همزمان با سخنان رئیس دادگستری استان تهران درباره «مطرح شدن» نام افراد جدید در پرونده فعالان محیط زیستی، وکلای خانواده کاووس سید امامی، فعال محیط زیست که جان خود را در زندان از دست داد، اعلام کردند که از مسئولان یک برنامه تلویزیونی که فعالان محیط زیست بازداشت شده را به «جاسوسی» متهم کرده است، شکایت خواهند کرد.
براساس گزارش‌ها، چند تن از فعالان محیط زیست، از جمله کاووس سید امامی، استاد دانشگاه و شهروند ایرانی-کانادایی، حدود یک ماه پیش بازداشت شدند. آقای سید امامی دو هفته پس از بازداشت جان خود را در زندان از دست داد.
دادستان تهران و سخنگوی قوه قضائیه کاووس سید امامی و فعالان محیط زیستی بازداشت شده را به «جاسوسی» متهم کرده‌اند.
این ادعاها در حالی بیان شده که هنوز این پرونده در مرحله تحقیق قرار دارد و پیش از این مقام‌های قضایی بارها بیان جزئیات پرونده‌ای که درباره آن حکم قطعی صادر نشده را برخلاف قانون خوانده‌اند.
غلامحسین اسماعیلی، رئیس دادگستری استان تهران، روز دوشنبه ۳۰ بهمن، در مصاحبه با خبرگزاری مهر گفت که پرونده فعالان محیط زیستی هنوز در دادسرا است و به دادگاه ارسال نشده است.
وی اضافه کرد: «در این پرونده، گزارشات و موضوعاتی مطرح شده که نام افراد دیگر هم به جز افرادی که ابتدا بازداشت شده بودند، مطرح بود. بازپرس پرونده در این رابطه تصمیم‌گیرنده است».
پیشتر تلویزیون دولتی ایران شامگاه پنجشنبه ۲۶ بهمن، فیلمی را با عنوان «منطقه ممنوعه» پخش کرده بود که در آن ادعا شده بود که آقای سید امامی و دیگر فعالان محیط زیستِ بازداشت شده دراین پرونده، اقدام به «جاسوسی» کرده‌اند.
در این فیلم همچنین ادعا شد که دوربین‌هایی که توسط این افراد با هدف شناسایی گونه‌های نادر حیوانات در ایران نصب شده بود، از «سایت‌های موشکی ایران فیلم‌برداری می‌کرده‌است».
این در شرایطی است که عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، یک روز قبل، ۲۵ بهمن، سخنان دادستان تهران درباره جاسوسی فعالان محیط زیست با دوربینهای زیست محیطی را رد کرده بود.
در همین حال، وکلای خانواده کاووس سیدامامی در بیانیه ای از مسئولان خواستند که «به جای فضاسازی امنیتی و هتک حیثیت متوفی و جریحه‌دار کردن عواطف خانواده» او «پاسخگوی مسئولیت خود در وقوع این امر فجیع باشند».
دراین بیانیه با اشاره به فیلم پخش شده در تلویریون دولتی ایران، تاکید شد که «تولید و پخش این فیلم برخلاف تمامی قوانین عادی و خصوصاً اصول متعددی از قانون اساسی است».
وکلای خانواده سید امامی اعلام کردند که به نمایندگی از خانواده این فعال محیط زیست از «مسئولان برنامه تلویزیونی ۲۰:۳۰» شکایت خواهند کرد.
بر اساس این بیانیه، سازندگان این فیلم به دلیل « فقدان مدرک مستدل» سعی کرده‌اند «با تمسک به روش‌های غیرقانونی و استفاده از تصاویر خانوادگی و خصوصی متوفی، که برخی در جمع‌های خانوادگی و تعدادی نیز بنابر جایگاه بین‌المللی این پژوهشگر معتبر در کشورهای دیگر است» چهره او را مخدوش کنند.
وکلای خانواده آقای سید امامی این پرسش را مطرح کردند که اگر ادعای این فیلم درست باشد که فعالان محیط زیستی، اطلاعات موشکی ایران را به خارج منتقل می کرده‌اند، چرا نیروهای امنیتی که از این موضوع اطلاع داشته‌اند، «در طول تمامی این سال‌ها سکوت» کرده بودند.
دراین بیانیه تاکید شد که «عدم حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی، براساس محدودیت‌های قوانین ایران، موجب بی‌اعتباری این تحقیقات است».
پیام درفشان و آرش کیخسروی، دو وکیل خانواده کاووس سید امامی هستند.
در فیلم پخش‌شده از تلویزیون دولتی ایران و همچنین در سخنان عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران، افراد بازداشت شده متهم شده‌اند که به دنبال «ایجاد بحران در برخی از حوزه‌های زیست‌محیطی ایران» بوده‌اند.
پخش این فیلم، اعتراض‌های زیادی را در شبکه‌های مجازی به دنبال داشت و از جمله محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس، در متنی کنایه‌آمیز در توئیتر خود نوشت: «صدا و سیما خشک‌سالی و تغییرات اقلیمی ایران را نیز به گردن جاسوسان زیست‌محیطی گذاشت».
درهمین حال محمد درویش،عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها، در مصاحبه با اعتماد آنلاین گفت که « این نگاه توهم‌گونه شایسته صدا و سیما نیست».
وی تاکید کرد:«رئیس این سازمان باید با کسانی که چنین گزارش‌هایی تهیه می‌کنند برخورد کند چون مشتی دروغ در قالب چند تصویر واقعی به خورد تماشاچی داده می‌شود».
به گفته آقای درویش، اگر ادعای این فیلم درباره ایجاد بحران توسط این فعالان محیط زیست درست باشد،« باید با دستگیر شدن این افراد شاهد بهبود اوضاع باشیم، یعنی کمی دیگر دریاچه ارومیه و بختگان پر شوند، بارندگی درست شود، رودخانه‌ها جریان پیدا کنند».
پیش از این محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، و برخی از انجمن‌های دانشگاهی، سخنان مقام‌های قوه قضائیه درباره «جاسوسی» آقای سیدامامی را رد کرده‌اند و آقای تابش گفته‌است که «دستگیرشدگان، سیاسی نبوده‌اند و دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده نداشته‌اند».
محمد درویش همچنین گفت که پس از بازداشت فعالان محیط زیست، «این نگرانی جدی بین همه کنشگران حوزه محیط زیست به وجود آمده است که چه بر سر مشارکت‌های مردمی در این حوزه خواهد آمد؟».
وی اضافه کرد:«در حال حاضر سرمایه‌های اجتماعی رو به افول هستند و اگر برخوردهای اخیر مدیریت نشوند می‌توانند سرمایه‌های اجتماعی بیشتری را از بین ببرند و رغبت مردم به حضور مؤثر و داوطلبانه در حوزه محیط زیست را به طور چشمگیری کم کنند».
در فیلم پخش‌شده از تلویزیون ایران اعلام شده که هشت فعال محیط زیستی بازداشت شده‌اند. تاکنون هویت هفت تن از فعالان بازداشت شده مشخص شده و گزارش‌های متناقضی نیز درباره بازداشت کاوه مدنی، معاون سازمان محیط زیست، منتشر شده‌است.
براساس گزارش‌ها، به جز کاووس سیدامامی، هومن جوکار مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، طاهر قدیریان، سام رجبی، امیرحسین خالقی و نیلوفر بیانی، فعالان محیط زیست و سپیده کاشانی همسر هومن جوکار و مشاور سابق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، بازداشت شده‌اند.
