مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و میانجی مذاکرات برجام میگوید وقت تصمیمگیری سیاسی برای نجات برجام اکنون است و دیگر جایی برای امتیازگیریهای چشمگیر اضافی بین طرفین مذاکرات باقی نمانده است.
جوزپ بورل روز سهشنبه ۴ مرداد طی مقالهای برای نشریه فایننشال تایمز گفته است «اکنون باید تصمیمهای مورد نیاز برای استفاده از این فرصت بینظیر گرفته شود و هیچ گزینه جایگزین و مؤثر دیگری را در دسترس نمیبینم.»
وی به نزدیک شدن انتخابات میاندورهای آمریکا و دوقطبی شدن فضای سیاسی در رابطه با برنامه هستهای ایران، همچنین نگرانیهای فرابرجامی اتحادیه اروپا در رابطه با ایران از جمله موضوع حقوق بشر و فعالیتهای منطقهای جمهوری اسلامی اشاره کرده و گفته است که برجام از اول قرار نبود همه این نگرانیها را برطرف کند و تمرکز اصلی بر روی محدود کردن برنامه هستهای ایران در ازای دسترسی جمهوری اسلامی به منافع اقتصادی برجام بود.
آقای بورل مینویسد هر روزِ بدون توافق برجام، منافع اقتصادی ملموس برای مردم ایران از طریق لغو قابل توجه تحریمهای آمریکا و همچنین مزایای عدم اشاعه تسلیحات هستهای برای جهان به تعویق میافتد.
ماه گذشته آخرین دور مذاکرات هستهای در دوحه قطر، بعد از سه ماه توقف، بدون هیچ نتیجهای به پایان رسید.
طرفهای غربی، ایران را به مطرح کردن درخواستهای فرابرجامی متهم کرده و هشدار دادهاند که تا ابد نمیتوانند مذاکرات برجام را ادامه دهند و فرصت برای احیای برجام در حال تمام شدن است.
ایران بر حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا اصرار دارد، موضوعی که اخیراً جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا در سفر به خاورمیانه نیز آن را «با قطعیت» رد کرد.
ایران همچنین میگوید دولت فعلی آمریکا باید تضمین دهد که آمریکا بار دیگر از این توافق خارج نمیشود؛ این در حالی است که دولت جو بایدن بارها اعلام کرده ارائه ضمانت از طرف دولتهای آتی جزو اختیارات دولت او نیست.
آقای بورل میگوید توافق برجام که هفت سال پیش به دست آمد، محدودیتهای محکم و نظارتهای گسترده بر فعالیتهای هستهای ایران اعمال کرد و در مقابل، چشماندازی برای منافع اقتصادی ایران با لغو تحریمهای آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل باز کرد.
به گفته وی، با این حال، «متاسفانه» دونالد ترامپ رئیسجمهوری سابق آمریکا با سیاست «فشار حداکثری» از برجام خارج شد و ایران نیز فعالیتهای هستهای را به «سطح هشداردهنده» ارتقا داد و نظارتهای آژانس بر تأسیسات هستهای را محدود کرد: «کارزار فشار حداکثری شکست خورد و به رغم تمام تلاش دیگر شرکای برجام، مردم ایران از مزایای لغو تحریمها محروم شدند.»
وی در ادامه به تلاشهایش به عنوان هماهنگکننده دور جدید مذاکرات هستهای که از ابتدای سال گذشته خورشیدی آغاز شد، اشاره کرده و گفته است طی ۱۵ ماه مذاکرات «سازنده و فشرده» و تعاملات بیشمار اعضای برجام و آمریکا، به این نتیجه رسیده است که دیگر جا برای امتیازگیریهای بیشتر و چشمگیر وجود ندارد و اکنون متنی آماده شده است که بصورت دقیق گامهای مورد نیاز برای لغو تحریمها و اقدامات ایران برای احیای برجام را مشخص کرده است.
وی این متن را بهترین «توافق ممکن و قابل تحقق» خوانده و گفتهاست اگرچه این توافقی بیعیب و تمامعیار نیست، اما به همه عناصر اساسی میپردازد و شامل سازشهای دشواری است که تاکنون حاصل شده است.