رئوون ریولین، رئیسجمهوری اسرائیل، رایزنیهای سیاسی با رهبران احزاب را برای تعیین نخستوزیر جدید این کشور آغاز کرده است.
نتایج انتخابات پارلمانی اسرائیل که روز ۲۶ شهریور امسال برگزار شد، به بنبست سیاسی منجر شده است.
در این انتخابات، دو حزب اصلی ائتلاف «آبی- سفید» به رهبری بنی گانتز و حزب «لیکود» به رهبری بنیامین نتانیاهو، از حمایت نصف به علاوه یک اعضای مجلس یعنی ۶۱ نماینده مجلس برخوردار نیستند.
ائتلاف «آبی-سفید» در انتخابات پارلمانی موفق به کسب ۳۳ کرسی شد. حزب لیکود هم ۳۱ کرسی به دست آورد. پارلمان اسرائيل ۱۲۰ کرسی دارد و حزبی که بتواند ۶۱ کرسی را به دست آورد، میتواند دولت تشکیل دهد. در غیر این صورت، باید در ائتلاف با سایر احزاب، برنامه تشکیل دولت را پیش ببرد.
در این میان، مواضع آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل، خانه ما» که هشت کرسی در انتخابات اخیر بدست آورد، وضعیت را پیچیدهتر کرده است.
انتظار میرفت او با یکی از دو حزب برتر در رقابتهای انتخاباتی متحد شود ولی آقای لیبرمن گفته است با هیچ کدام ائتلاف نمیکند و باید دولت وحدت ملی با حضور «ائتلاف آبی-سفید» و «حزب لیکود» تشکیل شود.
آقای لیبرمن شامگاه یکشنبه در یک نشست خبری گفت او وارد دولتی به نخستوزیری نتانیاهو که متکی به حمایت مذهبیون یهودی است، نمیشود و همچنین عضو دولت بنی گانتز که متکی به پشتیبانی عربهای «ضد اسرائیلی» است، نخواهد شد.
به گفته لیبرمن، مذهبیون یهودی رقیبان سیاسی هستند که او با آنها اختلاف دارد اما عربهای اسرائیل «دشمنان فلسطینی» و «سرسپرده یاسر عرفات» هستند.
آرایش احزاب پس از انتخابات
در حال حاضر «ائتلاف احزاب کارگر- گشر» با شش کرسی و «اردوگاه دمکراتیک» با پنج کرسی، از نخستوزیری بنی گانتز حمایت میکنند.
از سوی دیگر، «حزب مذهبی شاس» با ۹ کرسی به رهبری آریه درعی، وزیر کشور در دولت موقت بنیامین نتانیاهو، و «ائتلاف راست یامینا» با هفت کرسی، اعلام کردهاند که حامی نخستوزیری آقای نتانیاهو هستند. حزب مذهبی «یهودت توراتی» با هشت کرسی هنوز موضع خود را رسما بیان نکرده اما شواهد حاکی است آنها نیز از ادامه نخستوزیری نتانیاهو حمایت میکند.
۱۳ نماینده فهرست «مشترک عربی» در نشستهای داخلی خود اعلام حمایت از بنی گانتز را بررسی کردند اما یکی از گروههای داخلی این فهرست به نام «بلد»، اصرار دارد که اعراب اسرائیل مانند دورههای گذشته از نخستوزیری هیچ سیاستمدار یهودی حمایت نکنند.
ایمن عوده رهبر فهرست مشترک عربی و احمد طیبی یکی از سیاستمداران اصلی این فهرست خواهان اعلام حمایت از نخستوزیری بنی گانتز هستند تا به گفته آنها، «فصل نخستوزیری نتانیاهو را برای همیشه ببندند».
در همین حال، برخی از اعضای فهرست مشترک عربی انتقاد کردند از اینکه بنی گانتز هنوز با رهبران این حزب دیدار نکرده و حاضر نیست صریحا بگوید دولتی با حمایت عربهای کشور تشکیل میدهد.
ظاهرا آقای گانتز با عدم نزدیکی تاکتیکی به فهرست مشترک عربی، میخواهد غیر از حمایت احزاب چپ، حمایت حزب «اسرائیل خانه ما» و شاید یکی از احزاب مذهبی را برای تقویت احتمال تشکیل دولت خود در اختیار داشته باشد.
انتخابات سوم در راه است؟
طبق قوانین اسرائیل، رئیسجمهوری این کشور بعد از آغاز رایزنیها یک هفته و نیم مهلت دارد تا یکی از سیاستمدارها را مامور تشکیل دولت کند.
طبق قانون، رئیسجمهوری بعد از شنیدن نظرات همه احزاب، مختار است رهبر یا یکی از سیاستمداران عضو احزاب را مامور تشکیل دولت کند، فردی که این تکلیف بر دوش او گذاشته میشود، تا شش هفته مهلت دارد دولت را معرفی کند.
دستیاران آقای ریولین به رسانههای اسرائیلی گفتهاند که این بار نقش او فراتر از امور تشریفاتی خواهد بود و با تلاش فعالانه، میخواهد مانع از آن شود که کشور به سوی انتخابات سوم در طول یکسال کشیده شود.
در این میان، بنیامین نتانیاهو شامگاه شنبه گزارش رسانههای کشورش را در خصوص درخواست از رئوون ریولین برای عفو شدن در قبال ترک صحنه سیاسی، قویا رد کرد و آن را «کذب محض» نامید.
آقای نتانیاهو در بیانیه خود نوشت تیم وکلایش در روزهای آینده با دادستان دیدار میکنند تا نهاد دادستانی را متقاعد نمایند از ارائه کیفرخواست در پروندههای تحقیقاتی از او به ظن فساد و خیانت در امانت، خودداری کند.
شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل جمعه شب مدعی شد که نتانیاهو از طریق یک چهره فراجناحی و مورد وثوق خود، این احتمال را بررسی کرده است که اگر رئیسجمهوری با عفو او مانع از محاکمهاش شود، وی دنیای سیاست را ترک کند.
بنیامین نتانیاهو همچنین روز ۲۸ شهریور در سخنانی که نشانه اذعان او به عدم تواناییاش در تشکیل یک دولت دست راستی تلقی شد، دو بار از بنی گانتز رهبر حزب آبی- سفید خواست با او «فورا» دیدار کند تا کار تشکیل دولت وحدت ملی در «یک روز» به پایان برسد.
ائتلاف آبی- سفید گفته است اگر نتانیاهو از رهبری حزب لیکود کنار رود یا حزبش او را کنار بگذارد، آبی- سفید حاضر به همپیمان شدن با این حزب در یک دولت وحدت ملی است.
این پیشنهادات سبب شده که آرایش احزاب و گمانهزنیها درباره نخستوزیر آینده اسرائيل پیچیدهتر از هر زمان دیگر باشد.
نتانیاهو در انتخابات بهار امسال در حالی که هم حزبش و هم جناح راست شمار بیشتری کرسی داشتند، بهدلیل خودداری آقای لیبرمن از پیوستن به ائتلاف دولت او، ناکام شد تا دومین دوره انتخابات پارلمانی این کشور برگزار شود.
در حال حاضر، چالش بزرگ رئیسجمهوری جلوگیری از تکرار انتخابات در ماههای آینده است. او در روزهای گذشته از ایده تشکیل دولت وحدت ملی استقبال کرد ولی برای محقق کردن چنین ایدهای، کار بسیار دشواری پیش رو دارد.