در حالی که درگيری ها بين شبه نظاميان شيعه و ارتش عراق ادامه دارد، مقتدی صدر، روحانی تندرو شيعه، انحلال سپاه مهدی را مشروط به فرمان روحانيون بلند پايه شيعه کرد.
دستياران مقتدی صدر، روز دوشنبه اين خبر را در حالی اعلام کردند که نوری المالکی، نخست وزير عراق هشدار داده بود، در صورتی که مقتدی صدر ارتش خود را منحل نکند، از شرکت جنبش هوادار وی در انتخابات عراق جلوگيری می کند.
صالح العبيدی، سخنگوی مقتدی صدر در شهر نجف، به خبرگزاری فرانسه گفت:«سپاه مهدی تحت فرمان مقتدی صدر و روحانيون بلند پايه مذهبی عراق است و اگر روحانيون بلند پايه شيعه عراق از مقتدی صدر بخواهند که سپاه مهدی را منحل کند، مطمئنا فرمان آنها اطاعت خواهد شد.»
حسن زرقانی، از مشاوران ارشد مقتدی صدر، نيز به خبرگزاری رويترز گفت که اگر آيت الله علی سيستانی، بلند پايه ترين روحانی شيعه در عراق و آيت الله کاظم حسينی حائری که در ايران زندگی می کند، دستور دهند، سپاه مهدی منحل می شود.
جنگجويان سپاه مهدی که غالبا با ماسک های سياه در انظار عمومی ظاهر می شوند، بازيگران اصلی جنگ ۵ ساله بين گروه های عراقی و اصلی ترين دشمنان نيروهای عراقی و آمريکايی در درگيری های گسترده چند هفته اخير در عراق هستند.
صالح العبيدی، سخنگوی مقتدی صدر در شهر نجف می گويد:« ايده انحلال سپاه مهدی جديد نيست و پيش از اين قرار نبود دستوری از روحانيون بلند پايه مبنی بر انحلال سپاه مهدی گرفته شود. »
سخنگوی مقتدی صدر همچنين می افزاید:«تصميم انحلال سپاه مهدی از سوی مقتدی صدر در پاسخ به خواست نوری المالکی، نخست وزير عراق نيست.»
- « اين فقط ديپلماسی است. مقتدی صدر خيلی خوب می داند که روحانيون بلند پايه شيعه عراق با اين که موافق وی نيستند، توافق همگانی بر سر انحلال سپاه مهدی ندارند. يا احتمالا اين روحانيون ساکت خواهند ماند و درباره انحلال سپاه مهدی نظری نخواهند داد».
با اين حال جوست هيلترمن، معاون برنامه خاورميانه و آفريقای شمالی در گروه بين المللی بحران و کارشناس مسايل عراق، در گفت و گو با راديو فردا می گويد که مقتدی صدر علی رغم آنچه گفته است، سپاه مهدی را منحل نخواهد کرد.
وی همچنين افزود:« اين فقط ديپلماسی است. مقتدی صدر خيلی خوب می داند که روحانيون بلند پايه شيعه عراق با اين که موافق وی نيستند، توافق همگانی بر سر انحلال سپاه مهدی ندارند. يا احتمالا اين روحانيون ساکت خواهند ماند و درباره انحلال سپاه مهدی نظری نخواهند داد».
اين کارشناس مسايل عراق در ادامه افزود:«من فکر می کنم فردی مانند آيت الله علی سيستانی، روحانی بلند پايه شيعه عراق احتمالا سکوت خواهد کرد. اگر او دستوری بدهد، دستوری کلی خواهد داد و اين دستور کلی، يعنی اينکه تمام گروه های شبه نظامی بايد منحل شوند، نه فقط يک گروه منحل شود.»
نخست وزير عراق در مصاحبه ای با شبکه تلويزيونی سی ان ان که روز دوشنبه پخش شد، گفته بود که در صورت ادامه فعاليت شبه نظاميان سپاه مهدی، از شرکت جنبش هوادار مقتدی صدردر انتخابات انجمن های شهر و انجمن های محلی در اکتبر آينده جلوگيری خواهد شد.
