یون فوسه نمایشنامهنویس، رماننویس و مقالهنویس نروژی برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ شد.
آکادمی نوبل روز پنجشنبه دلیل انتخاب این نویسنده را «نمایشنامهها و نثر بدیع او» اعلام کرد که «صدایی به ناگفتنیها داده است».
آقای فوسه که در ۶۴ سالگی برنده این جایزه معتبر شده، از مهمترین نویسندگان کشورش و همچنین از مطرحترین نمایشنامهنویسان جهان به شمار میرود.
با این حال، همانطور که آکادمی نوبل نیز نوشته، آثار او که به زبان نروژی نینورسک نوشته شده، ژانرهای گوناگونی را در بر میگیرد.
فوسه علاوه بر نمایشنامه، کتابهای رمان، شعر، مقاله، داستان برای کودکان و ترجمه منتشر کرده است.
اما عمده شهرتش به واسطه نمایشنامهنویسی است و پیشتر جوایزی چون جایزه ایبسن را به دست آورده است.
آثار این نمایشنامهنویس نروژی در ایران نیز به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.
ارزش مادی جایزه نوبل معادل یک میلیون دلار آمریکاست. همچنین نوبل، به شناسانده شدن و فروش بیشتر آثار نویسنده برنده آن کمک میکند.
سال گذشته، این جایزه به انی ارنو، نویسندهٔ فرانسوی، رسید و او در سخنرانی خود در آکادمی نوبل، ضمن حمایت از اعتراضات زنان در ایران، جمهوری اسلامی را «خشنترین و قدیمیترین شکل قدرت مردانه» خواند.
اهدای جوایز نوبل امسال از روز دوشنبه آغاز شده و در اولین مرحله، دو دانشمند مجاری و آمریکایی بهخاطر کمک به کشف واکسن کووید-۱۹ برنده نوبل پزشکی شدند.
جایزه نوبل فیزیک نیز روز سهشنبه ۱۱ مهر برای خلق پرتو کوتاه نور که میتواند از تغییرات درونی اتم در یک لحظه بسیار کوتاه عکسبرداری کند به پیر آگوستینی، فرنس کراوس و آن لوئیلیه رسید.
روز چهارشنبه نیز، جایزه نوبل شیمی امسال به مونگی باوندی دانشمند تونسی-آمریکایی، لوئیس ای.بروس دانشمند آمریکایی و الکسی اکیموف دانشمند روسی، بهدلیل تحقیقات درباره نقاط کوانتومی، نیمههادیهای کوچک با کاربردهای متعدد به ویژه در پزشکی و صنایع الکترونیکی اهدا شد.
قرار است برندگان جایزه نوبل صلح در روز جمعه ۱۴ مهر و جایزه نوبل اقتصاد نیز در روز دوشنبه هفته آینده اعلام شوند.
پیشتر از برخی چهرههای زن ایرانی به دلیل تلاشهایشان در راستای احقاق حقوق زنان در ایران به عنوان نامزد جایزه نوبل صلح امسال نام برده شده است.