سه روز مانده به ضرب‌الاجل ایران برای اجرای گام سوم «کاهش تعهدات برجامی»، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که این گام از گام‌های اول و دوم «محکم‌تر است» اما اگر مذاکرات با اروپا به نتیجه برسد، «ممکن است شرایط به گذشته بازگردد».
عباس موسوی شامگاه یک‌شنبه، ۱۰ شهریور، در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما گفت که اگر گفتوگو با اروپا به نتیجه نرسد و «اراده لازم در طرف‌های اروپایی برای بازگشت به تعهدات برجامی وجود نداشته باشد، گام سوم را بر خواهیم داشت».
به گفته آقای موسوی، اگر پیشنهادها و مذاکرات با طرف اروپایی به نتیجه برسد، جمهوری اسلامی ایران گام سوم را بر نخواهد داشت و اگر «شرایط قابل قبول و مطلوب باشد حتی ممکن است شرایط تا حدودی به چند ماه قبل برگردد».
کشورهای باقی‌مانده در برجام برای حفظ این توافق تعهداتی را مطرح کرده‌اند که از جمله آنها راه‌اندازی کانال مالی ویژه برای تجارت با ایران موسوم به اینس‌تکس است.
با این حال مقامات جمهوری اسلامی اروپا را به کوتاهی در اجرای تعهدات خود متهم می‌کنند و خواستار خرید نفت ایران از طریق این سازوکار هستند.
در همین حال علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، روز دوشنبه گفت: «همانطور که قبلا گفته شد باید نفت ایران خریداری شود و تمهیدی اتخاذ شود که پول آن در دسترس قرار گیرد و به ایران بازگردد که این موضوع مذاکره ما است».
وی اضافه کرد: «در صورت اجرای تعهدات اروپا، جمهوری اسلامی ایران به اجرای کامل برجام باز خواهد گشت. تعهد در مقابل تعهد، استراتژی‌ای است که امروز ما اتخاذ کرده‌ایم».
وی گفت که سفر عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، به پاریس به همراه نمایندگان وزارت نفت و بانک مرکزی با هدف بررسی شیوه اجرا کردن تعهدات طرف اروپایی انجام شده است.
یک روز پیش از سخنان آقای موسوی، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، گفته بود که اگر کشورهای اروپایی تا روز پنج‌شنبه، ۱۵شهریور، اقدامات لازم را در چارچوب برجام انجام ندهند، «نامه‌ای به اروپایی‌ها خواهیم نوشت و اجرای گام سوم را به آنها ابلاغ می‌کنیم».
بر اساس گزارش‌ها مقامات ایران در مذاکرات با مقام‌های فرانسوی خواستار آن شده‌اند که آمریکا امکان فروش روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت را به ایران بدهد اما دونالد ترامپ حاضر به پذیرش تمدیدهای نفتی برای مشتریان ایران نشده است.
جمهوری اسلامی از ۱۸ اردیبهشت امسال دو مهلت ۶۰ روزه به طرف‌های اروپایی برای نجات برجام داده و در هر مرحله برخی از تعهدات اتمی‌اش ذیل برجام را متوقف کرده است. سومین مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی به اروپا، ۱۵شهریورماه به پایان می‌‌رسد.
در مرحله اول ایران اعلام کرد که دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنی‌سازی که ۳۰۰ کیلوگرم است پایبند نخواهد بود. در گام دوم نیز غنی‌سازی را از سطح ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد افزایش داد.
دولت ایران تاکنون درباره جزئیات گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای اطلاع‌رسانی نکرده ولی محمدابراهیم رضایی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفته است که یکی از اقدامات جمهوری اسلامی در گام سوم «کاهش تعهدات برجام» استفاده از سانتریفوژهای آی‌آر ۸ و آی‌آر ۶ خواهد بود.
