در ماههای اخیر راهپیماییها و اجتماعهای متعددی در همبستگی با معترضان ایرانی در کشورهای آمریکای لاتین برگزار شده است. فعالان سیاسی و مدنی و به خصوص زنان با اجتماع در برابر سفارتخانههای جمهوری اسلامی سرکوب معترضان و نقض حقوق بشر را محکوم کردهاند.
روز ۲۸ آذر اجتماعی در برابر سفارت ایران درپایتخت مکزیک بر پا شد. پائولا شیتکات، یکی از سازماندهندگان آن گفت: «مناسبت برگزاری این اجتماع اعتراضی صدور حکم اعدام برای امیر نصر آزادانی، فوتبالیست ایرانی است.»
او افزود: «فهرست طولانی بازداشت شدگانی که به مجازات اعدام محکوم شده و یا چنین حکمی ممکن است در مورد آنها صادر شود وحشتناک است. حکومت جمهوری اسلامی با این روش قصد دارد مردم ایران را از ابراز نظر سیاسی بترساند.»
طبق آمارهای گروه حقوق بشر ایران که مرکز آن در نروژ است تاکنون حداقل صد نفر به مجازات اعدام و یا جرایمی محکوم شده اند که طبق قانون مجازات اسلامی حکم اعدام دارد.
فعالان حقوق زنان و ایرانیان ساکن مکزیک در اواخر شهریور نیز در پایتخت این کشور اجتماع اعتراضی دیگر برپا کرده بودند.
پائولا شیتکات گفت که برخی از ایرانیانی که در این اجتماع شرکت کرده بودند توسط دوربینهای حفاظتی سفارت جمهوری اسلامی شناسایی شده و برای تمدید مدارک خود در کنسولگری دچار مشکل شدند.
خانم شیتکات افزود: «برخی از ایرانیان از اقدامات تلافی جویانه حکومت می ترسند و ترجیح می دهند در این اجتماعات شرکت نکنند. ابراز همبستگی ما مکزیکیها برای آنها بسیار مهم بود.»
لاورا واسکس، یکی از شرکتکنندگان در این اجتماعات گفت: «در شبکههای اجتماعی از برگزاری این اجتماع مطلع شدم و در آن شرکت کردم. به نظرم موضوع بسیار مهمی است. امروزه برخی از مردم فکر می کنند که بدون حضور در اجتماعات می توانند به اصطلاح از آن حمایت کنند. ولی با ارزشترین کاری که می توان کرد حضور و اعلام همبستگی است. مشکلات در ایران از شهریور امسال شروع نشده و سابقه طولانی دارد.»
در رأیگیری مربوط به اخراج ایران از کمیته حقوق زنان سازمان ملل که در ماه دسامبر انجام شد، دولت مکزیک رأی ممتنع داد.
به اعتقاد پائولا شیتکات این اشتباه بزرگی بود؛ «دولت مکزیک این رأی را بر اساس سیاست عدم مداخله داد. ولی ما (مکزیک) با حکومتی که به طور سیستماتیک حقوق بشر را نقض میکند نمیتوانیم رابطه دیپلماتیک داشته باشیم.»
در آرژانتین نیز اجتماعاتی در همبستگی با معترضان ایرانی برگزار شده است ولی مشهودترین و پر سر و صداترین اقدام امضای یک طومار آنلاین علیه صدور حکم اعدام برای امیر نصر آزادانی است.
این کارزار را زنی به نام ناتالیا مارچلینو آغاز کرد و تاکنون ۱.۸ میلیون نفر در سراسر جهان از آن حمایت کردهاند. او گفت: «من درمورد وضعیت سیاسی ایران اطلاعات دقیق و مشخصی ندارم. من روانپزشک و مدیر مدرسهای برای کودکان با نیازهای ویژه هستم. ولی این خبر من را به شدت متأثر کرد و تصمیم گرفتم کاری بکنم.»
او میگوید: «از واکنش مثبت و گسترده به این طومار تعجب کردم. خیلی خوشحالم که با همکاری یکدیگر می توانیم کاری انجام دهیم. امیر نصر آزادانی از حقوق زنان ایرانی دفاع کرد و اکنون نوبت ماست که به او کمک کنیم.»
چندین شخصیت معروف آمریکای لاتین از جمله شکیرا، خواننده کلمبیایی و ریکاردو دارین، بازیگر سرشناس آرژانتینی و همینطور آلخاندرو سانز، خواننده مشهور اسپانیایی به شکل علنی از این طومار حمایت کردهاند.
تعدادی از فوتبالیستهای سرشناس آمریکای جنوبی از جمله لوئیس سوارز، عضو تيم ملی اروگوئه و مهاجم سابق بارسلونا و رادامل فالکائو، فوتبالیست کلمبیایی نیز همبستگی خود با امیر نصر آزادانی را اعلام کرده اند.
