محمود احمدی نژاد رييس جمهور ايران به هنگام ورود به بيروت از سوی هواداران گروه حزب الله مثل يک ستاره موسيقی راک مورد استقبال قرار گرفت. اما سفر وی به لبنان يک تنفس موقت و گريزی چند روزه از مشکلات جدی است که او در داخل ايران با آنها روبرو است.
خبرنگار ويژه رويترز در ادامه گزارش خود از بيروت می نويسد بسياری از کسانی که به استقبال محمود احمدی نژاد آمده بودند آنهايی هستند که احتمالا از قبل کمک يک ميليارد دلاری حکومت ايران برای بازسازی لبنان پس از جنگ سال ۲۰۰۶ با اسراييل به نوعی بهره مند شده اند.
در ايران بسياری از مردم معتقدند که در دوران وخامت اوضاع اقتصادی کشور به خصوص اگر دولت فعلی طرح حذف يارانه را اجرا کند، پولهايی که به عنوان کمک مالی به حزب الله يا گروههای تندرو فلسطينی داده می شود بهتر است برای بهبود وضع اقتصادی ايران هزينه شوند.
اما به نظر می رسد که محمود احمدی نژاد به اعتراضات مردمی و حتی انتقادات جناحهای ديگر حکومت اهميت نمی دهد و فعلا از حمايت کامل آيت الله خامنه ای رهبر ايران برخوردار است. آقای احمدی نژاد که از بحران و اعتراضات سياسی پيامد انتنخابات سال گذشته جان به در برد اکنون همزمان با فشارهای ناشی از تحريم های بين المللی ايران و به خاطر ناکارآمدی در هدايت اقتصاد کشور به شدت مورد حمله قرار گرفته است.
خبرگزاری رويترز از قول کارشناسان امور خاورميانه می نويسد که محمود احمدی نژاد با به چالش کشيدن آمريکا و سپس ادعای اينکه غرب چشم ديدن يک ايران مستقل و خودکفا را ندارد به نوعی به استقبال تحريم ها رفته و با اين کار وارد يک قمار بزرگ شده است.
در حال حاضر و کوتاه مدت ممکن است اين نوع سرکشی برای آقای احمدی نژاد امتيازهايی به بار آورد ولی در طولانی مدت از نظر سياسی به ضرر وی تمام خواهد شد چون اکثر ايرانيان وضعيت بد اقتصادی کشور را محصول سياست های لجوجانه وی خواهند دانست.
فشار تحريم ها
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که برآورد ميزان خسارت يا هزينه ناشی از تحريم ها کار ساده ای نيست ولی به راحتی می توان ديد که تحت تاثير اين مجازات های جديد بسياری از شرکای تجاری ايران مناسبات خود را با آن کشور قطع کرده، برخی از شرکت های نفتی فروش بنزين را به ايران متوقف کرده و در مجموع توانايی ها و امکانات ايران برای انجام معاملات تجاری و بانکی و يا دستيابی به فن آوری های مدرن صنعتی و خدماتی بسيار محدود شده است.
محمود احمدی نژاد که در سالهای گذشته به خاطر افزايش درآمدهای نفتی با دست باز خرج می کرد اکنون بايد يارانه های مربوط به سوخت و مواد غذايی را حذف کند که هزينه آن برای بودجه ايران سالانه رقمی حدود صد ميليارد دلار و معادل يک سوم از توليد ناخالص ملی است.
تاخير در اجرای طرح حذف يارانه ها که قرار بود اوايل مهرماه انجام بگيرد نشان می دهد که حکومت ايران هنوز هم نگران عواقب اين اقدام و احتمال بروز تورم شديد و حتی ناآرامی های اجتماعی است.
به گفته برخی از کارشناسان حکومت ايران و دولت محمود احمدی نژاد هيچگاه به شکل قاطع و همه جانبه يارانه ها را حذف نخواهد کرد.
اقتصاد ايران به شدت وابسته به درآمد و بودجه دولت است. در عين حال دولتی مثل احمدی نژاد همواره با تزريق پول به برخی از لايه های اجتماعی می خواهد حاميان سرسخت خود را در ميان افشار کم درآمد حفظ کند. اين روند مسلما به ضرر بخش وسيعی از حقوق بگيران و طبقه متوسط ايران خواهد بود.
