بررسی روزنامه‌های شنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۶
روزنامه جهان صنعت در تیتر یک روز شنبه خود با عنوان «سرنوشت برجام دست کنگره»، نوشته‌است: «دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، جمعه شب در کاخ سفید دربارهٔ سیاست‌های دولت خود در قبال توافق هسته‌ای ایران سخنرانی کرد و «با بیان اینکه پایبندی ایران را به تعهداتش تأیید نمی‌کند، سرنوشت برجام را به کنگره سپرد.»
به نوشته این روزنامه، رئیس جمهور آمریکا گفت: «سیاست من براساس یک راهبرد روشن در قبال ایران است. حکومت ایران، تخریب و مرگ را در سراسر جهان اشاعه داده‌است. آنها سفارت آمریکا در ایران را به اشغال درآورده، آمریکایی‌ها را گروگان گرفتند و ایران همچنین از بمب‌گذاری‌هایی که آمریکایی‌ها را به کشتن داد، حمایت کرده‌است. ایران پس از حملات ۱۱ سپتامبر به پسر اسامه بن‌لادن، رهبر وقت القاعده پناه داد. اقدامات ایران و سیاست‌های آن همچنان ادامه دارد. این کشور به طالبان، القاعده، حزب‌الله و حماس کمک می‌کند.»
جهان صنعت از قول رئیس جمهور آمریکا نوشته‌است: « «دولت قبلی آمریکا از طریق یک توافق جنجالی، تحریم‌ها علیه ایران را لغو کرد. همان‌طور که قبلاً گفته‌ام برجام یکی از بدترین توافق‌هایی بود که آمریکا وارد آن شد» و «برجام فشارها بر ایران را کم کرد و اجازه دسترسی این کشور به منابع مالی را تأمین کرد. این کشور پول زیادی از آمریکا گرفت که بخش زیادی از آن بار هواپیما شد و به دست آنها رسید. بدتر از همه اینها، برجام به ایران اجازه می‌دهد برنامه هسته‌ای خود را ادامه دهد. ما بازرسی‌های بسیار ضعیفی داریم و در ازای آن تأخیر بسیار اندکی در روند دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای ایجاد شده‌است»، ضمن اینکه «از زمانی که برجام امضا شد، تحریم‌ها علیه ایران لغو شد ولی این کشور به دنبال توسعه برنامه موشکی خود رفت.»
به نوشته این روزنامه، دونالد ترامپ با بیان اینکه «برجام را تأیید نمی‌کنیم و نخواهیم کرد»، گفت: «به دولت دستور می‌دهم از نزدیک با کنگره برای رفع نواقص برجام همکاری کند»، و از طرفی «برجام دربارهٔ برنامه‌های موشکی ایران مسکوت مانده و کنگره از همین اکنون وارد عمل شده و به دنبال اضافه کردن چند تبصره برای جلوگیری از برنامه موشکی ایران است» اما «اگر نتوانیم با متحدان خود به توافق برسیم، برجام لغو خواهد شد.»
همزمان روزنامه ایران پاسخ حسن روحانی دونالد ترامپ را در تیتر یک خود منتشر کرده و نوشته‌است: «رئیس جمهوری به سخنان مدعی‌جویانه دونالد ترامپ دربارهٔ ایران پاسخ داد و در یک نطق زنده تلویزیونی، اظهارات رئیس جمهوری آمریکا را فحاشی و مشتی از اتهامات واهی علیه ملت بزرگ ایران دانست.»
این روزنامه نزدیک به دولت از قول حسن روحانی نوشته‌است: «چطور رئیس جمهوری اسم خلیج معروف، تاریخی و جهانی را یاد نگرفته است، همان خلیج فارسی را که متأسفانه ناوگان‌های آمریکایی بی‌جهت و مداوم در این منطقه رفت و آمد می‌کنند. لااقل از نظامیان خود می‌پرسید در نقشه‌هایی که در دست آنها هست، اسم این منطقه چگونه نوشته شده‌است؛ بنابراین لازم است که جغرافیا را نیز بیشتر مطالعه کنند.»
به نوشته روزنامه ایران، حسن روحانی گفت که «برجام یک معاهده چندجانبه است، یک سند بین‌المللی است و مورد تأیید سازمان ملل قرار گرفته‌است و مگر یک رئیس جمهوری می‌تواند به تنهایی این سند را لغو کند. او ظاهراً نمی‌داند که یک سند دوجانبه بین ایران و آمریکا نیست که هرطور خواست بتواند رفتار کند.»