جوست هيلترمن، می گويد: مقتدی صدر با اعلام اين مساله که سپاه مهدی را منحل خواهد کرد، قصد شرکت در انتخابات انجمن های شهر و محلی را دارد و از اين طريق می خواهد به قدرت برسد.
او ادامه افزود:« نوری المالکی ، نخست وزير عراق مطمئنا به دليل انتخابات پيش روی انجمن های شهر و انجمن های محلی در اين کشور، سرکوب نيروهای مقتدی صدر در بصره را به راه انداخته است. درگيری بين دولت عراق و مقتدی صدر هم مطمئنا ارتباط مستقيم با انتخابات پيش رو دارد. مقتدی صدر روشن است که می خواهد در اين انتخابات شرکت کند و فکر می کند که از اين راه می تواند قدرت را در دست گيرد. مجلس اعلای اسلامی عراق و حزب دعوه نوری المالکی هم در انتخابات گذشته در ژانويه سال ۲۰۰۵ پيروز شده بودند.»
اعلام انحلال احتمالی سپاه مهدی، دو روز قبل از تظاهرات ضد آمريکايی طرفداران مقتدی صدر صورت می گيرد. مقتدی صدر از طرفدارانش خواسته است روز چهارشنبه در تظاهراتی ضد آمريکايی شرکت کنند.
برخی تحليلگران معتقدند تصميم مقتدی صدر مبنی بر انحلال سپاه مهدی موجب می شود، هواداران صدر به او احترام بيشتری بگذارند . چرا که فکر می کنند او رهبری است که حاضر است خود را فدای امنيت هوادارانش کند.
- « تمام آنچه دولت عراق می تواند انجام دهد، اين است که جنبش مقتدی صدر را از شرکت در انتخابات محروم کند. چون دولت عراق ثابت کرده است که از راه های نظامی نمی تواند به اين هدف برسد. با اين حال جنبش صدر طرفداران زيادی دارد. خارج کردن بخش زيادی از جمعيت عراق از انتخابات، آماده شدن برای برانگيختن خشونت است.»
خبرگزاری رويترز در اين باره می نويسد:« هر حرکتی در جهت انحلال سپاه مهدی می تواند به بالا رفتن منزلت مقتدی صدر در بين مردمی که از جنگ خسته شده اند، کمک کند.»
جوست هيلترمن به راديو فردا می گويد: محروم کردن طرفداران مقتدی صدر از شرکت در انتخابات به خشونت های بيشتر دامن خواهد زد.
او می افزايد:« تمام آنچه دولت عراق می تواند انجام دهد، اين است که جنبش مقتدی صدر را از شرکت در انتخابات انجمن های شهر و انجمن های محلی محروم کند. چون دولت عراق ثابت کرده است که از راه های نظامی نمی تواند به اين هدف برسد. با اين حال جنبش صدر طرفداران زيادی دارد. خارج کردن بخش زيادی از جمعيت عراق از انتخابات، آماده شدن برای برانگيختن خشونت است.»
حدود دو هفته پيش درگيری های شديد بين نيروهای امنيتی عراق و شبه نظاميان مقتدی صدر در بصره آغاز شد و نخست وزير عراق هدف اين عمليات را پايان دادن به درگيری های شبه نظاميان عنوان کرد.
مقتدی صدر ۵ روز پس از آغاز درگيری ها از نيروهای خود خواست تا به درگيری ها پايان دهند و با دولت همکاری کنند.
شبه نظاميان هوادار وی بر خلاف خواست دولت، هنوز سلاح های خود را تحويل نداده اند.
سپاه مهدی پس از سرنگونی صدام حسين در سال ۲۰۰۳ توسط مقتدی صدر شکل گرفت.
اين گروه خواستار پايان آنچه اشغال عراق توسط نيروهای آمريکايی می خواند، است.
سپاه مهدی متهم است از سال ۲۰۰۶ ميلادی تا کنون، شديد ترين حملات و درگيری های فرقه ای عليه عرب های سنی عراق را انجام داده است.
جنبش مقتدی صدر که هواداران زيادی در استان های جنوبی عراق و در بخش هايی از بغداد دارد، در انتخابات پارلمان عراق در سال ۲۰۰۵ ميلادی، موفق به کسب ۳۰ کرسی از ۲۷۵ کرسی پارلمان اين کشور شد.