محمود احمدی نژاد وعده داده که با طرحهای مکمل از شدت عوارض اقتصادی حذف يارانه ها خواهد کاست. در عين حال هنوز در جامعه ايران علائمی حاکی از احتمال وقوع ناآرامی های اجتماعی و سياسی که مشابه حوادث سال گذشته باشد ديده نمی شود.
از دست دادن دوستان
خبرگزاری رويترز در بخش ديگری از گزارش خود به مناسبت سفر محمود احمدی نژاد به بيروت يادآوری می کند که برخی از اقدامات اقتصادی دولت وی مثل افزايش ماليات بر فروش موجب خشم بازار و برخی از روحانيون و محافل محافظه کار شده است که به طور تاريخی جزو پايه های مهم نظام اسلامی در ايران هستند.
اين اختلاف را می توان به وضوح در کشمکش های دولت با مجلس و حتی شورای نگهبان ديد. حتی آيت الله احمد جنتی رييس شورای نگهبان که همواره از حاميان احمدی نژاد بوده زبان به اعتراض گشوده است.
رييس جمهور ايران با سخنان و موضع گيری ها دشمنانه و جنجالی خود در خارج از کشور نيز از دوستان ايران کاسته و به دشمنان آن افزوده است. با اين همه به نظر می رسد تا زمانی که وی از حمايت آيت الله خامنه ای رهبر ايران و فرماندهان سپاه و دستگاههای امنيتی برخوردار است به اين اعتراضها توجهی نخواهد کرد و از موقعيت خود اطمينان خاطر دارد.
با وجوديکه حتی برخی از نمايندگان محافظه کار مجلس موضوع استيضاح رييس جمهور را مطرح کرده اند بعيد است که موقعيت محمود احمدی نژاد متزلزل شود و او به احتمال زياد تا پايان دوره رياست جمهور خود در سال ۲۰۱۴ در اين مقام باقی خواهد ماند.
کارشناسان می گويند :«احمدی نژاد با مشکلات فراوانی روبرو است ولی يک نيرو يا چالش جدی برای به زير کشيدن وی وجود ندارد. چون نقطه اتکاء و پشتوانه وی نه حمايت مردمی بلکه رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای تحت کنترل وی است.»
خبرنگار ويژه رويترز در ادامه گزارش خود از بيروت می نويسد بسياری از کسانی که به استقبال محمود احمدی نژاد آمده بودند آنهايی هستند که احتمالا از قبل کمک يک ميليارد دلاری حکومت ايران برای بازسازی لبنان پس از جنگ سال ۲۰۰۶ با اسراييل به نوعی بهره مند شده اند.
در ايران بسياری از مردم معتقدند که در دوران وخامت اوضاع اقتصادی کشور به خصوص اگر دولت فعلی طرح حذف يارانه را اجرا کند، پولهايی که به عنوان کمک مالی به حزب الله يا گروههای تندرو فلسطينی داده می شود بهتر است برای بهبود وضع اقتصادی ايران هزينه شوند.
اما به نظر می رسد که محمود احمدی نژاد به اعتراضات مردمی و حتی انتقادات جناحهای ديگر حکومت اهميت نمی دهد و فعلا از حمايت کامل آيت الله خامنه ای رهبر ايران برخوردار است. آقای احمدی نژاد که از بحران و اعتراضات سياسی پيامد انتنخابات سال گذشته جان به در برد اکنون همزمان با فشارهای ناشی از تحريم های بين المللی ايران و به خاطر ناکارآمدی در هدايت اقتصاد کشور به شدت مورد حمله قرار گرفته است.
خبرگزاری رويترز از قول کارشناسان امور خاورميانه می نويسد که محمود احمدی نژاد با به چالش کشيدن آمريکا و سپس ادعای اينکه غرب چشم ديدن يک ايران مستقل و خودکفا را ندارد به نوعی به استقبال تحريم ها رفته و با اين کار وارد يک قمار بزرگ شده است.
در حال حاضر و کوتاه مدت ممکن است اين نوع سرکشی برای آقای احمدی نژاد امتيازهايی به بار آورد ولی در طولانی مدت از نظر سياسی به ضرر وی تمام خواهد شد چون اکثر ايرانيان وضعيت بد اقتصادی کشور را محصول سياست های لجوجانه وی خواهند دانست.
