یک هفته بعد از حمله مأموران لباس شخصی و امنیتی به دبیرستان شاهد در اردبیل و کشته شدن اسرا پناهی، جنجال‌ها بر سر علت مرگ این دختر ۱۵ ساله اردبیلی بالا گرفته است.
روایت حکومت از نحوه جان باختن اسرا از یک سو «بیماری مادرزادی قلبی» و از سوی دیگر «خودکشی» بوده است- روایت هایی که از زبان عموی اسرا در مقابل دوربین صدا و سیما تکرار شده است. در این روایت‌ها این دختر نوجوان یکبار در بیمارستان امام خمینی و بار دیگر در بیمارستان فاطمیه اردبیل جان باخته است.
اما شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران در کانال تلگرام خود اعلام کرده که پس از راستی‌آزمایی برای این شوار مسجل شده که اسرا پناهی در همان روز حمله نیروهای حکومت به دبیرستان شاهد جان باخته است.
شاهدان عینی و نزدیکان اسرا پناهی در گفت‌وگو با رادیو فردا تأیید کرده‌اند که اسرا پس از ضرب و جرح، به بیمارستان منتقل شد اما آن جا درگذشت. آنها می‌گویند که اسرا در قبرستان علی‌آباد اردبیل به خاک سپرده شد.
به گفته نزدیکان اسرا پناهی، این دختر نوجوان نه خودکشی کرده و نه دچار ایست قلبی شده بلکه بر اثر خونریزی داخلی ناشی از ضرب و جرح جان باخته است.
در همین رابطه، علی دایی، کاپیتان و سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران که خود اهل اردبیل است، در نوشته‌ای در اینستاگرام اعلام کرده که گزارش‌ها درباره کشته شدن اسرا پناهی در یورش نیروهای امنیتی به مدرسه این دانش‌آموز «صحت» دارد.
نوشته آقای دایی واکنشی به اظهارات کاظم موسوی، نماینده اردبیل در مجلس، است که به طور ضمنی او را به ایراد سخنان خلاف واقع متهم کرده بود. اما، آقای دایی بدون آن که جزییاتی مطرح کند نوشت: «اطلاعات من از زادگاهم اردبیل کامل می‌باشد و اگر به صحت مسئله‌ای نرسم هیچ‌گاه اظهار نظر نمی‌کنم.»
اعدام پدر
در روایت های مقامات حکومت اسرا نه دانش آموز بوده و نه دبیرستان شاهد درس می خوانده، ناراحتی قلبی مادرزادی داشته، ایست قلبی کرده، خودکشی کرده و در دو بیمارستان متفاوت درگذشته است.
در فضای مجازی هم، اسرا، قهرمان شنا و دومیدانی در استان آذربایجان شرقی است و چندین عکس متفاوت با عنوان عکس او منتشر شده است. اما به گفته نزدیکان اسرا، نه عکس‌ها متعلق به اوست و نه او، قهرمان شنا و دو میدانی در آذربایجان شرقی بود و تنها شباهت اسمی با نوجوانی هم سن و سال خود در استان مجاور داشت.
اسرا پناهی متولد فروردین ۱۳۸۶ بود. دختر نوجوانی که به اتفاق برادر و خواهرش با خانواده پدری‌اش زندگی می‌کرد. پدرش احمد پناهی، ۲۱ شهریور در زندان اردبیل اعدام شده است. او به اتهام آنچه که قتل ناموسی خوانده می‌شود، به قصاص محکوم شده و بیش از ۴ سال در زندان به سر برده بود.
برخلاف آنچه که نماینده اردبیل ادعا کرده آن قتل ارتباطی با اسرا نداشته است.
روایت‌های متناقض حکومتی
تاکنون حداقل چهار فایل ویدئویی و یک مصاحبه مکتوب منتسب به علی پناهی، عموی اسرا توسط رسانه‌های امنیتی و صدا و سیما منتشر شده است. ویدئوهایی که به گفته نزدیکانش تحت فشار امنیتی صورت گرفته و روایت واقعی جان باختن برادرزاده او نیست.
بررسی این ویدئوها نشان می‌دهد که عموی اسرا همان تناقض‌هایی را تکرار می‌کند که در روایت مسئولان و رسانه‌های امنیتی و حکومتی تکرار می‌شود.
علی پناهی در همان ساعات اولیه جان باختن اسرا در ویدئویی می‌گوید که برادرزاده‌اش ناراحتی قلبی مادرزادی داشته و سه روز قبل حالش بد شده و به بیمارستان منتقل شده و به تجمع و شورش ربطی نداشت.