حسن روحانی همچنین گفته‌است: «ما نسبت به برجام به‌عنوان یک معاهده چندجانبه و بین‌المللی تا زمانی که حقوق ما تأمین شود و منافع ما اقتضا می‌کند و تا زمانی که از منافع آن برخوردار می‌شویم، در چارچوب منافع و مصالح ملی کشورمان به برجام احترام می‌گذاریم. ما تاکنون با آژانس همکاری کرده‌ایم و در چارچوب معاهدات بین‌المللی و برجام با آژانس همکاری خواهیم کرد، اما اگر روزی منافع ملی ما تأمین نشود و طرف‌های مقابل ما بخواهند تعهدات‌شان را زیر پا بگذارند آنها باید بدانند که ایران لحظه‌ای درنگ نمی‌کند و به آنها پاسخ می‌دهد.»
به نوشته روزنامه ایران، حسن روحانی دربارهٔ برنامه‌های موشکی هم گفته‌است: «فعالیت‌های دفاعی و موشکی ما برای دفاع از این موضوع یعنی دفاع برای ما همیشه مهم بوده‌است و امروز مهم‌تر است. ما همیشه برای ساخت سلاح‌هایی که مورد نیازمان است تلاش کرده‌ایم و از این به بعد تلاش مضاعف‌تری انجام می‌دهیم. این سلاح‌ها برای دفاع از ماست و ما به فعالیت خود برای دفاع و تقویت دفاعی خود ادامه می‌دهیم.»
حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس فراکسیون اصولگرایان ولایی مجلس دهم، طی یادداشتی با عنوان «پرهیز از شتاب‌زدگی برجامی» در روزنامه ایران نوشته‌است: «در چنین شرایطی بیش از آنکه رفتار امریکایی‌ها مهم باشد، واکنش ما در ایران در قبال این رفتار حائز اهمیت خواهد بود. ما همانقدر که در این شرایط باید از واکنش منفعلانه و کند حذر کنیم، باید از واکنش‌های سریع و حساب نشده نیز دوری گزینیم. به عبارتی ماندن و خروج آمریکا از برجام نباید متغیر مدنظر ایران برای ماندن یا خروج از این توافق بین‌المللی باشد.»
یادداشت‌نویس روزنامه ایران با بیان اینکه «شرایط فعلی در واقع همان بزنگاهی است که می‌تواند دو تصویر متفاوت از ایران و آمریکا را به دنیا مخابره کند» و «بنابراین توقع اصلی از دستگاه دیپلماسی کشورمان در شرایطی که امریکایی‌ها بازی جدید در قبال برجام آغاز کرده‌اند را باید در ایستادگی معقولانه خلاصه کرد. به این معنا که ما نه اهل پا پس‌کشیدن از حقوق و تعهدات بین‌المللی خود هستیم و نه اهل سیاست‌های محاسبه نشده و شتاب‌زده.»
روزنامه اعتماد در تیتر یک خود با تأکید براینکه «ترامپ حرف تازه‌ای نزد»، نوشته‌است: «دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده سرانجام پس از ۹ ماه توسل به زبان تهدید و زور در سیزدهمین روز از ماه اکتبر تصمیم تاریخی خود دربارهٔ ایران را اعلام کرد؛ تصمیمی که رویکرد دولت وی در قبال توافق هسته‌ای با ایران تنها یک مورد از آن است و در سطح جامع‌تر ریز رفتارهای واشینگتن در قبال تهران را در چهارسال دولت ترامپ نشان می‌دهد.»
این روزنامه با تأکید براینکه «دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در سخنرانی روز جمعه خود از وزارت دارایی خواست شدیدترین تحریم‌ها را علیه سپاه اعمال کند» نوشته‌است: «در متن اطلاعیه وزارت دارایی آمریکا آمده‌است که سپاه به دلیل فعالیت‌های سپاه قدس در حمایت از گروه‌های تروریستی حزب‌الله، حماس، و همچنین طالبان در فهرست تحریم‌ها قرار می‌گیرد.»
