آغاز تخلیه پساب آلوده به رادیواکتیو از نیروگاه هستهای «دایایچی» در فوکوشیمای ژاپن به آبهای اقیانوس آرام از بامداد روز پنجشنبه، دوم شهریور، با نگرانی و هراس در میان شماری از همسایگان این کشور روبهرو شده است.
زلزله و سونامی ۱۲ سال پیش سیستمهای خنککننده نیروگاه فوکوشیما را تخریب و سبب ذوب شدن سه رآکتور آن شد. آبی که نیروگاه را خنک میکرد از آن زمان آلوده به مواد رادیواکتیو در بیش از هزار مخزن عظیم در نیروگاه جمع شده بود.
طبق برنامه تهیه شده، قرار است از امروز بیش از یک میلیون تُن پساب تریتیوم از طریق یک تونل به آبهای اقیانوس آرام پمپاژ شود. آب آلوده ابتدا رقیق و جریان آن آهسته میشود تا تخلیه آن در طول یک برنامه ۴۰ ساله وارد اقیانوس شود.
ژاپن دو سال پیش طرح تخلیه پسماند آبهای آلوده به اقیانوس آرام را تصویب کرد اما اجرای آن نظر به دلایل داخلی و از جمله مخالفت شدید ماهیگیران و صنعت شیلات ژاپن و مخالفت کشورهای همسایه به تعویق افتاده بود.
فومیو کیشیدا، نخستوزیر، روز دوم شهریور گفت که تخلیه اقدامی «ضروری» بود و نمیشد آن را بیش از این به تعویق انداخت.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز دوم شهریور در بیانیهای اعلام کرد که کارشناسان این نهاد در محل حضور دارند تا اطمینان حاصل کنند که تخلیه مطابق با استانداردهای ایمنی آژانس انجام میشود.
دیدهبان هستهای سازمان ملل ماه گذشته اعلام کرده بود که اثرات مواد رادیواکتیو در آبی که به اقیانوس واریز شود، بر مردم و محیط زیست «ناچیز» خواهد بود.
تونی هوکر، مدیر مرکز تحقیقات در دانشگاه آدلایید استرالیا به آسوشیتدپرس گفت آب رها شده از نیروگاه فوکوشیما حاوی میزان بسیار پایینی از مواد رادیواکتیو و کمتر از مقدار تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی است.
با این حال، به نوشته این خبرگزاری، تأثیرات درازمدت ماندن رادیواکتیویته با دوز کم در آب، نیاز به بررسیهای بیشتری دارد.
فعالان ماهیگیری، گردشگری و اقتصاد در فوکوشیما که عرصه کاری آنها به تازگی در حال عبور از بحران ۱۲ سال پیش زلزله و سونامی است، ابراز نگرانی کردهاند که در پی تخلیه پساب به اقیانوس، دوباره با یک دوران سخت روبهرو شوند. اتحادیه تعاونیهای شیلات ژاپن نیز با این تخلیه مخالفت کرده است.
نخستوزیر ژاپن قول داد که دولت او در درازمدت و به طور کامل از ماهیگیران حمایت کند.
چین روز پنجشنبه اعلام کرد که بلافاصله واردات غذاهای دریایی از ژاپن را ممنوع کرده زیرا با این اقدام ژاپن همه آبزیان، از جمله آنهایی که برای خوراک صادر میشوند، تحت تاثیر قرار میگیرند.
وزارت خارجه چین اقدام ژاپن را «خودخواهانه، غیرمسئولانه و در تضاد با منافع عمومی جهان» نامید. مقامات ذیربط چینی اعلام کردند که تصمیم به منع واردات غذاهای دریایی از ژاپن برای جلوگیری از «خطرات ایمنی ناشی از آلودگی رادیواکتیویته» گرفته شد.
در کره جنوبی در حالی که شماری از شهروندان علیه اقدام ژاپن تجمع اعتراضی برگزار کردند، پلیس سئول روز پنجشنبه دستکم ۱۴ فعال محیط زیست را که وارد سفارت ژاپن شدند، بازداشت کرد.
معترضان با رساندن خود به طبقه هشتم ساختمانی که سفارت ژاپن در آن قرار دارد، پارچهای آویزان کردند که به روی آن نوشته شده بود: «دریا آشغالدانی ژاپن نیست».
همزمان در صحنه سیاست در کره جنوبی بر سر حمایت دولت سئول از تصمیم توکیو، کشمکش داخلی درگرفته است.
منتقدان لیبرال دولت محافظهکار یون سوک یول، رئیسجمهور کره جنوبی، را متهم کردند که سلامتی مردم کشور را قربانی بهبود رابطه با ژاپن کرده است.
در مقابل، دولت سئول با متهم کردن اپوزیسیون داخلی به «تحریک احساسات ضد ژاپنی» و «هراسافکنی»، گفته است که احزاب مخالف منافع ملی و صنعت غذاهای دریایی کره جنوبی را با خطر روبهرو میکنند.
دولت کره جنوبی با ژاپن موافق است که ورود پساب رقیقشده به اقیانوس تأثیری ناچیز بر آبهای منطقه خواهد داشت، اما اقدامات سئول در زمینه کاستن از نگرانی افکار عمومی کره جنوبی در خصوص میزان تأثیر تشعشعات به روی غذاهای دریایی، چندان مؤثر نبوده است.
نظرسنجی نشان داده که ۸۰ درصد از مردم کره جنوبی با تخلیه پساب فوکوشیما مخالف بوده و بیش از ۶۰ درصد نیز گفتهاند دیگر خوراکهای دریایی مصرف نخواهند کرد.
فیلیپین، همسایه دیگر ژاپن، که دارای روابط حسنه با توکیو است و کمکهایی از ژاپن دریافت میکند، اعلام کرد که از «منظر علمی» به این رویداد نگاه کرده و به کار کارشناسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعتماد دارد.
تایوان، همسایه دیگر ژاپن، نیز که در بسیاری از امور با دولت توکیو هماهنگ است، با تخلیه پساب اتمی مخالفت نکرد. رسانههای تایوان نیز این اقدام ژاپن را مطابق با هنجارهای بینالمللی عنوان میکنند.