شبکه تلویزیونی آمریکایی فاکس‌نیوز روز جمعه، ۱۵ اردیبهشت، در گزارشی اعلام کرد که جمهوری اسلامی در استفاده فراگیر از هوش مصنوعی برای تحکیم سیستم نظارتی و گسترش رویکرد «سرکوبگرانه» خود علیه شهروندان ایران «استقبال» زیادی کرده است.
لیزا دفتری، سردبیر بخش خارجی فاکس‌نیوز، گفته همان‌گونه که مردم ایران از وی‌پی‌ان‌ها، راه‌های نوآورانه و شبکه‌های اجتماعی برای رساندن صدای خود به جهان استفاده می‌کنند، حکومت ایران نیز در حال «بازتعریف و مدرن کردن شیوه‌های سرکوبگرانه» خود است.
بر اساس این گزارش، جمهوری اسلامی از پیشرفت‌های فناوری برای ادامه «حکومت ظالمانه» خود استفاده می‌کند» و فناوری جاسوسی را برای شناسایی شهروندانی که از نظر حکومت «مجرم» هستند، به خدمت گرفته است.
خانم دفتری گفت «سامانه‌های دوربین‌های تشخیص چهره بر اساس هوش مصنوعی» در خیابان‌های ایران برای شناسایی زنان مخالف حجاب اجباری، معترضان و سایر افراد به کار رفته و سرکوب تشدید شده است.
احمدرضا رادان، فرمانده نیروهای انتظامی، ماه گذشته تأیید کرد که این نیرو از دوربین‌های نظارتی و هوشمند برای شناسایی زنانی که حجاب حکومتی را رعایت نکنند، استفاده خواهد کرد.
تصاویر انتشار یافته در فضای مجازی حاکی است که شمار دوربین‌های نظارتی در تهران و شهرهایی که کانون اعتراضات هشت ماه اخیر بود، به میزان زیادی افزایش یافته است.
وال استریت جورنال اواسط بهمن پارسال نوشت که صادرات تجهیزات نظارتی از چین به ایران دو برابر شده است.
این روزنامه به‌ویژه به دوربین‌های شرکت چینی «تیاندی تکنولوژی» اشاره داشت که فناوری آن به حکومت چین نیز در سرکوب و شناسایی مسلمانان اویغور و دیگر اقلیت‌ها کمک کرده بود. این شرکت چینی از سوی آمریکا تحریم شده است.
اما به نوشته فاکس‌نیوز، فناوری نوین دست مقامات حکومت ایران را در وادار کردن صاحبان کسب‌وکار و مسئولان در ادارات برای تحمیل قوانین حجاب اجباری باز گذاشته و برخی از محل‌های کسب‌وکار بسته شده یا در خطر تعطیلی قرار دارند.
فردریک کالتونر، مدیربخش فناوری دیده‌بان حقوق بشر، به بخش دیجیتال فاکس‌نیوز گفت استفاده دولت‌ها از هوش مصنوعی برای تحقق اهداف پلیس در قبال امنیت و امور مرزی، یک روند فراگیر و جهانی است و بسیاری از دولت‌ها بر کاربرد فناوری بر اساس هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری زیادی انجام می‌دهند.
هرچند برخی توان حکومت ایران در استفاده وسیع از فناوری هوش مصنوعی را زیر سئوال برده‌اند، اما آقای کالتونر معتقد است ایران نیز از روند جهانی مستثنی نیست.
به گفته این کارشناس، معنای حضور انسان در فضاهای عمومی تغییر کرده، دیگر نمی‌توان ناشناس بود، این تغییر منافع و زیان‌های خود را دارد؛ هم برای مقابله با مشکلات احتمالی کارآیی دارد و هم می‌تواند یک معترض را شناسایی کند.
مهسا علیمردانی، محقق سازمان حقوق بشری «آرتیکل ۱۹» در این زمینه گفته است حتی اگر استفاده کنونی حکومت از فناوری هوش مصنوعی محدود باشد، اما ظرفیت‌های بالقوه آن برای رژیم در برخورد با مردم، «هولناک است».
به گفته خانم علیمردانی، جمهوری اسلامی با سرمایه‌گذاری سنگین به روی فناوری‌های هوش مصنوعی، به کاربرد آن امید زیادی بسته تا شهروندانی را شناسایی کند.
در اعتراضات اخیر پس از مرگ مهسا امینی، با وجود تلاش حکومت در قطع دسترسی به پلتفرم‌های خارجی مانند اینستاگرام، توئیتر و تلگرام، برخی از معترضان موفق شدند هر زمان که جریان اینترنت برقرار شد، تصاویر و ویدئوهای اعتراضات را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند.
روزنامه گاردین دی ماه پارسال گزارش داد که حکومت ایران سال‌ها برای ایجاد شبکه نظارت دیجیتالی تلاش کرده و داده‌های بیومتریک مانند اسکن چهره و سایر اطلاعات اساسی شهروندان کشور را در آن قرار داده است.
نشریه وایرد نیز در این ارتباط نوشته بود اتکای پیشین حکومت ایران به خبرچین‌ها و گشت‌های فیزیکی در قبال شهروندان، به سوی نظارت دیجیتالی خودکار رفته است.
با این وجود، دست‌کم در زمینه حجاب، جمهوری اسلامی موفق به کنترل و اعمال آن نشده و علیرغم احضارها و فشارها و جریمه‌ها، روزانه زنان بسیاری بدون حجاب اجباری در اماکن عمومی شهرهای مختلف ایران حضور یافته و تردد می‌کنند.