او در ویدئوی دیگری می‌گوید که اسرا مشکل مادرزادی داشت قرص مصرف می‌کرد. به خاطر برادرم که چهلمش هم نشده ابراز ناراحتی می‌کرد. بامداد چهارشنبه حالش بد شده و ده - پانزده ساعت بعد از رفتن به بیمارستان امام خمینی ایست قلبی و فوت کرده. به اغتشاش، شورش و آموزش و پرورش ربطی نداشت.
این در حالی است که در مصاحبه‌ای که خبرگزاری میزان و خبرگزاری محلی باسبلان از علی پناهی منتشر کرده‌اند او گفته ناراحتی قلبی اسرا بعد از یک ماه از درگذشت پدرش، تشدید شد، و از منزل به بیمارستان فاطمی منتقل شده و فوت کرد.
ساعاتی بعد از واکنش علی دایی، فوتبالیست پرآوازه ایران، نسبت به جان باختن اسرا پناهی، ویدئوی دیگری از عموی اسرا منتشر شد که در این ویدئو او از علی دایی می‌خواهد کشته شدن اسرا را تکذیب کند.
در ویدئوی چهارم که از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد علی پناهی می‌گوید که اسرا نمی‌توانست مدرسه برود: «پارسال موقع امتحانات تصادف کرده بود پایش شکسته بود نتوانست برود یکی دو تا از امتحاناتش هم ماند. امسال به خاطر فوت باباش نمی‌توانست برود. ثبت نام کرده بود اما نمی‌توانست. اینها با این کارهایشان نمی‌توانند لطمه‌ای به مملکت ما بزنند به نظام جمهوری اسلامی بزنند ما پشت نظام و جمهوری اسلامی و رهبرمان هستیم.»
در روایت مقامات استانی و انتظامی اردبیل، اسرا اصلاً دانش آموز نبوده و در مدرسه شاهد درس نمی‌خواند.
در همین ویدئوی پخش شده از صدا و سیما، محمدرضا پناهی، برادر نوجوان اسرا پناهی هم روایت حکومت را تکرار می‌کند و می‌گوید شب بیستم، ناراحتی قلبی خواهرم عود کرد به اورژانس زنگ زدم. خیلی سریع خودشان را رساندند و سوار اورژانس کردیم و از آنجا با اورژانس خیلی سریع به بیمارستان بردیم.
نزدیکان او به رادیو فردا گفته‌اند که برادر نوجوان اسرا تحت فشارهای امنیتی این سخنان را گفته است.
در همین ویدئو خبرنگار صدا و سیما مدعی می‌شود: کاملاً هم مشخص است که یک سناریوی کشته‌سازی دیگری که می‌خواهند این بار در اردبیل اجرا کنند که قطعاً یک سناریوی سوخته برای مردم بابصیرت کشورمان است.
از ایست قلبی تا خودکشی
روایت ناراحتی قلبی مادرزادی و ایست قلبی اما جای خود را به روایت خودکشی داد و همزمان با تغییر روایت، محل جان باختن اسرا هم از بیمارستان فاطمیه به بیمارستان امام خمینی تغییر یافت.
محمود صفری، شهردار اردبیل در گفت‌وگو با وب‌سایت «انتخاب» مدعی شده که «اسرا پناهی با قرص برنج خودکشی کرده وزمان تحویل جنازه، عمویش تمامی مدراک و اینکه علت مرگ، خودکشی با قرص برنج بوده است را تأیید کرد.»
سیدکاظم موسوی، نماینده اردبیل در مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با دیدبان ایران گفته است که «پدر این دختر، دو سال پیش نامزد این دختر را به قتل می‌رساند و طبق قانون محکوم به اعدام شده که حدوداً یک ماه پیش حکم قصاص اجرا می‌شود. این دختر اصلاً دانش‌آموز نبوده و بر سر اتفاقی که رخ داده، با خوردن قرص خودکشی کرده است. اصلاً به جهنم که قرص خورده و مُرده است».
ادعای نماینده اردبیل اما از سوی نزدیکان اسرا رد شده است. آنها به رادیو فردا گفته‌اند که مسئله قتل توسط پدر اسرا چهار سال پیش اتفاق افتاده و هیچ ارتباطی هم با اسرا که آن زمان ۱۱ ساله بوده نداشته است.
حسن عاملی، امام جمعه اردبیل هم در گفتگو با روزنامه هم میهن «قسم خورده است» که اسرا چند روز پیش فوت کرده و هیچ دانش‌آموزی نه مجروح شده، نه کسی کشته شده و نه درگیری رخ داده است.