به نوشته اعتماد، پیشتر وزیر خارجه آمریکا گفته بود که سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی قرار نمی‌گیرد و دلیل آن را هم پیچیدگی هخا در میدان جنگ خوانده بود» و حالا با این تصمیم جدید «سپاه پاسداران به عنوان ادعای حمایت از تروریسم تحریم می‌شود و این مسئله با درج نام سپاه به عنوان گروه تروریستی متفاوت است» و «تغییر چندانی در وضعیت سپاه ایجاد نخواهد کرد چرا که در حال حاضر سپاه تحریم است و شرکت‌های آمریکایی اجازه ندارن با سپاه معامله کنند.»
این روزنامه با اشاره به اینکه «به نظر می‌رسد که جمهوری‌خواهان از چند روز پیش در جریان برنامه ترامپ برای برجام قرار داشته‌اند»، نوشته‌است: «به همین دلیل بود که عصر پنجشنبه، سناتور باب کورکر که ریاست کمیته روابط خارجی سنا را برعهده دارد پیش‌نویسی را منتشر کرد که براساس آن در شرایطی که ایران از برخی خطوط قرمز تعیین شده از سوی کنگره عبور کند، تحریم‌های هسته‌ای به شکل خودکار بازخواهند گشت» اما «در کنگره دو طیف وجود دارند که یکی جمهوری‌خواهانی هستند که غالب آنها به دنبال برهم زدن برجام هستند و طیف دیگر دموکرات‌هایی که خواهان حفظ میراث اوباما هستند، در چنین شطرنجی رسیدن به اجماع برای برهم زدن توافق هسته‌ای تقریباً امری غیرممکن است.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، نیز نوشته‌است: رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که نمی‌تواند برای بار سوم پایبندی ایران به توافق هسته ای را تأیید کند و به این ترتیب تعیین تکلیف آن را به کنگره آمریکا سپرد. دونالد ترامپ همان‌طور که پیشبینی می‌شد خروج از برجام را اعلام نکرد ولی گفته که مقام‌های دولت آمریکا را مأمور خواهد کرد در همکاری نزدیک با کنگره، حفره‌های برجام را برطرف کنند.»
این روزنامه تأکید کرده که رئیس جمهور آمریکا «شمشیر داموکلس را روی برجام نگه داشت و گفت که اگر مقام‌های دولت او با کنگره و متحدان آمریکا دربارهٔ برجام به توافق نرسند، برجام را پایان یافته تلقی می‌کند و هر لحظه ممکن است به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا خروج از آن را اعلام کند.»
کیهان در تیتر یک خود نوشته‌است: «ترامپ برجام را حفظ کرد، امتیازها برای آمریکا محدودیت‌ها برای ما.»
این روزنامه با تأکید براینکه «فرمول سپاه جواب داد، ترامپ جرأت نکرد سپاه را در لیست گروه‌های تروریستی بگذارد» ف نوشته‌است: «تحریم سپاه در حالی است که پیش از این اعلام شده بود ترامپ سپاه را در لیست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد اما تهدید فرمانده کل سپاه مبنی بر اینکه در این صورت سپاه نیز ارتش آمریکا را همسنگ داعش تلقی خواهد کرد، مؤثر واقع شده و ترامپ را مجبور به عقب‌نشینی کرد» و «آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند به دلیل پیچیدگی‌های خاص این موضوع، از گنجاندن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی خودداری کرده‌اند.»
روزنامه خراسان در تیتر یک خود سخنان رئیس جمهور آمریکا را «رونمایی ترامپ از استراتژی برجام زخمی» توصیف کرده و نوشته‌است: «به لحاظ ماهوی و با نگاهی به سخنان ترامپ، آمریکا برجام را لازم اما غیرکافی می‌داند که صرفاً در حوزه مهار فنی هسته‌ای ایران، کاربرد دارد و همه حوزه‌های تهدیدزای ایران را پوشش نمی‌دهد.»
دکتر ابوذر گوهری مقدم طی یادداشتی با عنوان «بیانیه سیاسی ترامپ و آینده تقابل با ایران» در روزنامه خراسان نوشته‌است: «از دید آمریکا تقلیل روابط آمریکا و ایران در حوزه هسته‌ای از آثار منفی برجام تلقی می‌شود و برجام سندی است که باعث تعدی و اقدامات ثبات‌زدای ایران در منطقه شده‌است. بر این اساس آمریکا معتقد است برجام نتوانسته ایران را به جامعه جهانی نزدیک کند بنا بر این ایران ناقض روح برجام است و در این حوزه باید مذاکره مجدد صورت پذیرد و برای وادارسازی ایران به مذاکره مجدد افزایش فشارهای برجامی و تحریم‌های غیرهسته‌ای، استفاده از ظرفیت‌های نظارتی برجام و فشار بر متحدان و دیگر کشورها برای همکاری نکردن با ایران در دستور کار جدی قرار خواهد گرفت.»
