یک روز پس از حمله مرگبار به دو مسجد مسلمانان در نیوزیلند، دادگاه این کشور شنبه ۲۵ اسفند حکم داد که برنتون ترنت، مظنون اصلی، دست‌کم تا نشست بعدی در بازداشت موقت باقی می‌ماند.
جلسه بعدی دادگاه برای ۱۵ فروردین تعیین شد و روند محاکمه نیز غیر علنی خواهد بود.
در حمله مسلحانه ظهر جمعه، به وقت محلی، ۴۹ تن در دو مسجد شهر کرایست‌چرچ کشته و ۵۰ تن دیگر زخمی شدند؛ نظر به وخامت جراحت شماری از زخمی‌ها، احتمال افزایش تعداد قربانیان وجود دارد.
برنتون ترنت ۲۸ ساله که دقایقی از حمله به مسجد نور و سپس به مسجد لینوود را از صفحه فیسبوک خود به طور زنده پخش کرد، شنبه برای تفهیم اتهام و تمدید موقت دوره بازداشت به دادگاه برده شد.
این استرالیایی ساکن نیوزیلند، در حالی که دستانش در زنجیر بود، با انگشتان دست راست، علامتی را که نماد باور به «نژاد برتر» است به خبرنگاران و عکاسان نشان داد.
از دو تن دیگر نیز در ارتباط با این کشتار بازجویی شده اما پلیس نیوزیلند تاکید کرده که برنتون ترنت مظنون اصلی است.
رسانه‌های نیوزیلند گزارش داده‌اند که ترنت از دو سال پیش برای این حمله تصمیم گرفته و برنامه‌ریزی کرد اما از چند ماه پیش دو مسجد شهر کرایست‌چرچ را به عنوان هدف برگزید.
جسیندا اردرن، نخست وزیر نیوزیلند، شنبه گفت، برنتون ترنت حملات بیش‌تری را تدارک دیده بود اما دستگیری او توسط پلیس، پس از حمله به مسجد دوم، که در آن‌جا ده تن کشته و شماری زخمی شدند، مانع از ادامه حملاتش شد.
نخست وزیر تایید کرد که عامل حمله، پنج اسلحه با «مجوز قانونی» در اختیار داشت اما برای قدرت کشتار بیش‌تر، در آن تغییراتی داده بود.
برنتون ترنت، نام مهاجمان مسلح به مهاجران مسلمان در کشورهای غربی را بر روی اسلحه‌هایش حکاکی کرده بود.
نخست وزیر نیوزیلند تاکید کرد که این فاجعه بازنگری در قانون مالکیت اسلحه را الزامی کرده است.
جسیندا اردرن این خبر را نیز اعلام کرد که عامل کشتار مدت طولانی در نیوزیلند اقامت نداشته و نام او نیز در نیوزیلند یا استرالیا در فهرست افراد زیر رصد نهادهای امنیتی نبود.
خانم اردرن که این جمعه را «یکی از سیاه‌ترین روزهای تاریخ نیوزیلند» توصیف کرده، با حضور در میان نمایندگان جامعه مسلمانان کشورش، با ابراز همدردی عمیق، تاکید کرد که این کشتار، یک «ترور» انجام شده به دست «یک فرد وحشی» بوده است.
نخست وزیر در حالی که شالی سیاه به سر داشت، در همین حال توصیه کرد به خاطر تدابیر امنیتی، مدتی مساجد بسته بماند؛ اما نیروهای پلیس در اطراف اماکن اسلامی مستقر خواهند بود.
ساکنان شهر کرایست‌چرچ و نیز برخی شهرهای دیگر نیوزیلند شنبه با نهادن گل در اماکن عمومی، به قربانیان ادای احترام کرده و با نژادپرستی مخالفت کردند.
رسانه‌های نیوزیلند گزارش دادند، در میان کشته‌ها و مجروحین، کودکان نیز دیده می‌شوند؛ یک طفل دو ساله زخمی با حال وخیم در بخش مراقبت‌های اضطراری بستری است؛ نخست وزیر از مجروحین در بیمارستان عیادت کرد.
در این میان، خاکسپاری قربانیان در نیوزیلند از شنبه آغاز شد؛ حاجی داوود نبی، اولین نامی در میان قربانیان بود که اعلام شد؛ این مهندس ۷۱ ساله زاده افغانستان، از ۴۰ سال پیش در نیوزیلند زندگی می‌کرد.
