یک مقام ارشد کردستان عراق با اشاره به تشدید حملات گروه «خلافت اسلامی» در ماههای اخیر گفت که شواهد و نشانهها از تلاش این گروه – موسوم به داعش – برای قدرتگیری دوباره حکایت دارند.
بنابر اعلام مقامات نظامی و امنیتی، طی روزهای اخیر، دستکم ۱۹ نفر از نیروهای امنیتی عراق و اقلیم کردستان در حملات گروه خلافت اسلامی کشته شدهاند. رئیسجمهوری عراق نیز در اظهار نظری تازه بر حفظ هوشياری در برابر خطر احیای این گروه تاکيد کرد.
ژانویه گذشته نیز بغداد، پایتخت عراق، شاهد پرتلفاتترین حمله انتحاری گروه «خلافت اسلامی» طی سه سال گذشته بود. مجموع این حوادث باعث شده که نگرانیها در مورد تشدید حملات این گروه پس از خروج نیروهای آمریکایی از عراق افزایش یابد.
لاهور طالبانی، از رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق و از فرماندهان پیشین نیروهای امنیتی اقلیم کردستان، میگوید: «ظاهرا گروه خلافت اسلامی خود را بازسازی کرده است».
پیکارجویان این گروه در سال ۲۰۱۴ بخشهای گستردهای از نواحی شمالی و مرکزی عراق و حدود نیمی از خاک سوریه را تصرف کردند. پس از سه سال جنگ شدید نیروهای عراقی در همکاری با پیشمرگههای کرد و شبهنظامیان شیعه و با حمایت نیروهای بینالمللی به رهبری آمریکا توانستند این گروه را شکست دهند.
با این حال، از آن زمان تاکنون منطقه کوچکی در مرز سوریه با عراق هنوز در تصرف پیکارجویان خلافت اسلامی باقی مانده است و آنها همچنان به حملات محدود و پراکنده خود در مناطق مرزی عراق و سوریه ادامه میدهند.
مقامات عراقی میگویند این گروه طی ماههای اخیر بیش از ۲۵ حمله مرگبار انجام داده است؛ تنها در بمبگذاری انتحاری ماه ژانویه در یکی از بازارهای بغداد بیش از ۳۰ نفر کشته شدند.
لاهور طالبانی در بخش دیگری از مصاحبهاش با خبرگزاری رویترز تصریح کرد: «گروه خلافت اسلامی هیچگاه بهکلی نابود نشد».
به گفته او، هنوز هم چند هزار پیکارجوی این گروه در عراق فعال هستند. برخی مقامات امنیتی کشورهای غربی تعداد پیکارجویان این گروه در عراق و سوریه را بیش از ۱۰ هزار نفر برآورد کردهاند.
آقای طالبانی بهویژه در مورد توانایی این گروه در جذب نیرو از طریق شبکههای اجتماعی ابراز نگرانی کرد. به گفته او ۳۸ جوان کرد که اخیرا جذب این گروه شده بودند، حدود سه هفته پیش بازداشت شدند.
او افزود: «آنها مجهز به اسلحه و مواد منفجره و در آستانه اجرای عملیات بودند». آقای طالبانی این نمونه بازداشت را «هشداری جدی» در زمینه احیای قدرت این گروه افراطی دانست.
برهم صالح، رئیسجمهوری عراق، نیز نگرانیهای مشابهی دارد. او هفته گذشته با انتشار توئیتی تاکید کرد که عراق نباید مبارزه با داعش را دست کم بگیرد.
به باور برخی کارشناسان، فقدان هماهنگی بین نیروهای امنیتی دولت عراق و اقلیم کردستان یکی از دلایل ناکامی نیروهای امنیتی است. نیروهای دو طرف دوشادوش یکدیگر علیه داعش جنگیدند اما پس از همهپرسی نافرجام سال ۲۰۱۷ در مورد استقلال اقلیم کردستان مناسبات با دولت مرکزی به سردی گراییده است.
به گفته لاهور طالبانی، مناطق مورد اختلاف دو طرف به زمینه مناسبی برای فعالیت و جذب نیروی گروه خلافت اسلامی مبدل شده است.
او تصریح کرد: «فقدان هماهنگی بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی باعث احیای داعش و تقویت قابلیتهای عملیاتی این گروه شده است».
آمریکا در سال گذشته حدود نیمی از پنج هزار نظامی مستقر در عراق را از این کشورخارج کرد. همزمان با کاهش تعداد نظامیان آمریکایی، سایر کشورهای عضو ناتو قرار است در زمینه آموزش و امور هماهنگی نیروهای مسلح عراق نقش پررنگتری ایفا کنند. با این حال، مشارکت در عملیات جزو ماموریت آنها نیست.
گروههای شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران پس از شکست گروه خلافت اسلامی به دشمن اصلی آمریکا در عراق بدل شدهاند. آنها خواستار خروج تمامی نیروهای آمریکایی هستند و پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران در دی ۹۸، با سماجت بیشتری این هدف را دنبال میکنند.
لاهور طالبانی بار دیگر در مورد پیامدهای خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق ابراز نگرانی کرده است.
آمریکا در سال ۲۰۱۱ تمامی نیروهای رزمی خود را از عراق خارج کرد و به باور کارشناسان، خلاء امنيتی ناشی از خروج آنها یکی از عوامل قدرتگیری گروه خلافت اسلامی بود.