آمارهای شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها از افزایش فروش «غیرمستقیم» نفت ایران و ونزوئلا از طریق دلالان مالزی به چین خبر می‌دهد.
اوج‌گیری نقش دلالان نفتی در فروش نفت ایران در حالی است که آمارهای گمرکی چین نشان می‌دهد واردات نفت از ایران در چهار ماه ابتدایی سال جاری میلادی «صفر» بوده است.
آمارهای گمرکی چین که روز شنبه ۳۰ اردیبهشت منتشر شد، حاکی است در چهار ماه ابتدایی ۲۰۲۳ خرید نفت این کشور از مالزی نسبت به دور مشابه پارسال بیش از ۱۱ برابر شده و به نزدیک ۱۴ میلیون تُن رسیده است.
بر اساس گزارش‌های پیشین خبرگزاری‌های بین‌المللی - از جمله رویترز و بلومبرگ - ایران بخش عظیمی از نفت خود را از طریق دلالان مالزی به چین صادر می‌کند.
اوج‌گیری صادرات چهار ماهۀ نفت مالزی به چین به ۱۴ میلیون تُن در حالی است که در دور مشابه سال ۲۰۱۸ - وقتی هنوز تحریم‌های آمریکا علیه ایران وضع نشده بود- صادرات نفت مالزی به چین تنها ۲۷ هزار تن بود؛ به عبارت دیگر، معادل دو درصد از حجم نفتی که در چهار ماه ابتدایی امسال به چین صادر کرده است.
دقیقاً مشخص نیست چه میزان از این نفت صادراتی، نفت ایران بوده و چه میزان متعلق به نفت ونزوئلا است، اما بر اساس آمارهای بخش ردیابی نفتکش‌ها در سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، جمهوری اسلامی در چهار ماه ابتدایی امسال روزانه حدود ۹۶۰ هزار بشکه نفت به چین فروخته که مجموعاً معادل ۱۵.۷ میلیون تن نفت است.
به این ترتیب به نظر می‌رسد بخش اعظمی از نفت ایران توسط مالزی و بخش دیگر توسط دلالان دیگر کشورها یا خود چین راهی این کشور شده است.
پیشتر خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که ایران برای فروش هر بشکه نفت (حتی بدون احتساب هزینه دوز زدن تحریم‌ها و دلالان) حدود ۱۲ دلار به پالایشگاه‌های چینی تخفیف می‌دهد.
گمرک چین همچنین گزارش داده است که در چهار ماه ابتدایی امسال کل واردات این کشور از ایران نسبت به دور مشابه پارسال ۳۹ درصد سقوط کرده و به ۱.۵ میلیارد دلار رسیده است.
البته گمرک چین از ابتدای سال ۲۰۲۲ واردات مستقیم و غیرمستقیم نفت از ایران را در آمارهای گمرکی لحاظ نمی‌کند. از همین رو، افت چشمگیر صادرات ایران به چین نشان می‌دهد که صادرات دیگر اقلام ایرانی به این کشور نیز به شدت سقوط کرده است.
از سوی دیگر، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که صادرات چین به ایران در چهار ماه ابتدایی سال جاری میلادی با رشدی ۴۷ درصدی به ۳.۷ میلیارد دلار اوج گرفته است.
