بررسی روند تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل ایران نشان می‌دهد که نرخ بیکاری افراد ١٠ ساله و بیشتر، نشانگر آن است که «۱۲.۱ درصد از جمعیت فعال شاغل و بیکار، در زمستان پارسال بیکار بوده‌اند».
خبرگزاری ایسنا با استناد به نتایج طرح آمارگیری نیروی کار زمستان در سال گذشته افزود: «بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل ایران نشان می‌دهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در زمستان ١٣٩٥، چهار دهم درصد کاهش و نسبت به پاییز ١٣٩٦، دو دهم درصد افزایش داشته است».
بر اساس این گزارش، در زمستان پارسال، ۳۹ و هفت دهم درصد جمعیت ١٠ ساله و بیشتر، از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در زمستان ١٣٩٥، هشت دهم درصد افزایش و نسبت به پاییز ١٣٩٦، چهار دهم درصد کاهش داشته است.
نرخ بیکاری بین جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله در این دوره حاکی است که ۲۵.۲ درصد از این جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییـرات نرخ بیکاری این رده سنی نشان می‌دهد که این شاخص نیز نسبت به فصل مشابه در سال گذشته، سه دهم درصد کاهش و نسبت به فصل قبل، دو دهم درصد افزایش پیدا کرده است.
در این ارتباط، بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی نشان می‌دهد که بخش خدمات با ۵۲ و یک دهم درصد، بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است و بخش‌های صنعت با ۳۲ و شش دهم درصد و کشاورزی با ۱۵ و سه دهم درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
در همین حال، محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، خبر داد که سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست روز سه‌شنبه این کمیسیون گفته که «در ۹ ماه اول سال گذشته نسبت به ۹ ماه اول سال ۹۵، جمعیت فعال، ۸۳۶ هزار تن، جمعیت شاغل ۸۱۹ هزار تن و جمعیت بیکار ۱۷ هزار تن افزایش داشته است و نرخ بیکاری با سه واحد درصد کاهش، از ۱۲ و سه دهم درصد به ۱۲ و یک دهم درصد تقلیل یافته است».
پیش از این نیز گزارش‌های گوناگونی در مورد نرخ بیکاری در ایران انتشار یافته است. از جمله به گزارش روز ۱۶ فروردین خبرگزاری مهر، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی عنوان کرد: شاخص بینوایی (فلاکت) که از مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری به دست می‌آید، از ۴۱ و شش دهم درصد در سال ۱۳۹۱، به ۱۹ و سه دهم درصد در سال ۱۳۹۵ رسیده است.
به نوشته مهر، این وزارتخانه علاوه بر اعلام شاخص‌های بازار کار و وضعیت اشتغال و بیکاری، مدعی شد که نه تنها نرخ بیکاری در کشور افزایش نداشته، بلکه تمام شواهد مستندات مرتبط، نشانگر بهبود وضعیت شاخص های مهم و کلیدی بازار کار در کشور طی سال‌های اخیر نسبت به قبل است.
بر اساس این گزارش، در شاخص نرخ بیکاری کل، به رغم اینکه طی مدت پنج سال مورد بررسی، نرخ بیکاری در حدود ۱۰ و پنج دهم درصد ثابت بوده است؛ اما بازار کار با ورود حجم عظیمی از جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله مواجه شد که نرخ بیکاری در این بازه سنی را دو و هفت دهم درصد با رشد مواجه کرد.
در این میان، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی این میزان بیکار در ایران را «حاکی از عملکرد مثبت در حوزه اشتغال و ایجاد تعداد مناسب شغل و فرصت شغلی» دانسته بود.
نحوه احتساب درصد بیکاران در ایران همیشه محل اختلاف و دستخوش تعریف‌های متعدد بوده است. در حالی که مقام های دولت‌های مختلف ایران همواره از کاهش نرخ بیکاری سخن گفته‌اند، شماری از اقتصاددانان بر این باور بوده‌اند که نرخ بیکاری بیشتر از نرخی است که از سوی مرکز آمار ایران اعلام می‌شود.
در این میان، نرخ بیکاری در ایران با استناد به استاندارد سازمان بین‌المللی کار اعلام می‌شود که بر اساس آن، تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که حداقل یک ساعت کار کرده باشند، شاغل محسوب می‌شوند.
