حملات ادامهدار شبهنظامیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران از خاک یمن به کشتیها در دریای سرخ باعث شده است تا شرکتهای بزرگ کشتیرانی مسیر تجارت دریایی خود را تغییر دهند و قاره آفریقا را دور بزنند. در همین حال، وزیر دفاع آمریکا به ایران درباره حمایت از حوثیها هشدار داد.
حوثیهای یمن روز دوشنبه ۲۷ آذر اعلام کردند که در واکنش به ادامه حملات اسرائیل به نوار غزه، به دو کشتی باری حملات موشکی و پهپادی کردهاند.
یک کشتی متعلق به نروژ روز دوشنبه در دریای سرخ مورد حمله قرار گرفت و مقامهای آمریکایی اعلام کردند که منشاء این حمله از مناطق تحت کنترل حوثیها در خاک یمن بود.
مالک این کشتی نیز گفت که یک شیء ناشناسی به آن اصابت کرد اما هیچ یک از خدمه آسیب ندیدند.
این در حالی است که اویستین الگان، مدیر اجرایی شرکت اینونتور که مالک این کشتی است، در گفتوگو با خبرگزاری رویترز گفت که مخزن آب کشتی در این حمله آسیب دیده، اما همه سیستمهای کشتی به طور عادی کار میکنند.
شرکتهای کشتیرانی از جمله کمپانی بزرگ اماسسی برای اجتناب از این حملات، دور زدن قاره آفریقا را آغاز کردهاند و دیگر از کانال سوئز عبور نمیکنند.
این اتفاق باعث افزایش زمان و هزینه در سفرهای دریایی میشود و نتایج آن در هفتههای آینده مشخص خواهد شد.
حدود ۱۵ درصد عبور و مرور دریایی جهان از کانال سوئز انجام میشود که کوتاهترین مسیر بین اروپا و آسیا است و هر سال حدود ۲۰ هزار کشتی از این کانال عبور میکنند.
خبرگزاری رویترز میگوید شرکتهایی که مسیر حرکت کشتیهای خود را تغییر دادهاند، «حدود نیمی از بازار کشتیرانی باری جهان» را در اختیار دارند.
کارشناسان اقتصادی میگویند تغییر مسیر کشتیها و طولانی شدن زمان رسیدن محمولههای تجاری میتواند بر بهای کالاها تأثیر بگذارد و همچنین زنجیره تأمین کالاها را نیز مختل کند.
از سوی دیگر، کمپانی نفتی بریتیش پترولیوم (بیپی) روز دوشنبه اعلام کرد که بهطور موقت نفتکشهای خود را از دریای سرخ عبور نخواهد داد.
شرکت نفتی نروژی اکوینر نیز گفت مسیر حرکت «چند کشتی» خود را که حامل نفت خام و گاز الپیجی بودهاند تغییر داده است و آنها از دریای سرخ عبور نخواهند کرد. این شرکت حاضر نشد تعداد این کشتیها را اعلام کند.
همچنین شرکت تایوانی اِورگرین مارین نیز روز دوشنبه گفت بهطور موقت پذیرش محمولههای باری اسرائیلی را برای اجتناب از حملات حوثیها متوقف میکند.
واکنش آمریکا، بریتانیا و اروپا
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، که به اسرائیل سفر کرده است، روز دوشنبه درباره این تحولات گفت که هیچ گروه یا کشوری نباید اراده کشورش را به آزمون بگذارد.
او افزود: «ما در دریای سرخ یک گروه ضربت دریایی چند ملیتی را رهبری میکنیم تا از اصول اساسی آزادی سفرهای دریایی حمایت کنیم.»
بر اساس بیانیهای که از سوی وزارت دفاع آمریکا منتشر شده، آقای آستین روز دوشنبه در بحرین درباره تلاشهای ایالات متحده برای گرد هم آوردن ائتلافهای چندجانبه گفتوگو خواهد کرد.
وزیر دفاع آمریکا همچنین به ایران هشدار داد حمایت از حملات حوثیها به کشتیهای تجاری در دریای سرخ را متوقف کند.
مقامهای ایتالیا و نروژ، دو کشور عضو ناتو، میگویند در حال بررسی پیوستن به این گروه ضربت ائتلافی هستند.
همچنین وزیر دفاع دانمارک اعلام کرد کشورش در کمک برای فراهم کردن امنیت این گروه «مشارکت» خواهد داشت، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
سخنگوی نخستوزیر بریتانیا نیز روز دوشنبه اعلام کرد که دولت این کشور در حال مذاکره با بخش کشتیرانی و شرکای منطقهای و جهانی خود است تا امنیت دریایی بخصوص با توجه به حملات اخیر را «تقویت» کند.
در همین حال، علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه ایران، که به ژاپن سفر کرده است، روز دوشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران نقش ایران در حملات حوثیها را رد کرد.
او گروه حوثیها را «دولت یمن» خواند و مدعی شد آنها یک «بازیگر مستقل» در صحنه بینالمللی هستند که بر اساس تشخیص خود عمل میکنند و افزود که «مرتبط کردن اقدامات آنها به دیگران درست نیست.»
جامعه بینالملل گروه شبهنظامی حوثیها را دولت قانونی یمن نمیداند. این گروه در سال ۲۰۱۴ با شورش علیه دولت عبد ربه منصور هادی کنترل بخشی از کشور، از جمله پایتخت، را در اختیار گرفت.