نواحی میانهای ایالات متحده، معروف به ایالتهای غرب میانه، در روزهای اخیر با سرمای شدید قطبی مواجه شدهاند به طوریکه برای اولین بار در تاریخ منطقه نامهرسانها موفق به رساندن نامه نشدند و به مردم هشدار داده شده از نفس کشیدن عمیق در این هوا خودداری کنند.
اداره هواشناسی ملی آمریکا خبر داده که سرمای همراه با باد در شیکاگو قرار است شامگاه سهشنبه منفی ۴۶ درجه سانتیگراد حس شود و در ویسکانسین نیز بارش ۶۰ سانتیمتری برف پیشبینی شده است. دمای هوا در شیکاگو روز چهارشنبه ۱۰ درجه سردتر از قطب جنوب بود.
در ارتباط با این شرایط جوی، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در پیامی توئیتری نوشت: «در غرب میانه زیبا، دماهای همراه با باد دارد به ۶۰ درجه [فارنهایت] میرسد، سردترین دمای ثبتشده. در روزهای آینده قرار است سردتر از این هم بشود. مردم نمیتوانند حتی برای یک دقیقه بیرون زنده بمانند. ای گرمایش زمین این چه وضعیه؟ لطفاً زود برگرد، لازمت داریم!
در واکنش به این واکنش، دانشمندان و بیشتر رسانههای بزرگ آمریکا اینگونه توضیح میدهند که هوا با آبوهوا (اقلیم) تفاوت دارد. اینکه هوای امروز یا این هفته در یک منطقه سردتر یا گرمتر از معمول است به این معنی نیست که اقلیم منطقه گرمتر یا سردتر شده.
برای مشاهده وضعیت اقلیمی، میانگین و روند دماهای ثبتشده همه سالها کنار هم گذاشته میشود و خط سیر آن در نمودار درنظر گرفته میشود. این مشاهدات، به گفته اکثریت دانشمندان نشاندهنده گرمشدن کلی کره زمین است.
بیشتر هواشناسان در همین سرمای شدید غرب میانه آمریکا نیز رد پایی از گرمایش زمین میبینند. به گفته آنها، سرمای شدید این روزهای غرب میانه به خاطر «شکم دادن» گردباد قطبی و نفود حوزه آن به مدارهای پایینتر از معمول رخ داده است.
گردباد قطبی توده هوای سردی است که به خاطر وجود یک کمربند بادی موسوم به «جریان جتی» در ناحیه قطب شمال گرفتار میماند.
جریان جتی، نوارهای از بادهای قوی در ارتفاعات بالای جو در پیرامون شمالگان و جنوبگان است. این جریان مانند حلقهای با چرخش سریع خود، هوای سرد قطبی را در همان نواحی محبوس نگاه میدارد و از سرایت سرما (گردباد قطبی) به مدارهای پایینتر جلوگیری میکند.
جریان جتی (نواره فلشدار در تصویر) که معمولا حرکتی منظم داشت در سالهای اخیر آشفته شده است:
به نوشته خبرگزاری رویترز، دانشمندان میگویند که گرمایش زمین باعث آب شدن هرچه سریعتر یخهای شمالگان شده و به احتمال قوی همین امر به نوبه خود در مسیر جریان جتی تغییر ایجاد کرده و سرعت جریان جتی را نیز کاهش داده است.
به گفته دانشمندان همین تغییر مسیر و سرعت است که «شکم دادن» گردباد قطبی و «شُره کردن» آن به شمال ایالات متحده را در پی داشته است.
تصاویر جدیدی از ناسا نشان میدهد گردباد قطبی دو تکه شده و به ناحیه جنوبیتر سرایت کرده است:
ایالات متحده سال گذشته نیز با همین پدیده و زمستانی قطبی روبهرو شد و پارسال نیز رئیس جمهور آمریکا واکنش مشابهی به آن نشان داد.
جنیفر فرنسیس، دانشمند ارشد در پژوهشگاه «وود هول» به روزنامه گاردین میگوید که تأثیر گرمایش زمین بر بسامد سرایت گردباد قطبی به مدارهای پایینتر هنوز در دست بررسی است اما باور دانشمندان به این تأثیر در حال افزایش است.