به نوشته این روزنامه «مسائل منطقه‌ای بخش مهمی از راهبرد اعلامی ترامپ در قبال ایران است و به نظر می‌رسد مهم‌ترین بخش این سیاست را شامل شود. آمریکا از برجام به‌عنوان اهرم فشار و ورود به سیاستش در قبال ایران استفاده می‌کند اما درنهایت مسئله منطقه‌ای برای این کشور اصالت خاصی دارد»، و بر همین اساس «افزایش فشار بر بازوی منطقه‌ای ایران و به‌طور خاص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باهدف خنثی‌سازی نفوذ ایران در منطقه و ایجاد موازنه قوا علیه جمهوری اسلامی از طریق متحدان منطقه‌ای آمریکا در دستور کار جدی قرار دار که ادعای حمایت ایران از تروریسم در منطقه و قطع منابع مالی و حمایتی ایران به گروه‌های مقاومت بخشی از این سیاست را شامل خواهد شد.»
نصرت‌الله تاجیک، تحلیلگر مسائل خارجی، طی یادداشتی در روزنامه قانون «ترامپ هر تصمیمی بگیرد، تا زمانی که ایران پایبند تعهدات برجامی‌اش باشد، دیگر نمی‌تواند اجماع جهانی مانند گذشته علیه ایران به‌وجود آورد، این یعنی تحریم پَر» و «البته دونالد ترامپ ممکن است به بهانه‌های دیگر همچون حقوق بشر یا فعالیت‌های موشکی ایران و با تفسیر خود به دنبال اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران برآید که از ابتدای انقلاب سابقه داشته‌است.»
یادداشت‌نویس روزنامه قانون با اشاره به اینکه «دیپلماسی نحوه مدل کردن رفتار و گفتار دیپلمات‌ها به منظور تحمیل اراده خود به طرف‌های درگیر در بازی‌های بین‌المللی است»، نوشته‌است: «ما باید برای اقناع افکار عمومی و آوردن آنها که قدرت نرم و تأثیرگذار است در پشت استدلال خود، در به‌کارگیری واژه‌ها و همچنین بیان خواست، اراده، دیدگاه و اهداف سیاست خارجی خویش به گفتمان‌سازی پرداخته و کلام خود را با مهارت و انتخاب روش‌های تأثیرگذار بیان کنیم. ما در دوران ترامپ امکان تفاهم و مصالحه با وی را نخواهیم داشت بلکه فقط باید بهانه به دست وی ندهیم.»
روزنامه شرق در شماره شنبه خود گفت‌وگویی با علی‌اکبر حیدری‌فرد منتشر کرده که طی آن دادیار شعبه اول معانت امنیتی دادستانی تهران در سال ۸۸ و از متهمان جنایات بازدشتگاه کهریزک، گفته‌است: «اعزام به کهریزک دستور من بود.»
ملیحه حسینی خبرنگار روزنامه شرق در مقدمه این گفت‌وگو نوشته که این گفت‌وگو زمانی انجام شده که علی‌اکبر حیدری‌فرد هنوز به اتهامات متعدد بازداشت و زندانی نشده بود اما در حال حاضر در بند ۸ زندان اوین زندانی است.
علی‌اکبر حیدری‌فرد در این گفت و گو خود را متولد شهر مرودشت استان فارس معرفی کرده و گفته که از زمان دانش‌آموزی اقدام به تشکیل گروهی «خودسر» به نام «ناصحون» کرده بود که در مرودشت علاوه بر امر به معروف و نهی از منکر اقدام به برخورد فیزیکی با جوانان می‌کرده و در جریان پذیرش بورسیه‌اش در دانشگاه امام باقر وزارت اطلاعات «سفارش» شده «سعید امامی» بوده‌است که بعدها به عنوان یکی از متهمان اصلی قتل‌های زنجیره ای بازداشت شده بود، و از همکاران «علیرضا زاکانی در بسیج دانشگاه تهران» بوده‌است.