خانم مارچلینو معتقد است که جام جهانی و تمرکز بیشتر مردم و رسانهها روی فوتبال در ماه گذشته به طرح گسترده تر خطر اعدام برای فوتبالیست ایرانی کمک کرد.
بخش تحقیق و مطالعات «عرب نیوز» سال ۲۰۲۱ در گزارشی با عنوان «جنگهای مرزی: پناهگاه امن تروریسم ایران در آمریکای لاتین» خاطر نشان کرد که حکومت جمهوری اسلامی از ابتدای تاسیس آن در سال ۵۷ بدون وقفه تلاش کرده مناسبات خود با کشورهای آمریکای لاتین را تقویت کند و در میان حکومتهای چپ گرای منطقه که با آمریکا روابط خصمانهای دارند، متحد سیاسی پیدا کند.
در این گزارش جزئیات همکاریهای سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی با پاراگوئه و فعالیتهای مشکوک تهران و گروههای نیابتی آن در منطقه مرزی بین سه کشور برزیل، آرژانتین و پاراگوئه با جزئیات دقیق بررسی شده است.
به گفته کارشناسان روابط بینالمللی که مطالعات آنها در این گزارش منعکس شده بود، فرناندو لوگو، یک شخصیت سیاسی و مذهبی پاراگوئه در دهه نود میلادی به ایران سفر کرده بود و جمهوری اسلامی در مقابل از کارزار موفقیتآمیز او برای کسب مقام ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۸ حمایت کرد. البته مناسبات جمهوری اسلامی با پاراگوئه در مقایسه با سایر کشورهای آمریکای لاتین اهمیت کمتری دارد.
یکی از دلایل توجه ویژه جمهوری اسلامی به کشورهای آمریکای لاتین جستجوی پناهگاه امنی برای فعالیتهای غیرقانونی و مصون ماندن از تحريمها و فشارهای بینالمللی است.
تاکنون شواهد و گزارشهای متعددی از فعالیتهای فراقانونی جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین و به خصوص منطقه مرزی بین سه کشور پاراگوئه، برزیل و آرژانتین منتشر شده است. برخی از گزارشها ادعا میکنند که این فعالیتهای غیرقانونی قاچاق اسلحه و مواد مخدر، پولشویی و حتی آموزش تروریستی را شامل میشود.
با این همه بسیاری از رهبران کشورهای مهم آمریکای لاتین در ماههای اخیر اقدامات سرکوبگرانه جمهوری اسلامی را محکوم کردهاند.
به عنوان نمونه گوستاوو پترو، رئیسجمهور چپگرای کلمبیا ماه گذشته همزمان با پیام تبریک به مناسبت پیروزی آرژانتین در جام جهانی در شبکه توئیتر، از رهبران جمهوری اسلامی خواست امیر نصر آزادانی را اعدام نکنند.
دولت کلمبیا از انتقادهای نهادهای بینالمللی از جمله سازمان ملل از جمهوری اسلامی طی ماههای اخیر حمايت کرده است. جمهوری اسلامی به دلیل رأی مثبت کلمبیا به اخراج ایران از کمیته حقوق زنان سازمان ملل به دولت این کشور اعتراض کرد.
گابریل بوریچ، رئیسجمهور چپگرای شیلی نیز ماه دسامبر در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل جمهوری اسلامی را به خاطر جان باختن مهسا امینی محکوم کرد.
جنبش فمینیستی شیلی اعتراضات ماههای اخیر در ایران را دنبال میکند و تاکنون چندین برنامه و کارزار علیه جمهوری اسلامی به راه انداخته است.
خاویه را مانزی، سخنگوی یک گروه فمینیستی در شیلی به نام «سی اف هشتم مارس» گفت: «ما با گروههای مدافع حقوق زنان از جمله گروههای ایرانی ارتباط داریم. ما ویدئوهایی با زیرنویس فارسی علیه حکومت جمهوری اسلامی تهیه کردهایم تا نشان دهیم که از مبارزه زنان ایرانی دفاع میکنیم. اخیراً نیز بیانیهای در محکوم کردن سرکوب اعتراضات در ایران منتشر کرده و از چندین گروه مدافع حقوق بشر نیز حمایت میکنیم.»
ماهمنیر ندیم، خواننده ایرانیتبار که از سال ۲۰۱۲ ساکن برزیل است، میگوید مردم برزیل از وضعیت ایران اطلاع چندانی ندارند و به همین خاطر نظر دادن و یا موضعگیری برای آنها دشوار است.
او و خواهرش در اواخر شهریور یک اجتماع اعتراضی ترتیب دادند و اکنون در حال تدارک یک اجتماع دیگر هستند و امیدوارند که تعداد بیشتری از مردم برزیل به آنها بپیوندند.
خانم ندیم افزود: «رسانههای برزیل حوادث ایران را با دقت و به درستی گزارش نمیدهند و به همین دلیل مردم اطلاع چندانی ندارند. مردم در ایران امیدوارند که ما در خارج صدای آنها را به گوش جهانیان برسانیم. باید به آنها کمک کنیم.»