مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۹ شهریور ابراز امیدواری کرد که برجام «ظرف روزهای آینده» احیا شود، این در حالی است که وزیر خارجه ایران میگوید تهران خواستار «تضمینهای قویتری» آمریکا است.
جوزپ بورل که برای حضور در نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا به پراگ، پایتخت جمهوری چک، سفر کرده است، این ابراز امیدواری را ناشی از آن دانست که پاسخهای «معقولانهای» از سوی ایران و ایالات متحده به «متن نهایی» این اتحادیه دریافت کرده است.
او در پاسخ به پرسش خبرنگار رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفت: «من امیدوارم که ظرف روزهای آینده این لحظه حیاتی را از دست ندهیم و بتوانیم به توافق دست پیدا کنیم».
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: «واضح است که مبنای مشترکی وجود دارد که میتوانیم به توافقی مبتنی بر پاسخ دادن به نگرانیهای همه طرفین دست پیدا کنیم».
هماهنگکننده اروپایی مذاکرات برجام در آخرین دور گفتوگوها در وین، «متن نهایی» برای احیای این توافق را به ایران و ایالات متحده ارائه کرد و خواستار پاسخ آنها شد.
ایران روز ۲۴ مرداد به «متن نهایی» اتحادیه اروپا پاسخ داده بود. ایالات متحده نیز یک هفته بعد به آن پاسخ داد. طرفین در پاسخهای خود موارد جدیدی مطرح کردهاند که امکان احیای برجام را در هالهای از ابهام فرو برده است.
درخواست ایران برای دریافت «تضمینهای قویتر»
ابراز امیدواری جوزپ بورل به احیای برجام «ظرف روزهای آینده» در حالی است که وزیر خارجه جمهوری اسلامی ساعاتی پیش از اظهارات او گفته بود که تهران برای احیای توافق هستهای خواستار تضمینهای قویتری از واشینگتن است.
حسین امیرعبداللهیان تاکید کرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید از«رفتار سیاسی» خود در قبال برنامه اتمی جمهوری اسلامی دست بردارد.
وزیر خارجه ایران که به روسیه سفر کرده است، گفت تهران پاسخ آمریکا به «متن نهایی» را که هفته گذشته توسط هماهنگکننده اروپایی مذاکرات احیای برجام دریافت کرده است، به دقت بررسی میکند.
او اظهار داشت: «درباره لغو تحریمها ما آخرین متن طرف آمریکایی را دریافت کردیم و همکاران من با دقت و سرعت لازم در حال بررسی دقیق پیشنهادات طرف آمریکایی هستند. ما در مورد تضمین نیازمند متنی قویتر هستیم و باید ضمانتهای قویتری در این موضوع داشته باشیم».
وزیر خارجه ایران توضیحی درباره این «تضمینهای قویتر» نداد، اما تهران در طول مذاکرات خود با واشینگتن از دولت جو بایدن خواسته است اطمینان دهد که رئیسجمهوری آینده آمریکا مانند دونالد ترامپ برجام را یکجانبه لغو نخواهد کرد.
دولت آقای بایدن اما میگوید نمیتواند چنین تضمینی بدهد چرا که این توافق صرفا یک تفاهم سیاسی است و نه یک پیمان الزامآور حقوقی.
آقای امیرعبداللهیان در ادامه سخنان خود گفت: «اگر آمریکا واقعبینانه عمل کند و متن موجود را نیرومندسازی کنیم، رسیدن به توافق دور از دسترس نخواهد بود».
او همچنین با اشاره به پروندههای ایران در آژانس بینالمللی انرژی اظهار داشت: «اولا آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید از رفتار سیاسی خود فاصله بگیرد و صرفا بر تکلیف و وظیفه فنی خود متمرکز شود. ثانیا برای ایران قابل قبول نیست که پس از بازگشت همه طرفها به برجام مجددا شاهد برخی از دیدگاههای سیاسی و اتهامات بیاساس آژانس باشیم».
مسائل پادمانی برنامه هستهای جمهوری اسلامی از موضوعاتی است که روند مذاکرات احیای برجام را در ماههای گذشته پیچیدهتر کرده است. آژانس از جمله خواستار توضیحات ایران درباره ذرات اورانیومِ کشفشده در مکانهای اعلامنشدهٔ هستهای شده است.
اما ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری اسلامی ایران، میگوید که حل شدن «تمام مسائل پادمانی یکی از شروط تهران برای احیای برجام است».