بهرغم وعدههای مکرر مسعود پزشکیان و دولت او مبنی بر تلاش برای رفع فیلترینگ در ایران، تازهترین اظهارات ستار هاشمی وزیر ارتباطات که از پاسخ مثبت یا منفی دربارهٔ رفع این محدودیت در کشور خودداری کرد، انتقادهای زیادی را برانگیخته است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت پزشکیان در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از او خواست به زبان ساده بگوید بالاخره فیلترینگ در ایران رفع میشود یا نه، گفت به این سؤال نمیتوان پاسخ «بله یا خیر» داد.
هاشمی افزود: طبیعی است باید در این فضا یک «مدیریت قانونمندی» اتفاق بیفتد، اما برای نیازهای مردم در حوزهٔ دانشگاهی و دسترسی به محتوای آموزشی باید «مدیریت هوشمند» لحاظ شود و مدعی شد که «مطالبهٔ همهٔ مردم این است».
بلافاصله پس از این سخنان، شمار زیادی از کاربران و فعالان سیاسی، مدنی و رسانهای در فضای مجازی نوشتند که خواستهٔ مشخص شهروندان ایران «رفع کامل فیلترینگ» بدون «توجیهات» و «استثنات» مقامات مسئول فعلی و پیشین است.
هشتگ «رفع فیلترینگ»، که در مواردی با جملهٔ «نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد» همراه شده، پس از اظهارات هاشمی که «دیپلماتیک» خوانده شد، از داغترین هشتگها در فضای مجازی فارسیزبان شده است.
انتقادها به اندازهای بالا گرفته است که صادق الحسینی، از چهرههای شناختهشدهٔ فضای مجازی که از او به عنوان «مشاور رسانهای» عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، یاد میشود، وزیر ارتباطات را به صراحت تهدید کرد که «اگر ظرف یک ماه کاهش میزان فیلترینگ بهصورت محسوس شروع نشود کارزار برکناری شما را شروع خواهیم کرد».
او خطاب به ستار هاشمی نوشت: «مدیریت هوشمند، تخصص آقای زارعپور [وزیر ارتباطات دولت رئیسی] بود. مردم رای ندادهاند که سیاستهای قبلی ادامه پیدا کند».
برخی دیگر از کاربران نیز با بازنشر توئیت صادق الحسینی در شبکه ایکس، به دولت هشدار دادند که در صورت ادامهٔ وضعیت فعلی، آنها نیز به این کارزار خواهند پیوست.
انتقادها در فضای مجازی با اشاره به گذشت ۴۷ روز از آغاز وزارت ستار هاشمی و انجامنشدن «هیچ اقدامی» توسط او در جهت رفع فیلترینگ علیرغم وعدههای مکرر و پیشین رئیسجمهور، به سوی پزشکیان نیز نشانه رفته است.
پس از انتشار ویدئوی سخنان وزیر ارتباطات، سخنان مسعود پزشکیان پیش از رسیدن به مقام ریاستجمهوری در زمینهٔ آزادی اینترنت و رفع فیلرینگ در ایران، بارها بازنشر شد. بهویژه این جملهٔ پزشکیان مبنی بر اینکه «اینترنت را باید آزاد کنیم. من اگر انتخاب شدم جلوی فیلترینگ خواهم ایستاد و کسبوکارهای تعطیلشده را بازیابی خواهم کرد»، بهطور گسترده از سوی کاربران مختلف بازنشر شده است.
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی نوشتهاند وقتی یک وزیر ارتباطات از «مدیریت هوشمند» در زمینهٔ رفع فیلترینگ سخن میگوید، نه به معنای ناتوانی، بلکه به معنای «اعتقاد نداشتن» به حق دسترسی شهروندان به اطلاعات آزاد و بدون محدودیت است.
کاربرانی نوشتهاند انتظار داشتند بین وزیر ارتباطات پزشکیان و وزیر ارتباطات ابراهیم رئیسی، تفاوتی وجود داشته باشد، «وگرنه زارعپور [وزیر ارتباطات دولت رئیسی] هم بلد بود بررسی کند و محدودیتها را افزایش دهد».