فشار تحريم ها
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که برآورد ميزان خسارت يا هزينه ناشی از تحريم ها کار ساده ای نيست ولی به راحتی می توان ديد که تحت تاثير اين مجازات های جديد بسياری از شرکای تجاری ايران مناسبات خود را با آن کشور قطع کرده، برخی از شرکت های نفتی فروش بنزين را به ايران متوقف کرده و در مجموع توانايی ها و امکانات ايران برای انجام معاملات تجاری و بانکی و يا دستيابی به فن آوری های مدرن صنعتی و خدماتی بسيار محدود شده است.
محمود احمدی نژاد که در سالهای گذشته به خاطر افزايش درآمدهای نفتی با دست باز خرج می کرد اکنون بايد يارانه های مربوط به سوخت و مواد غذايی را حذف کند که هزينه آن برای بودجه ايران سالانه رقمی حدود صد ميليارد دلار و معادل يک سوم از توليد ناخالص ملی است.
تاخير در اجرای طرح حذف يارانه ها که قرار بود اوايل مهرماه انجام بگيرد نشان می دهد که حکومت ايران هنوز هم نگران عواقب اين اقدام و احتمال بروز تورم شديد و حتی ناآرامی های اجتماعی است.
به گفته برخی از کارشناسان حکومت ايران و دولت محمود احمدی نژاد هيچگاه به شکل قاطع و همه جانبه يارانه ها را حذف نخواهد کرد.
اقتصاد ايران به شدت وابسته به درآمد و بودجه دولت است. در عين حال دولتی مثل احمدی نژاد همواره با تزريق پول به برخی از لايه های اجتماعی می خواهد حاميان سرسخت خود را در ميان افشار کم درآمد حفظ کند. اين روند مسلما به ضرر بخش وسيعی از حقوق بگيران و طبقه متوسط ايران خواهد بود.
محمود احمدی نژاد وعده داده که با طرحهای مکمل از شدت عوارض اقتصادی حذف يارانه ها خواهد کاست. در عين حال هنوز در جامعه ايران علائمی حاکی از احتمال وقوع ناآرامی های اجتماعی و سياسی که مشابه حوادث سال گذشته باشد ديده نمی شود.
از دست دادن دوستان
خبرگزاری رويترز در بخش ديگری از گزارش خود به مناسبت سفر محمود احمدی نژاد به بيروت يادآوری می کند که برخی از اقدامات اقتصادی دولت وی مثل افزايش ماليات بر فروش موجب خشم بازار و برخی از روحانيون و محافل محافظه کار شده است که به طور تاريخی جزو پايه های مهم نظام اسلامی در ايران هستند.
اين اختلاف را می توان به وضوح در کشمکش های دولت با مجلس و حتی شورای نگهبان ديد. حتی آيت الله احمد جنتی رييس شورای نگهبان که همواره از حاميان احمدی نژاد بوده زبان به اعتراض گشوده است.
رييس جمهور ايران با سخنان و موضع گيری ها دشمنانه و جنجالی خود در خارج از کشور نيز از دوستان ايران کاسته و به دشمنان آن افزوده است. با اين همه به نظر می رسد تا زمانی که وی از حمايت آيت الله خامنه ای رهبر ايران و فرماندهان سپاه و دستگاههای امنيتی برخوردار است به اين اعتراضها توجهی نخواهد کرد و از موقعيت خود اطمينان خاطر دارد.
با وجوديکه حتی برخی از نمايندگان محافظه کار مجلس موضوع استيضاح رييس جمهور را مطرح کرده اند بعيد است که موقعيت محمود احمدی نژاد متزلزل شود و او به احتمال زياد تا پايان دوره رياست جمهور خود در سال ۲۰۱۴ در اين مقام باقی خواهد ماند.
کارشناسان می گويند :«احمدی نژاد با مشکلات فراوانی روبرو است ولی يک نيرو يا چالش جدی برای به زير کشيدن وی وجود ندارد. چون نقطه اتکاء و پشتوانه وی نه حمايت مردمی بلکه رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای تحت کنترل وی است.»