این در حالی است که شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران از کشته شدن یک دانش‌آموز، زخمی شدن دست‌کم ده دانش‌آموز و تحویل هفت دانش‌آموز دیگر به نیروهای امنیتی با همکاری مسئولان مدرسه و انتقال آنها به مکانی نامعلوم خبر داده است.
در دبیرستان شاهد چه اتفاقی افتاد؟
بر اساس گزارش‌ها، ضرب‌وجرح دانش‌آموزان مدرسه شاهد اردبیل در پی مقاومت آنها برای حضور در تظاهرات حکومتی صورت گرفته است، دانش‌آموزانی که «بدون اطلاع خانواده و به زور» در این مراسم شرکت کرده بودند.
حامد عاملی، استاندار اردبیل در گفت‌وگو با «شبکه شرق» تأیید کرده که چهارشنبه مراسمی در یک نقطه از اردبیل برگزار شده است: «پس از این مراسم برخی از دانش‌آموزان با خروج از محل، شعارهایی مثل "زن، زندگی، آزادی" سر می‌دهند. این شعارها از سوی دانش‌آموزان در خیابان سر داده می‌شد، به همین علت هم مجموعه نیروهای انتظامی که در محل حاضر بودند، دانش‌آموزان را به درون مدرسه هدایت کردند.»
گزارش‌های شاهدان عینی و خانواده‌های دانش‌آموزان اما متفاوت است. یک منبع مطلع در دبیرستان شاهد به رادیو فردا گفته است: «بچه‌ها را به راهپیمایی برای حمایت از نظام بردند. تعدادی از بچه‌ها مخالف بودند به‌هرحال تعدادی را بردند. بچه‌ها شعار مرگ بر دیکتاتور و شعار زن زندگی آزادی داده‌اند و مقنعه‌هایشان را درآورده‌اند مدیر مدرسه که نتوانسته بود بچه‌ها را کنترل کند از آنها فیلم گرفته. بعد که بچه‌ها را به مدرسه برگرداندند اینجا فضا متشنج شد. بچه‌ها اعتراض داشتند و شعار می‌دادند. مدیر مدرسه به نیروی انتظامی زنگ زد و بعد از حضور ماموران که مأموران لباس شخصی هم حضور داشتند درگیری شد و بچه‌ها مورد ضرب و جرح قرار گرفتند.»
به گفته او خانواده‌ها اطلاعی از انتقال بچه‌ها به راهپیمایی نداشته‌اند.
روزنامه هم‌میهن به نقل از یک منبع آگاه از حضور مأموران در پوشش آمبولانس به مدرسه خبر داده است: «بچه‌ها ترسیده بودند. هفت نفر را که حال‌شان بد می‌شود با همان آمبولانس به بیمارستان فاطمی می‌برند. بیمارستان هیچ‌کدام از این هفت نفر را پذیرش نکرده و اسم‌شان در فرم‌های بیمارستان ثبت نشده است.»
به گفته این منبع آگاه «شش نفر دیگر از بیمارستان ترخیص شده‌اند. اما گویا یکی از این شش نفر حال مساعدی ندارد. والدین و مردم برای اعتراض به مدرسه رفته‌اند و هنوز هیچ پاسخ مشخصی دریافت نکرده‌اند.»
تصاویری از دانش‌آموزانی که بر اثر ضرب و جرح روی زمین افتاده‌اند در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
کلام‌الله صفری، مدیرکل اموزش و پرورش اردبیل اما درباره تصاویر منتشر شده از دانش آموزانی که روی زمین افتادند به خبرگزاری رکنا گفته است: «اولیای دانش آموز مراجعه می‌کند، دانش آموز افت فشار پیدا می‌کند، سپس اورژانس ۱۱۵ می‌رسد و نبضش را می‌گیرد و درمان می‌کند و در نهایت بهبود می‌یابد. سپس میروند پی کار خودشان و این را عکس‌برداری می‌کنند. بحث دیگری نیست.»
او در پاسخ به این پرسش که چرا دانش آموز افت فشار پیدا کرده گفته است: «اتفاق خاصی نیفتاده، بعضی‌ها که مریضند میروند اداره هم همینطور می‌شوند. یک نفری دو پله برمیدارد، نبضش می‌زند.»
«اتفاق خاصی» که به گفته مدیرکل آموزش و پرورش اردبیل نیفتاده و از سوی همه مقامات مسئول هم تکذیب می‌شود حمله نیروهای نظامی و لباس شخصی به دبیرستان شاهد و ضرب و جرح دانش‌آموزان این مدرسه است و جان باختن دختر نوجوانی که حالا دیگر نامش جزو جان‌باختگان اعتراضات به جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد است. نام او اسرا پناهی خانقاه است.
