیز آمار مختلفی اعلام شده است. برخی گزارشها میگویند که سه درصد کالای قاچاق از طریق کولبرها وارد کشور شده است.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیشتر گفته بود: «منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد میکنند، نیست، بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با دهها و صدها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور میکنند».
با این حال سالانه گزارشهای مختلفی درباره کشته و زخمی شدن کولبران بر اثر شلیک گلوله ماموران نیروی انتظامی منتشر میشود.