این متهم پرونده کهریزک با بیان اینکه «در دوران دانشجویی هم عکس قاضی مرتضوی را بالای تخت چسبانده بودم»، گفته که پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۳۸۱ به دلیل آشنایی با الیاس محمودی رئیس وقت مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه دعوت به کار شده و طی مدت پنج سال از «دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب» اردبیل و فسا با توصیه احمد بهشتی نماینده استان فارس در مجلس خبرگان به تهران منتقل شده و به ریاست «شعبه اول دادسرای امنیت معاونت امنیت دادستانی تهران» رسیده‌است، و در همین سمت بوده که در سال ۸۸ هزاران تن از معترضان پس از انتخابات را مورد «بازجویی» قرار داده، شماری از آنها را با قراری‌های مختلف آزاد کرده و شماری را با قرار بازداشت موقت روانه بازداشتگاه‌ها کرده‌است.
به نوشته شرق، علی‌اکبر حیدری‌فرد دربارهٔ رویدادهای ۱۸ تیر ۸۸ گفته‌است: «سه روز قبل از ۱۸ تیر ۸۸ هیچ اغتشاش ضدامنیتی در تهران نداشتیم. به بهانه آلودگی هوا تهران تعطیل بود و همه مسیرهای تهران به شمال برای تخلیه جمعیت یک‌طرفه شد. همه تدابیر امنیتی اعم از حضور پلیس، عملیات روانی صداوسیما، مذاکره سیاسی در سطح نخبگان و… حول محور یک اصل بود و آن هم عدم تکرار مطلق اغتشاش»، اما در آن روز «حدود ۳۰ هزار نفر از نیروهای امنیتی محوطه‌های قرمز و محیط‌های احتمالی را پوشش دادند، اما بعدازظهر آن روز گروهی که حدود چهار یا پنج هزار نفر مجهز به کوله‌پشتی، سنگ، چفیه، وسایل آتش‌زا برای مقابله با گاز اشک‌آور، دهان‌بند، وسایل فیلم‌برداری و بعضاً چوب یا سلاح سرد بودند، ظاهر شدند، آنها در خیابان‌های منتهی به دانشگاه تهران با نیروهای امنیتی درگیر شدند. شرایط پیرامونی دانشگاه تهران به شکلی بود که در آن ساعت‌ها هیچ‌گونه حرکت عادی از قبیل خانه عمه یا خاله را توجیه نمی‌کرد و هرگونه حضور به معنای حمایت و حضور در اغتشاش بود که در نهایت درگیری ایجاد شد و ۱۲ مأمور ناجا مجروح و ۷۰۰ نفر دستگیر شدند.»
این متهم جنایات بازداشتگاه کهریزک گفته است: از میان بازداشت‌شدگان «تا ساعت ۱۲ شب حدود ۴۰۰ نفر را پس از پالایش اولیه آزاد کردم و در ۱۹ تیر از ۲۷۰ نفر باقی‌مانده بنا به تشخیص شخصی خودم به آن دلیل که در اوین فضای مناسب برای نگهداری آنها موجود نبود، پس از رایزنی با مسئولان کهریزک و تهیه فضای مناسب، ۱۴۰ نفر به بازداشتگاه کهریزک و ۱۴۰ نفر را به اوین اعزام کردم که متأسفانه پس از پنج روز سه نفر از آنها به علت شرایط نگهداری و بدرفتاری‌های انجام‌شده فوت کردند» و «تمامی مسئولیت‌های اعزام آن افراد به کهریزک را پذیرفته و می‌پذیرم که آقای مرتضوی هیچ نقشی در آن نداشته‌است.»
علی‌اکبر حیدری‌فرد گفته‌است: «من به وظیفه خودم در دفاع از نظام و حریم ولایت عمل کرده‌ام، البته ضمن ابراز همدردی دوباره با خانواده داغ‌دیدگان بازداشتگاه کهریزک و اظهار تأسف از اقدام انجام‌شده و عذرخواهی از محضر مقام معظم رهبری و طلب بخشش از ایشان به‌دلیل آنکه معتقدم به وظیفه‌ام عمل کرده‌ام و خطایی از من سر نزده‌است، نه‌تنها خودم اعلام توبه نمی‌کنم» و «رفتار آقای روح‌الامینی (پدر محسن روح‌الامینی از کشته‌شدگان کهریزک) را در پیگیری پرونده کهریزک و شکایت علیه ما به این دلیل که پرونده به ابزار تبلیغ علیه نظام تبدیل شده بود، برخلاف منافع نظام می‌دانم.»