بسیاری از قربانیان دیگر نیز تحصیل‌کرده و افرادی موفق بوده‌اند: نعیم رشید از پاکستان، فرهاج آشان از هند، عطا العیان از کویت، حسین العمری از امارات، حسن آرا پروین از بنگلادش و دکتر متخصص قلب از فلسطین به نام امجد حمید.
اردن، پاکستان، عربستان، ترکیه، اندونزی و مالزی تایید کرده‌اند که شماری از قربانیان افراد زاده شده در این کشورها بوده‌اند.
اما به گزارش سفیر ایران در نیوزیلند، به احتمال زیاد نام ایرانیان در میان قربانیان یا مجروحین نیست؛ سفیر ایران به این امر اشاره کرد که ایرانیان معمولا به این دو مسجد نمی‌رفتند و اماکن دیگری برای نیایش پذیرای ایرانیان است.
در این میان، دفتر نخست وزیر نیوزیلند تایید کرد که برنتون ترنت ده دقیقه پیش از آغاز حمله، مانیفست ۷۰ صفحه‌ای خود را به آدرس ایمیل رسمی دفتر نخست وزیری و نیز ۷۰ نهاد و شخصیت دیگر، اکثرا در نیوزیلند، ارسال کرد و کارمندان دفتر نخست وزیری که ابتدا ایمیل را دیدند، آن را برای نهادهای امنیتی ارسال کردند.
برنتون ترنت در این مانیفست اشاره‌ای به حمله قریب‌الوقوع نکرده بود.
رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، شنبه گفت، سازمان امنیت کشورش این امر را بررسی می‌کند که چرا برنتون ترنت در سال‌های گذشته چند بار، و دوره‌های نسبتا طولانی از ترکیه دیدار کرد.
آقای اردوغان گفت، احتمال این‌که او در ترکیه با افرادی در ارتباط بوده است، در حال بررسی است.
به گزارش الجزیره، این استرالیایی ضد مهاجر، در مانیفست خود از ایاصوفیه، مسجد مهم دوران امپراتوری عثمانی ترکیه که یکی از معروف‌ترین موزه‌های استانبول است، نام برده و گفته است مناره‌های آن باید منهدم و قسطنطنیه دوباره مسیحی شود.
قسطنطنیه نام پیشین استانبول تا قبل از سلطه امپراتوری عثمانی است.
برنتون ترنت در این بخش از مانیفستش، ترکیه را تهدید کرده که بخش اروپایی آن باید در دست مسیحیان باشد و گرنه مردمش سزاوار مرگ هستند.
به گزارش الجزیره، دولت بلغارستان نیز تایید کرده که مظنون آبان امسال از این کشور بازدید کرده و همچنین با اتوبوس از شماری از کشورهای بالکان دیدار کرده بود.
او ظاهرا به جنگ‌های تاریخی که مسیحیان در اروپای شرقی بر ترکان عثمانی غلبه کردند، علاقه داشته است.
برنتون ترنت به نقاط دیگری مانند دبی و کشورهای آسیایی نیز سفر کرده بود.
هم‌زمان، در ملبورن استرالیا، زادگاه عامل کشتار، یک نوجوان ۱۷ ساله استرالیایی شنبه پس از زدن تخم‌مرغ به سر سناتور فریزر آنینگ، توسط پلیس بازداشت موقت شد اما ساعتی بعد آزاد گردید.
سناتور آنینگ خود در واکنش، ضربه‌ای به صورت این نوجوان زد.
این سناتور که به داشتن مواضع راست افراطی شهرت دارد، کشتار نیوزیلند به دست فردی از کشورش را با مهاجرت مسلمانان مرتبط و تاکید کرده که باید مهاجرت «مسلمانان فناتیک» متوقف شود.
۲۶۵ هزار استرالیایی در ۲۴ ساعت اول یک کارزار علیه این سناتور، خواهان اخراج او شدند.
جامعه جهانی به ابراز واکنش به حمله نیوزیلند ادامه می‌دهد؛ دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا جمعه این واقعه «وحشتناک» را محکوم کرد و گفت، حس برتری نژادی را نیز یک معضل فزاینده نمی‌داند.
حسن روحانی، رییس جمهوری ایران جمعه شب گفت این جنایت، «نشانه دیگری از لزوم مقابله با اسلام‌هراسی رایج در غرب است».