وزیر ارتباطات دولت پزشکیان همچنین در روزهای اخیر شکایتها از افت محسوس سرعت اینترنت را مختص ایران ندانسته و مدعی شده بود که «شرایط موجود این روزها باعث افزایش حجم محتواهای تولیدی شده که به بروز اختلالات شبکه اینترنت در سراسر دنیا منجر شده است.»
این سخنان او نیز با انتقاد گستردهٔ کاربران در ایران مواجه شد.
رسانهها و حسابهای کاربری ایرانی که اخبار مربوط به فضای مجازی و اینترنت را در جهان رصد میکنند، نوشتهاند «رسانههای دنیا اختلالی را گزارش نکردهاند و از افت سرعت اینترنت یا مشکلاتی از این دست خبر ندادهاند».
در روزهای گذشته نیز با آنکه بسیاری چشمانتظار نتیجهٔ اولین جلسه شورای عالی فضای مجازی با حضور مسعود پزشکیان و تیمش بودند اما به نوشتهٔ وبسایت خبرآنلاین، «رئیسجمهور تنها یک حرف برای گفتن داشت و آن برخورد با فیلترشکنفروشها و عدم رفع فیلترینگ بود».
او که پیش از این بارها از وضعیت فعلی فیلترینگ در ایران انتقاد کرده و با اشاره به «آسیبهای» فیلترینگ، گفته بود که این محدودیت، حتی بستری برای مهاجرت نیروها و مغزهای کشور ایجاد کرد، هیچ اظهارنظری دربارهٔ محتوای نشست محرمانهٔ شورای عالی فضای مجازی در اختیار رسانهها نگذاشت.
همانطور که دستور کار و زمان برگزاری نشست شورای عالی فضای مجازی محرمانه بود، گزارش این نشست نیز محرمانه ماند و تنها صحبتهای مسعود پزشکیان از این نشست به بیرون درز پیدا کرد که به نوشته خبرآنلاین، او در این جلسه گفته بود «فعلاً نمیتواند زمان مشخصی را برای رفع فیلترینگ اعلام کند».
به فاصلهٔ اندکی پس از انتشار این گزارش در رسانهها، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، گفت که در حال «پیگیری موضوع رفع فیلترینگ هستیم و امیدواریم که وعدهای که داده شده محقق شود».
با این حال کاربران فضای مجازی با کنارهم قراردادن اظهارات رئیسجمهور، وزیر ارتباطات و سخنگوی دولت، انتقاد تازهای مبنی بر «آغاز اظهارات ضدونقیض در بدنهٔ دولت» را مطرح میکنند.
برخی کاربران نیز مسعود پزشکیان را به «غش در معامله» در انتخاب وزیر ارتباطات متهم کرده و نوشتهاند او از محمدجواد آذرمی جهرمی در طول رقابتهای انتخاباتی «نهایت استفاده» را کرد، اما در انتها، ستار هاشمی را به عنوان وزیر معرفی کرد که معتقد به «مدیریت هوشمند» فضای مجازی است.
انجمن تجارت الکترونیک تهران در سومین گزارش خود از وضعیت اینترنت ایران که بهار امسال منتشر شد، اعلام کرد در «نتیجه تداوم سیاستهای محدودکنندهٔ داخلی و تحریمهای یکجانبه خارجی»، اینترنت کشور با سه گزاره «پراختلال» و «محدود» و «کند» توصیف میشود.
بر اساس این گزارش، تحریمهای فناوری از یک سو و فیلترینگ گسترده داخلی از سوی دیگر باعث شده تا کیفیت اینترنت ایران در ردهبندیهای جهانی در پایینترین رتبهها قرار بگیرد.
انجمن تجارت الکترونیک تهران میگوید فیلترینگ در حالی در ایران همچنان تداوم پیدا کرده که نزدیک به ۸۴ درصد از کاربران اینترنت در کشور، از فیلترشکن استفاده میکنند و بهطور میانگین هر کاربر ایرانی در طول روز، چهار ساعت از فیلترشکن بهره میبرد.