این مقام سابق دادستانی تهران همچنین گفته که بازداشتگاه کهریزک در دوره وزارت عبدالواحد موسوی لاری برای نگهداری بزهکاران منطقه خاک سفید راه اندازی شده و بعد در جریان اجرای طرح امنیت اجتماعی که توسط سعید مرتضوی و احمدرضا رادان فرمانده وقت نیروی انتظامی تهران اجرا شد به عنوان بازداشتگاه مورد استفاده قرار گرفته‌است.
روزنامه شرق از قول علی‌اکبر حیدری‌فرد نوشته‌است: «در دوره‌ای که در دادسرای امنیت بودم، پرونده‌های برخورد با عناصر سازمان منافقین (مجاهدین) خلق، حادثه تروریستی حسینیه رهپویان شیراز، پرونده پروژه نفوذ برادران اعلایی، فعالان حقوق زنان از جمله خانم شیرین عبادی، پرونده هیئت‌مدیره یاران یا همان بهائیان ایران را بررسی کردم.»
علی اکبر حیدری فر همچنین گفته‌است: «سخت‌ترین روز کاری‌ام ۲۹ خرداد سال ۸۸ بود که تا فردای آن هزاروصد نفر بازداشت شدند که حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر را به‌تنهایی آزاد کردم و ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر را با صدور قرار، بازداشت کردم که در اوین، بازداشتگاه پلیس پیشگیری و چند بازداشتگاه امنیتی دیگر که نمی‌توانم بگویم، نگهداری می‌شدند.»
روزنامه شهروند ضمن انتشار گزارشی با تیتر «قصه گیس‌های بریده» دربارهٔ «بازار خرید و فروش موی طبیعی زنان و تبدیل آن به اکستنشن» در تهران نوشته‌است: «مغازه‌هایی در خیابان منوچهری موی طبیعی دختران را از۱۰۰ و ۲۰۰ هزار تومان تا بالای یک میلیون تومان می‌خرند.»
این روزنامه از قول یکی از خریداران مو نوشته‌است: «نه همه‌شان، اما بینشان نیازمند هم هست، خیلی‌ها می‌گویند؛ چرا موهای‌مان را بریزیم سطل آشغال. اما خب بینشان کسانی بودند که نیاز مالی داشتند» و مثلاً «هفته آخر شهریور، چند مشتری داشتیم که موی دخترشان را فروختند تا برایشان کیف و کتاب و دفتر برای مدرسه بخرند.»
احسان خاندوزی، مدیر دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با روزنامه خراسان تأکید کرده که قوه قضائیه برای مقابله با فساد اقتصادی باید از «سوت‌زنی» که نوعی استفاده از خبرچینی است، استفاده کند.
مدیر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس گفته‌است: «بر خلاف گذشته که نمی‌توانستیم به منشأ و محل فساد به راحتی دست پیدا کنیم، اکنون تغییرات فناوری به ما این اجازه را داده‌است که به سرعت محل فساد را شناسایی کنیم. یعنی از وجود آن با خبر شویم. الان مسئله شناسایی، چه با فناوری‌های جدید و چه با روش‌های مردم سپارانه نظیر سوت زنی و افشاگری و …، تقریباً تبدیل به ساده‌ترین مرحله مبارزه با فساد شده‌است. قبلاً باید بعد از فهم احتمال فساد، هیئت‌هایی تشکیل می‌شد تا بررسی‌های مفصل انجام دهند و موضوع را شناسایی و روشن کنند اما اکنون این‌طور نیست.
احسان خاندوزی به روزنامه خراسان گفته‌است: «مباحث گزارشگری مردمی هم بسیار کمک می‌کند مثل بحث فیش‌های نجومی که سال قبل دیدیم. ما به یمن تحولات فناوری، از این مرحله به سادگی می‌توانیم عبور کنیم. آنچه باقی می‌ماند، به دو بحث برمی‌گردد: یکی این که آن مقامی که باید دنبال اجرایی کردن این موضوع بیفتد باید جدی باشد و دوم رویه‌های قضایی است که باید این فرایند را پشتیبانی کند. الان برای شناسایی نیاز به سازمان بازرسی نداریم، فقط باید مسئولان سامانه‌ها را به هم متصل کنند. بعد هم باید قوه قضاییه فرایند رسیدگی به تخلفات، استفاده از گزارشگران، حمایت از آنها و پرداخت پاداش (درست کار کردن سازوکارهای پاداش و جزا) را تسهیل کند.»
